Τα λιπαρά στην διατροφή μας έχουν αποτελέσει αντικείμενο μακρόχρονης έρευνας τις τελευταίες δεκαετίες, με σημαντικές ανακατευθύνσεις στις συστάσεις με την πάροδο του χρόνου. Στην παρούσα συστηματική ανασκόπηση, ερευνητές εξέτασαν την ισχύ των σημερινών συστάσεων όσον αφορά την επίδραση των παραπάνω σε διάφορους δείκτες υγείας.
Στην ανασκόπηση συμπεριλήφθηκαν 173 μελέτες από το 2000-2012 (όλων των ειδών, πλην των συγχρονικών) με δείγμα υγιών ατόμων 18-70 ετών ως προς την ποσότητα ή/και το είδος του διαιτητικού λίπους και διάφορους δείκτες υγείας. Τα αποτελέσματα, εν περιλήψει, δίνονται παρακάτω:
Λιπίδια αίματος και καρδιαγγειακός κίνδυνος
Επαρκείς αποδείξεις ότι η αντικατάσταση του κορεσμένου λίπους με μονοακόρεστα ή πολυακόρεστα λιπαρά μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ (μείωση ολικής και LDL χοληστερόλης), ωστόσο οι αποδείξεις για βελτίωση του καρδιαγγειακού κινδύνου ήταν επαρκείς μόνο για την αντικατάσταση των κορεσμένων από πολυακόρεστα λιπαρά. Ανεπαρκή ήταν τα δεδομένα για συμπεράσματα ως προς την αρτηριακή πίεση ή τους διάφορους δείκτες φλεγμονής.
Γλυκόζη αίματος και κίνδυνος για σακχαρώδη διαβήτη
Εδώ η αντικατάσταση του κορεσμένου λίπους με άλλα είδη λιπαρών (συμπεριλαμβανομένων των ιχθυελαίων) δεν φάνηκε ευεργετική για την μείωση της γλυκόζης ή ινσουλίνης αίματος, ούτε όμως και για την μείωση του συνολικού κινδύνου για Διαβήτη. Πιθανές αποδείξεις βρέθηκαν ότι η πρόσληψη πολυακόρεστων και ιδίως λινολεικού οξέος μειώνει τον κίνδυνο για την πάθηση.
Κορεσμένο λίπος και καρκίνος
Εδώ τα αποτελέσματα ήταν αρκετά ελλιπή. Συνολικά, πιθανές ενδείξεις για μείωση κινδύνου βρέθηκαν μόνο όσον αφορά τον καρκίνο των ωοθηκών όπου το κορεσμένο λίπος φάνηκε να σχετίζεται με την εμφάνισή του ενώ αντίστροφη συσχέτιση βρέθηκε για το λινολεικό οξύ και τον καρκίνο του προστάτη.
Λίπος και αύξηση σωματικού βάρους
Τέλος, το βάρος φάνηκε να είναι ο μόνος παράγοντας κινδύνου που επηρεάζεται από την ποσότητα και όχι από την ποιότητα του λίπους. Έτσι, ενδεχομένως μείωση της ποσότητας λίπους κάτω από 30% της συνολικής ενέργειας να είναι ευεργετική για την μείωση βάρους.
Μεγάλο ενδιαφέρον προκαλεί η απουσία συσχέτισης των κορεσμένων λιπαρών και του ολικού διαιτητικού λίπος με οποιονδήποτε από τους προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου (πλην του βάρους για το ολικό λίπος), εύρημα που ενώ φαίνεται να ανακύπτει επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια, ακόμα δεν φαίνεται να έχει ενσωματωθεί στην καθημερινή πρακτική των διαιτολόγων (φράσεις όπως «το κορεσμένο λίπος κάνει κακό στην καρδιά» ή «το λίπος της διατροφής ευθύνεται για την παχυσαρκία» συνεχίζουν να αναπαράγονται). Επίσης, τα ιχθυέλαια, που χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε επίπεδο δευτερογενούς πρόληψης, δεν φάνηκε να σχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο για θνητότητα από στεφανιαία νόσο.
Η παρούσα ανασκόπηση συμπεριέλαβε έναν πολύ μεγάλο όγκο ερευνητικών δεδομένων ενώ ακολουθήθηκε μια αρκετά μεθοδική και λεπτομερής διαδικασία για την εξαγωγή των συμπερασμάτων. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια ποιοτική ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων και έτσι θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε και μία ποσοτική ανάλυσή τους ώστε τα αποτελέσματα αυτά να επιβεβαιωθούν.
