Εισαγωγή
Τι είναι ο χρόνος σε οθόνη;
Ο χρόνος σε οθόνη αναφέρεται στο χρόνο ψυχαγωγίας που αφιερώνεται σε συσκευές με οθόνη όπως τηλεοράσεις, υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα.
Σύσταση
Όχι πάνω από 2 ώρες την ημέρα μπροστά από την οθόνη. Όμως, με την εξέλιξη της τεχνολογίας ο χρόνος έχει αυξηθεί δραματικά την τελευταία δεκαετία.
Ο χρόνος στην οθόνη μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία λόγω:
- Μείωσης του χρόνου σωματικής δραστηριότητας
- Μείωσης του χρόνου ύπνου
- Ανθυγιεινής διατροφής
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΠΟΥ, περίπου 381 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι παγκοσμίως ήταν πιθανό να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα το 2016 (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2020).
Σκοπός μελέτης
Η παρούσα μελέτη είχε ως στόχο να διερευνήσει και να επικαιροποιήσει την επίδραση των παρεμβάσεων που στοχεύουν στη μείωση του χρόνου οθόνης και τον έλεγχο του ΔΜΣ σε παιδιά και εφήβους.
Σχεδιασμός μελέτης
Συμπεριλήφθηκαν 14 μελέτες στην μετα-ανάλυση, οι οποίες πληρούσαν τα ακόλουθα κριτήρια:
- Συμμετέχοντες ηλικίας 3-18 ετών
- Τύποι μελετών: τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή ελεγχόμενη πριν και μετά την δοκιμή
- Περίοδος παρέμβασης: Περισσότερο από ένα μήνα
- Δείκτες έκβασης: χρόνος οθόνης και ΔΜΣ
Τι έκανε κάθε μελέτη ως παρέμβαση;
Αυτές οι μελέτες περιλάμβαναν: ηλεκτρονικά χρονόμετρα, μαθήματα χορού, εκπαίδευση υγείας και άσκηση.
Πιο συγκεκριμένα:
- 7 μελέτες χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικό χρονόμετρο όπου μετά από 30 λεπτά η οθόνη έκλεινε αυτόματα.
- Μια μελέτη χρησιμοποίησε μόνο ηλεκτρονικές συσκευές με σύσταση στους συμμετέχοντες να χρησιμοποιούν τις οθόνες όχι περισσότερο από μία ώρα την ημέρα.
- 4 μελέτες έκαναν παρεμβάσεις με μαθήματα χορού, προγράμματα άσκησης όπου το ποδήλατο συνδεόταν με την τηλεόραση μέσω ενός εξαρτήματος και ενεργοποιούσε την τηλεόραση μόνο όταν έκαναν πετάλι με ταχύτητα τουλάχιστον ίση με 50% της μέγιστης κατανάλωσης οξυγόνου.
- 2 μελέτες εφάρμοσαν άμεσο περιορισμό του εβδομαδιαίου χρόνου οθόνης με ανταμοιβές μετρητών.
- 6 μελέτες χρησιμοποίησαν ολοκληρωμένη εκπαίδευση υγείας 4 από τις οποίες πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι με συμμετοχή των γονιών σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της αυξημένης έκθεσης στην οθόνη και οι άλλες δυο πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο με τους δασκάλους. Αυτή η εκπαίδευση στόχευε στην ευαισθητοποίηση των παιδιών για τον υπερβολικό χρόνο οθόνης και στην παροχή πρακτικών στρατηγικών για τη μείωση του.
Αποτελέσματα
- Ο χρόνος οθόνης των συμμετεχόντων που μετρήθηκε από το μηχάνημα οδήγησε άμεσα σε μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ πριν και μετά την παρέμβαση.
- Οι στρατηγικές παρέμβασης με τα ηλεκτρονικά χρονόμετρα παρουσίασαν πιο έντονα αποτελέσματα. Ωστόσο, ο ΔΜΣ δεν παρουσίασε σημαντική βελτίωση μετά την παρέμβαση.
- Η μελέτη διαπίστωσε ότι δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μειώσεις του ΔΜΣ σε παιδιά και εφήβους με την παρέμβαση των μαθημάτων χορού καθώς η παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας ήταν πολύπλοκη και απαιτεί πολλαπλές συνιστώσες παρέμβασης για τον επιτυχή έλεγχο του βάρους σε παιδιά και εφήβους.
- Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι ήταν πιο αποτελεσματικές, με πιο εμφανείς βελτιώσεις στον χρόνο οθόνης, με πρωτόκολλα παρέμβασης που περιλάμβαναν τους γονείς.
Σε γενικές γραμμές, για παρεμβάσεις χρόνου οθόνης, συνιστώνται: η παρακολούθηση του χρόνου, η συμμετοχή των γονέων και η άμεση καταγραφή του χρόνου οθόνης με μια συσκευή ακριβείας.
Συμπέρασμα
Η τρέχουσα μετα-ανάλυση έδειξε ότι αυτές οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στην μείωση του χρόνου έκθεσης στην οθόνη θα μπορούσαν να κρατήσουν τα παιδιά και τους εφήβους σε κάποιο βαθμό μακριά από τις οθόνες.
Ωστόσο, οι στρατηγικές παρέμβασης θα ήταν ωφέλιμες για την πρόληψη της παχυσαρκίας, εάν οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν μια προσέγγιση πολλαπλών παραγόντων όπως: διατροφικές τροποποιήσεις και υγιεινό τρόπο ζωής (συμπεριλαμβανομένης της σωματικής δραστηριότητας, του μειωμένου χρόνου οθόνης και των συμπεριφορικών παρεμβάσεων) για καλύτερα αποτελέσματα.
