Τι είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto;
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto (HT) είναι η πιο διαδεδομένη αυτοάνοση διαταραχή παγκοσμίως, χαρακτηριζόμενη από λεμφοκυτταρική διήθηση του θυρεοειδούς αδένα και την παραγωγή αντισωμάτων κατά της θυρεοσφαιρίνης (TgAb) και της υπεροξειδάσης του θυρεοειδούς (TPOAb).
Με ποιες νόσους σχετίζεται;
Ένα ποσοστό μεταξύ 14% και 29% των περιπτώσεων, μπορεί να σχετίζεται με περαιτέρω ενδοκρινικά και μη ενδοκρινικά αυτοάνοσα νοσήματα. Πιο συχνά συσχετίζεται με ρευματικά και γαστρεντερικά αυτοάνοσα νοσήματα όπως η κοιλιοκάκη (CD) και η ευαισθησία στη γλουτένη, η οποία δε σχετίζεται με κοιλιοκάκη (NCGS).
Μια διατροφή χωρίς γλουτένη (GFD) μπορεί να εμφανίσει μια γενική αντιφλεγμονώδη δράση σε εξωεντερικά αυτοάνοσα φλεγμονώδη νοσήματα, επομένως είναι λογικό να υποθέσουμε ότι μπορεί να εμφανίσει επίσης ευνοϊκή επίδραση στην αυτοάνοση πάθηση του θυρεοειδούς.
Σκοπός
Ο κύριος σκοπός της μελέτης ήταν η ανασκόπηση και μετά-ανάλυση ποσοτικών δεδομένων σχετικά με τις επιδράσεις της διατροφής χωρίς γλουτένη στα επίπεδα αντισωμάτων κατά του θυρεοειδούς και ορμονών του θυρεοειδούς σε ασθενείς με HT που δεν εμφανίζουν συμπτώματα ή ιστολογικά ευρήματα κοιλιοκάκης. Αυτό θα οδηγούσε στον προσδιορισμό εάν η GFD μπορεί να είναι επωφελής για τη διαχείριση της HT και τη βελτίωση της λειτουργίας του θυρεοειδούς.
Μέθοδος
Τα δεδομένα της έρευνας προήλθαν από τις βάσεις δεδομένων PubMed και Scopus χρησιμοποιώντας συγκεκριμένους όρους αναζήτησης που σχετίζονται με δίαιτα χωρίς γλουτένη και θυρεοειδίτιδα.
Συμπεριλήφθηκαν μελέτες που περιείχαν δεδομένα για τα επίπεδα TSH ή/και FT4 ή/και FT3 και/ή TgAb ή/και TPOAb ενηλίκων ασθενών με HT στα αρχικά στάδια και μετά από μια περίοδο παρακολούθησης με GFD. Από την έρευνα εξαιρέθηκαν μελέτες με ασθενείς που άρχισαν ή άλλαξαν θεραπεία με λεβοθυροξίνη κατά τη διάρκεια της μελέτης και με ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με CD.
Αποτελέσματα
Από τις 409 αρχικές εγγραφές, τέσσερις μελέτες πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης. Αυτές οι μελέτες, δημοσιευμένες μεταξύ 2019 και 2022, ήταν όλες προοπτικές μελέτες κοόρτης. Τρεις πραγματοποιήθηκαν στην Ευρώπη και μία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το συνολικό δείγμα περιλάμβανε 87 γυναίκες με HT, ηλικίας 25 έως 42 ετών, με BMI από 19,5 έως 30 kg/m². Η μέση διάρκεια του αποκλεισμού της γλουτένης ήταν 5,5 μήνες. Οι μελέτες εξαιρούσαν ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό, άλλες ενδοκρινικές διαταραχές, νεφρική ή ηπατική δυσλειτουργία, καρδιακές ασθένειες, οξεία φλεγμονή, εγκυμοσύνη ή γαλουχία.
Οι μετά-αναλύσεις έδειξαν τα εξής:
Επίπεδα Αντισωμάτων του Θυρεοειδούς
Υπήρχε μια τάση προς μείωση των επιπέδων αντισωμάτων του θυρεοειδούς (TgAb & TPOAb) μετά την εφαρμογή της GFD.
Επίπεδα Ορμονών του Θυρεοειδούς
Μετά την εφαρμογή της GFD, τα επίπεδα TSH μειώθηκαν σημαντικά, τα επίπεδα FT4 αυξήθηκαν σημαντικά & τα επίπεδα FT3 δεν έδειξαν σημαντικές αλλαγές συνολικά.
Συμπέρασμα
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι μια GFD διάρκειας περίπου έξι μηνών μπορεί να μειώσει τα επίπεδα TgAb και TPOAb, ιδιαίτερα σε ασθενείς με GRC. Αυτή η μείωση μπορεί να οφείλεται σε κοινές γενετικές προδιαθέσεις και καταστάσεις όπως το "διαρρέον έντερο", που αυξάνει τη διαπερατότητα του εντερικού φραγμού και τη φλεγμονή. Η αποχή από τη γλουτένη μπορεί να ανακουφίσει από αυτά τα συμπτώματα, μειώνοντας τα επίπεδα αντισωμάτων και βελτιώνοντας τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Σημαντικές βελτιώσεις στα επίπεδα TSH και FT4 παρατηρήθηκαν επίσης, πιθανώς λόγω της καλύτερης απορρόφησης βασικών θρεπτικών συστατικών όπως το ιώδιο, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και η βιταμίνη D, που είναι κρίσιμα για την υγεία του θυρεοειδούς. Τα επίπεδα FT3 δεν έδειξαν σημαντικές αλλαγές συνολικά, αλλά έδειξαν βελτιώσεις σε συγκεκριμένες υποομάδες.
Ωστόσο, η ευρεία υιοθέτηση της GFD θα πρέπει να προσεγγίζεται με προσοχή. Αν και είναι ευεργετική για μερικούς, μια GFD μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων χωρίς γλουτένη, τα οποία είναι διατροφικά κατώτερα, θέτοντας μακροπρόθεσμα κινδύνους για την υγεία. Ακόμη τα τρέχοντα δεδομένα δεν είναι αρκετά για να προταθεί αυτή η διατροφή σε όλους τους ασθενείς με HT. Απαιτούνται περαιτέρω μεγάλες τυχαιοποιημένες δοκιμές για να επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα και να κατανοηθούν καλύτερα τα πιθανά οφέλη και οι κίνδυνοι της GFD στη διαχείριση της HT.
