H κοινωνική αλληλεπίδραση θεωρείται μία από τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες, όπως είναι η κατανάλωση τροφής και ο ύπνος. Έτσι, δημιουργείται η υπόθεση ότι η απουσία κοινωνικής αλληλεπίδρασης μπορεί να προκαλέσει μια επιθυμία ή «λαχτάρα» για την ικανοποίηση της ανάγκης αυτής, ενώ η ύπαρξή της μπορεί να ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα ανταμοιβής.
Οι πρόσφατες ιδιαίτερες καταστάσεις που βίωσε η ανθρωπότητα, όπως αυτή της καραντίνας έχουν εγείρει νέα ερωτήματα στους ερευνητές. Για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι αναγκάζονται να απομονωθούν ο ένας από τον άλλο, πως εκδηλώνεται η επιθυμία για κοινωνική αλληλεπίδραση; Σε πρόσφατη μελέτη, ερευνητές διερεύνησαν αυτό το ερώτημα εφαρμόζοντας μαγνητική τομογραφία σε 40 συμμετέχοντες. Μέσω αυτής αξιολογήθηκαν οι νευρικές αποκρίσεις που προκαλούνται από ερεθίσματα κοινωνικής συναναστροφής μετά από ένα διάστημα κοινωνικής απομόνωσης αλλά και από ερεθίσματα τροφής μετά από νηστεία.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Μετά την απομόνωση, οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι ένιωθαν άβολα, μοναξιά, λιγότερο χαρούμενοι και λαχταρούσαν την κοινωνική αλληλεπίδραση. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων φάνηκε ότι περιοχές του μεσεγκεφάλου έδειξαν επιλεκτική ενεργοποίηση σε ερεθίσματα κοινωνικής αλληλεπίδρασης μετά την απομόνωση όπως και σε ερεθίσματα τροφής μετά από τη νηστεία. Η ενεργοποίηση αυτή συσχετίστηκε με την αυτό-αναφερόμενη λαχτάρα. Αντίθετα, οι περιοχές του ραβδωτού σώματος και του φλοιού διαφοροποιούσαν τη λαχτάρα για φαγητό από τη λαχτάρα για κοινωνική αλληλεπίδραση. Διαπιστώθηκε επίσης, ότι μετά τις ώρες στέρησης τροφής ή κοινωνικής αλληλεπίδρασης, η στέρηση αυτή οδηγεί σε εστιασμένη κινητοποιητική απόκριση του εγκεφάλου στον ζητούμενο στόχο.
Διαφορές παρατηρήθηκαν ωστόσο και μεταξύ των συμμετεχόντων, καθώς οι συμμετέχοντες που δήλωσαν υψηλότερα επίπεδα χρόνιας μοναξιάς ανέφεραν λιγότερη λαχτάρα για κοινωνική επαφή μετά από 10 ώρες απομόνωσης. Φαίνεται ότι η στέρηση μπορεί να οδηγεί σε μειωμένη ή αυξημένη επιδίωξη άλλων αναγκών, ανάλογα με τη διάρκεια και το χρόνο ανάπτυξης της στέρησης. Για παράδειγμα, η βραχυπρόθεσμη οξεία απομόνωση στους ενήλικες μπορεί να προκαλέσει μια προσωρινή εστίαση στην αναζήτηση κοινωνικής σύνδεσης, ενώ η μακροχρόνια απομόνωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακοπή αυτών των προσπαθειών, με αποτέλεσμα την κοινωνική απόσυρση και σε εστίαση σε άλλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές, όπως στη λήψη τροφής ή στο κάπνισμα για την λήψη επιβράβευσης με άλλους τρόπους.
Ποιά τα Συμπεράσματα;
Τα αποτελέσματά της μελέτης υποστηρίζουν την ερευνητική υπόθεση ότι η απόλυτη απομόνωση προκαλεί λαχτάρα για κοινωνική αλληλεπίδραση, με παρόμοιο τρόπο με αυτόν που η νηστεία προκαλεί λαχτάρα για φαγητό. Έτσι, ως επαγγελματίες υγείας πρέπει να αξιολογούμε και να κατανοούμε την κατάσταση των ασθενών μας λαμβάνοντας υπόψιν όλες τις παραμέτρους της ζωής τους.
