Εισαγωγή
Απαιτούνται ιδιαίτερα αποτελεσματικές διατροφικές παρεμβάσεις για την πρόληψη ή τη μείωση της παγκόσμιας επιβάρυνσης των παθήσεων που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η καρδιαγγειακή νόσος (CVD) και η γνωστική έκπτωση.
Ξηροί καρποί
Εκτός από τις γνωστές ευεργετικές επιδράσεις στον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, μελέτες έχουν επίσης προτείνει ότι η κατανάλωση ξηρών καρπών προστατεύει από τις γνωστικές βλάβες, αλλά οι υποκείμενοι μηχανισμοί παραμένουν προς αποσαφήνιση.
Οι ξηροί καρποί είναι τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τη γνωστική απόδοση όπως:
- Ακόρεστα λιπαρά οξέα
- Πολυφαινόλες
- Φυτικές ίνες
- Φυτοστερόλες
- Τοκοφερόλες
- Πρωτεΐνες
Οφέλη Ξηρών Καρπών
Στην πραγματικότητα, μελέτες που ενσωμάτωσαν ανάμεικτους ξηρούς καρπούς στη Μεσογειακή δίαιτα έχουν δείξει ευεργετικές επιδράσεις στη γνωστική απόδοση σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές (RCT) έχουν ήδη δείξει ευεργετικές επιδράσεις της κατανάλωσης ξηρών καρπών στην εξασθενημένη αγγειακή λειτουργία, η οποία είναι κοινός παρονομαστής για την καρδιαγγειακή νόσο και τη γνωστική έκπτωση.
Σκοπός
Η διερεύνηση των μακροπρόθεσμων επιδράσεων της κατανάλωσης mix ξηρών καρπών στην αγγειακή λειτουργία του εγκεφάλου σε ηλικιωμένους ενήλικες, η οποία μπορεί να αποτελεί τη βάση για βελτιώσεις στη γνωστική απόδοση.
Μεθοδολογία
Είκοσι οκτώ υγιή άτομα (ηλικία [μέσος όρος ± SD]: 65 ± 3 έτη, ΔΜΣ: 27,9 ± 2,3 kg/m 2) συμπεριλήφθηκαν σε μια τυχαιοποιημένη, μονά-τυφλή, διασταυρούμενη δοκιμή διάρκειας 16 εβδομάδων (60 g/ημέρα ανάμεικτοι ξηροί καρποί: καρύδια, φιστίκια Αιγίνης, κάσιους και φουντούκια) και περίοδος ελέγχου (χωρίς ξηρούς καρπούς), που διαχωρίζεται από 8 εβδομάδες περίοδο έκπλυσης.
Οι συμμετέχοντες ακολούθησαν τις ολλανδικές διατροφικές οδηγίες με βάση τα τρόφιμα. Ως μέρος μιας συνιστώμενης δίαιτας, δόθηκε ένα mix ξηρών καρπών για να παρέχεται μια πλούσια πηγή βιοδραστικών ενώσεων.
Στο τέλος κάθε περιόδου, η εγκεφαλική ροή αίματος (CBF), ένας δείκτης της αγγειακής λειτουργίας του εγκεφάλου, προσδιορίστηκε ποσοτικά. Αξιολογήθηκαν επίσης οι επιδράσεις στην ενδοθηλιακή λειτουργία, στην αρτηριακή ακαμψία και στη μικροαγγείωση του αμφιβληστροειδούς. Η γνωστική απόδοση μετρήθηκε χρησιμοποιώντας το Cambridge Neuropsychological Test.
Αποτελέσματα
Το σωματικό βάρος των συμμετεχόντων δεν άλλαξε κατά τη διάρκεια της μελέτης. Σε σύγκριση με την περίοδο ελέγχου, η κατανάλωση ενός μείγματος ξηρών καρπών οδήγησε σε καλύτερη κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο, συγκεκριμένα στα εξής:
- Δεξιό μετωπιαίο και βρεγματικό λοβό.
- Αριστερό μετωπιαίo λοβό.
- Αμφοτερόπλευρο προμετωπιαίο φλοιό.
Επίσης υπήρξε βελτίωση στη λειτουργία των αρτηριών, όπως στην:
- Αντιδραστικότητα της καρωτιδικής αρτηρίας.
- Αγγειοδιαστολή της βραχιόνιας αρτηρίας.
- Διάμετρο της αμφιβληστροειδικής αρτηρίας.
Ακόμα, η ταχύτητα μετάδοσης του σφυγμικού κύματος στις αρτηρίες μειώθηκε, δείχνοντας καλύτερη αρτηριακή λειτουργία, ενώ βελτιώθηκαν η οπτικοχωρική και η λεκτική μνήμη των συμμετεχόντων.
Με λίγα λόγια, η κατανάλωση ξηρών καρπών βοήθησε στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος στον εγκέφαλο και της μνήμης, ενώ δεν επηρέασε το σωματικό βάρος και άλλες γνωστικές λειτουργίες.
Συμπεράσματα
Η μακροχρόνια κατανάλωση ποικιλίας ξηρών καρπών ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής επηρέασε ευεργετικά την αγγειακή λειτουργία του εγκεφάλου, η οποία μπορεί να σχετίζεται με τις παρατηρούμενες ευεργετικές επιδράσεις στη μνήμη σε ηλικιωμένους ενήλικες. Επιπλέον, βελτιώθηκαν και διάφορα χαρακτηριστικά του περιφερικού αγγειακού συστήματος.
