Στην πρακτική εφαρμογή της επιστήμης της διαιτολογίας, η εκτίμηση του μεγέθους της μερίδας είναι μία από τις μεγαλύτερες πηγές αβεβαιότητας όσον αφορά τη διατροφική αξιολόγηση του ατόμου, που δυσχεραίνει την ορθή καθοδήγησή του στις ατομικές συνεδρίες.
Ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Wageningen της Ολλανδίας, κατέδειξαν μια μέθοδο για την ποσοτικοποίηση αυτής της αβεβαιότητας βασιζόμενοι στις συνήθεις κατανομές πρόσληψης λαχανικών, φρούτων, ψωμιού, πρωτεϊνών, και καλίου.
Πως σχεδιάστηκε η μελέτη;
Οι Ολλανδοί συμμετέχοντες του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Επαλήθευσης Κατανάλωσης Τροφίμων (EFCOVAL) υπεβλήθησαν σε 2 μη συνεχόμενες συνεντεύξεις ανάκλησης 24ώρου. Εν συντομία, η ανάλυση της αβεβαιότητας διενεργήθηκε με προσομοιώσεις Monte Carlo (υπολογιστικά μοντέλα με στοιχεία από επαναληπτικούς τυχαίους δειγματισμούς) λαμβάνοντας τιμές για το μέγεθος της μερίδας από κανονικές λογαριθμικές κατανομές αβεβαιότητας. Συγκεκριμένα, εκτιμήθηκε η αβεβαιότητα των κατανομών συνήθους πρόσληψης ορισμένων τροφίμων και κάποιοι ακόμα συνοδευτικοί παράμετροι (διατεταρτομοριακό εύρος (IQR) και παράγοντας συρρίκνωσης).
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Για τις ομάδες τροφίμων που εξετάστηκαν, η αβεβαιότητα για το μέγεθος της μερίδας είχε τη μεγαλύτερη επίδραση για τα λαχανικά και την ελάχιστη για τα φρούτα. Το 95% σχετικό εύρος αβεβαιότητας (UI) του διατεταρτομοριακού εύρους (IQR) των κατανομών συνήθους πρόσληψης ήταν 0,61 - 1,35 για τα λαχανικά, 0,77 - 1,24 για το ψωμί, και 0,99 - 1,10 για τα φρούτα.
Για τις πρωτεΐνες και το κάλιο, το σχετικό εύρος (UI) του IQR για την αβεβαιότητα του μεγέθους της μερίδας έδωσαν παρόμοια αποτελέσματα με τα τρόφιμα: 0,88 - 1,14 για την πρωτεΐνη και 0,86 - 1,14 για κάλιο.
Περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων, σε τεστ ευαισθησίας του εξεταζόμενου μοντέλου, ανέδειξε τη σημασία των συγκεκριμένων κατανομών αβεβαιότητας. Τα παραδείγματα της συγκεκριμένης μελέτης δείχνουν ότι η αβεβαιότητα για το μέγεθος των μερίδων μπορεί να είναι πιο σημαντική για ορισμένα τρόφιμα όπως τα λαχανικά. Αυτό μπορεί να αντανακλά διαφορικά λάθη ποσοτικοποίησης των καταναλισκόμενων μερίδων από ομάδες τροφίμων που χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση.
Ποια τα συμπεράσματα για τον επαγγελματία διαιτολόγο;
Συμπερασματικά, οφείλουμε να λάβουμε υπόψη μας ως επαγγελματίες την πιθανή αναποτελεσματικότητα της ανάκλησης 24ώρου στον προσδιορισμό των εκτιμούμενων μερίδων, αφού από τη συγκεκριμένη μελέτη γίνεται σαφές ότι δεν υπάρχει ίδια ευαισθησία για όλες τις ομάδες τροφίμων. Οι παρατηρήσεις των ερευνητών έχουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία καθώς η μεγαλύτερη αβεβαιότητα παρουσιάζεται στην ομάδα των λαχανικών που παραδοσιακά υποκαταναλώνεται από τους περισσότερους ανθρώπους που ακολουθούν δυτικού τύπου διατροφή.
