Όλο και περισσότερες γυναίκες αθλήτριες εμφανίζονται στο αθλητικό προσκήνιο, καθιστώντας απαραίτητη την περαιτέρω μελέτη των εργογόνων βοηθημάτων για το συγκεκριμένο φύλο.
Πιο ειδικά, βλέπουμε ότι στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1960 το ποσοστό των γυναικών ήταν κάτω από 11.4%, ενώ στους Ολυμπιακούς αγώνες του 2020 το ποσοστό συμμετοχής είχε φτάσει 47.8%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ολυμπιακής Επιτροπής. Στην μεταανάλυση που παρουσιάζεται, αξιολογείται η επίδραση της καφεΐνης, της ταυρίνης, του διττανθρακικού νατρίου και άλλων εργογόνων βοηθημάτων στην αερόβια και αναερόβια ικανότητα των γυναικών αθλητριών.
Τι είναι τα Εργογόνα Βοηθήματα;
Ας δούμε πρώτα, τι ορίζουμε ως αθλητικά εργογόνα βοηθήματα. Tα εργογόνα βοηθήματα συνιστούν οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη διατροφική τεχνική, που μπορεί να ενισχύσει την αθλητική απόδοση και την προσαρμογή στην προπόνηση και να βοηθήσει στην μυϊκή αποκατάσταση. Εδώ πρέπει να προσέξουμε ότι όλα τα εργογόνα βοηθήματα είναι και διατροφικά συμπληρώματα, αλλά όχι το αντίστροφο.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι λόγω των ψυχολογικών και ορμονικών διαφορών ανάμεσα στους άντρες και στις γυναίκες, μπορεί να επηρεαστεί η απορρόφηση και ο μεταβολισμός των εργογόνων βοηθημάτων, κρίνοντας σημαντική την μελέτη του κάθε βοηθήματος ξεχωριστά στο κάθε φύλλο.
Υπάρχει πληθώρα εργογόνων συμπληρωμάτων που στοχεύει στην ρύθμιση της φλεγμονώδους απόκρισης, τη μείωση του οξειδωτικού στρες, στην βελτίωση της αποκατάστασης της ομοιόστασης, στην προσαρμογή των σηματοδοτικών μονοπατιών, στην μείωση της κόπωσης ή στην βελτίωση της απόδοσης.
Που Βασίστηκε η Μελέτη;
Στην συγκεκριμένη μεταανάλυση συμπεριλήφθηκαν 32 μελέτες παρεμβάσεις σε αθλήτριες ή αθλούμενες γυναίκες, άνω των 18 ετών, που χρησιμοποιούν εργογόνα βοηθήματα και έλαβαν χώρα τα τελευταία 15 χρόνια.
Τι έδειξαν τα Αποτελέσματα;
Τα αποτελέσματα έδειξαν, ότι αρκετά εργογόνα συμπληρώματα ενίσχυσαν την απόδοση των αθλητριών με επικρατέστερο την καφεΐνη, η οποία προκάλεσε βελτίωση στην απόδοση των αλμάτων, της ταχύτητας, της ισομετρικής δύναμης και της δύναμης λαβής. Επίσης στις ασκήσεις αντιστάσεων, η κατανάλωση της καφεΐνης συνδέθηκε με αύξηση του αριθμού των επαναλήψεων. Η δόση καφεΐνης που χρησιμοποιήθηκε στις περισσότερες έρευνες ήταν ανάμεσα σε 3-6 mg/kg.
Επιπρόσθετα, η καφεΐνη και το διττανθρακικό νάτριο βελτίωσαν την απόδοση στο σπριντ, μέσω της αύξησης του ΑΤΡ και της φωσφοκρεατίνης. Η βήτα αλανίνη δεν έδειξε στατιστικά σημαντική βελτίωση στις γυναίκες, σε αντίθεση με έρευνες στον αντρικό πληθυσμό. Η δράση της φαίνεται να επικεντρώνεται στην καθυστέρηση της κούρασης και την αύξηση της αντοχής. Η κρεατίνη έχει μελετηθεί αρκετά σε αντρικό πληθυσμό. Για τις γυναίκες χρήζει περισσότερης έρευνας, με τα όσα άρθρα υπάρχουν να αποδίδουν θετικό πρόσημο για το αποτέλεσμα της σε δύναμη, άλματα και αντοχή.
Μια γενική παρατήρηση είναι ότι για αερόβια αθλήματα χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο συμπληρώματα ταυρίνης για βελτίωση της δύναμης, β αλανίνης για τη μείωση της κόπωσης και καφεΐνης, ενώ για τα τα αναερόβια αθλήματα χρησιμοποίηθηκαν συμπληρώματα διττανθρακικού νατρίου, καφεΐνης και πατζαροχυμού.
Οι περιορισμοί αφορούσαν στην ετερογένεια των συμπληρωμάτων και των τύπων τεστ που χρησιμοποιήθηκαν, στον σχεδιασμό των μελετών και στο προπονητικό επίπεδο του πληθυσμού. Χωρίς αμφιβολία, απαιτούνται περισσότερες έρευνες που αφορούν εργογόνα βοηθήματα σε γυναίκες αθλήτριες.
