Εισαγωγή
Παχυσαρκία και Μεταβολικό Σύνδρομο
Η παχυσαρκία αποτελεί μία χρόνια υποτροπιάζουσα νόσο, που χαρακτηρίζεται από υπέρμετρη συσσώρευση λίπους στο σώμα. Συνδέεται με μια σειρά από διαταραχές, οι οποίες απειλούν την δημόσια υγεία παγκοσμίως. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις μεταβολικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
- Κεντρική ή σπλαχνική παχυσαρκία
- Δυσλιπιδαιμία
- Υπεργλυκαιμία
- Αντίσταση στην ινσουλίνη
- Υπέρταση
Επιπτώσεις Παχυσαρκίας και Μεταβολικών Διαταραχών
Μερικές από τις πολλές συνέπειες στην υγεία και την οικονομία που σχετίζονται με την παχυσαρκία και τις μεταβολικές διαταραχές είναι οι παρακάτω:
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2)
- Καρδιαγγειακή νόσος (CVD)
- Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD)
- Ορισμένοι τύποι καρκίνου
- Αποφρακτική άπνοια ύπνου
- Κατάθλιψη
Προκειμένου να μειωθεί ο επιπολασμός της παχυσαρκίας, έχουν προταθεί μια σειρά προσεγγίσεων, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη διατροφή. Οι ερευνητές στρέφονται όλο και περισσότερο στην κατανάλωση λειτουργικών τροφίμων τα οποία μπορούν να βελτιώσουν την καρδιομεταβολική υγεία.
Τι είναι τα Μανιτάρια Pleurotus;
Τα βρώσιμα μανιτάρια αποτελούν εξαιρετική επιλογή, καθώς επιδεικνύουν μία σειρά από φαρμακευτικές και λειτουργικές ιδιότητες.
Τα είδη Pleurotus είναι από τα πιο ευρέως καλλιεργούμενα μανιτάρια αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 20% της αντίστοιχης συνολικής παγκόσμιας παραγωγής. Είναι πλούσια σε:
- Πρωτεΐνες
- Φυτικές ίνες
- Απαραίτητα αμινοξέα
- Υδατάνθρακες
- Υδατοδιαλυτές βιταμίνες
- Μέταλλα
Τα Pleurotus eryngii (P. eryngii) , γνωστά και ως «King Oyster mushroom», έχουν σημαντική θρεπτική αξία και παρουσιάζουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιοδραστικές ενώσεις, όπως η εργοστερόλη, η βήτα-γλυκάνη και η εργοθειονίνη. Αποτελούν ταυτόχρονα μία καλή πηγή βιταμίνης D2, η οποία παράγεται με τη μετατροπή της εργοστερόλης σε εργοκαλσιφερόλη ύστερα από έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία.
Σκοπός της Μελέτης
Ο σκοπός αυτής της τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης κλινικής δοκιμής ήταν να διερευνήσει τα αποτελέσματα ενός σνακ μανιταριού P. eryngii που χορηγήθηκε καθημερινά για 3 μήνες σε μεταβολικά μη υγιή άτομα. Στόχος ήταν η βελτίωση βιοχημικού και φλεγμονώδους προφίλ, του οξειδωτικού στρες και του τρόπου ζωής.
Μέθοδος
Η μελέτη διεξήχθη από το 2020 έως το 2021 στην Ελλάδα και συμμετείχαν συνολικά 100 ενήλικα άτομα (18- 76 ετών) (35 άντρες, 65 γυναίκες) με διαγνωσμένη μεταβολική διαταραχή. Οι εθελοντές τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες ίσου μεγέθους: στην ομάδα ελέγχου ή παρέμβασης.
Οι δύο ομάδες λάμβαναν διατροφική συμβουλευτική καθ' όλη τη διάρκεια της μελέτης. Η ομάδα παρέμβασης έπρεπε καθημερινά να καταναλώνει ένα σνακ μανιταριού 6 γραμμαρίων που είχε υποβληθεί σε ακτινοβολία UV-B για να ενίσχυθεί η περιεκτικότητα σε βιταμίνη D2.
Για την αξιολόγηση των υπό μελέτη παραμέτρων στην αρχή και στο τέλος της παρέμβασης έγινε ιατρική και διατροφική αξιολόγηση και συμπληρώθηκαν μία σειρά από ερωτηματολόγια που αφορούσαν την ποιότητας ζωής των συμμετεχόντων. Διεξήχθησαν ακόμα ανθρωπομετρικές μετρήσεις και συλλέχθηκαν δείγματα αίματος για εργαστηριακή ανάλυση.
Οι ερευνητές για να παρακολουθούν τη συμμόρφωση των εθελοντών είχαν συνεδρίες κάθε δύο εβδομάδες μέσω τηλεφωνικών κλήσεων.
Στατιστική ανάλυση
Η στατιστική σημαντικότητα ορίστηκε στο 0,05 και οι αναλύσεις διεξήχθησαν χρησιμοποιώντας στατιστικό λογισμικό SPSS (έκδοση 24.0, IBM, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ).
Αποτελέσματα
Η εξαγωγή των αποτελεσμάτων στηρίχθηκε στην σύγκριση της βαθμολογίας ερωτηματολογίων, στην επίδραση σε βιοχημικές παραμέτρους και δείκτες, στις αλλαγές στις ανθρωπομετρικές μετρήσεις και στις μεταβολές επιπέδων βιταμίνης D πριν και μετά την παρέμβαση, και για τις δύο ομάδες.
Βιοχημικοί Δείκτες
Η γλυκόζη μειώθηκε μόνο στην ομάδα παρέμβασης μετά από 3 μήνες, ενώ παρέμεινε αμετάβλητη στην ομάδα ελέγχου, με το βαθμό μεταβολής να διαφέρει σημαντικά μεταξύ των ομάδων. Επίσης μόνο στην ομάδα παρέμβασης μειώθηκαν η LDL και η SGOT. Η αλβουμίνη δεν παρουσίασε μεταβολή.
Επίπεδα 25(OH)D2 και 25(OH)D3
Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, η 25(OH)D2 αυξήθηκε σημαντικά μόνο στην ομάδα παρέμβασης με το βαθμό μεταβολής της 25(OH)D2 να διαφερει σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων.
Ανθρωπομετρία
Το βάρος, το λίπος, ο ΔΜΣ, η περιφέρεια μέσης και ισχίου μειώθηκαν αποκλειστικά στην ομάδα παρέμβασης μετά από 3 μήνες.
Bιοδείκτες φλεγμονής και οξειδωτικού στρες
Στην έναρξη και στην παρακολούθηση, οι δύο ομάδες είχαν παρόμοιες τιμές. Στο τέλος όμως παρατηρήθηκε μείωση στην IL-6 και oxLDL για την ομάδα παρέμβασης ενώ αμετάβλητες παρέμειναν στην ομάδα ελέγχου.
Ποιότητα Ζωής
Όσον αφορά την ποιότητα ζωής, η βαθμολογία σωματικής υγείας ήταν σημαντικά υψηλότερη στην ομάδα παρέμβασης κατά την παρακολούθηση και ο βαθμός αλλαγής μετά από 3 μήνες διέφερε σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων.
Συμπεράσματα
Η κατανάλωση ενός σνακ με μανιτάρι P. eryngii και ενισχυμένη περιεκτικότητα σε βιταμίνη D2 συσχετίστηκε με σημαντική μείωση της γλυκόζης, του σωματικού βάρους και λίπους. Παράλληλα αύξησε την 25(OH)D2 ορού και τη ποιότητα ζωής. Το λιπιδαιμικό προφίλ τέλος, των εθελοντών στην ομάδα παρέμβασης βελτιώθηκε όπως και η κατάσταση φλεγμονής και οξειδωτικού στρες.
Με την συνεχή αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας και συνεπώς των μεταβολικών διαταραχών είναι σημαντική η ανάπτυξη λειτουργικών τροφίμων.
Τα ευρήματα φέρνουν στην επιφάνεια πιθανά αντιδιαβητικά, αντιπαχυσαρκικά, αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτικά και αντιυπερλιπιδαιμικά οφέλη για την υγεία σε μεταβολικά μη υγιή άτομα με την κατανάλωση αυτού του σνακ.
Απαιτούνται περισσότερες κλινικές μελέτες σχετικά με τη συνεργιστική δράση των συστατικών του P. eryngii που είναι ευεργετικά για τη μεταβολική υγεία για να αξιοποιηθεί περαιτέρω η αξία των αποτελεσμάτων.
