Η μεσογειακή διατροφή και η σωματική δραστηριότητα έχουν ανεξάρτητα συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας, μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης μη μεταδοτικών χρόνιων νοσημάτων (πχ καρδιαγγειακές παθήσεις, μεταβολικό σύνδρομο, παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2) αλλά και με βελτίωση μεταβολικών δεικτών όπως η περιφέρεια μέσης, το σωματικός βάρος, η αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα γλυκόζης καθώς και το λιπιδαιμικό προφίλ.
Επομένως, η μεγαλύτερη προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή και στις συστάσεις για σωματική δραστηριότητα έχουν ανεξάρτητα συνδεθεί με πολλαπλά οφέλη για την υγεία
Παρ’ όλα αυτά, η τακτική σωματική δραστηριότητα, αποτελούσε βασικό κομμάτι του μεσογειακού τρόπου ζωής που έχει μελετηθεί παλιότερα για τα οφέλη του στην υγεία και προοπτικές μελέτες δείχνουν πως η ταυτόχρονη τήρηση των συστάσεων για μεσογειακή διατροφή και άσκηση σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο γενικής θνησιμότητας και εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων από ότι η τήρηση των συστάσεων για την μία μόνο από τις παραπάνω συμπεριφορές.
Έτσι, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η προώθηση της μεσογειακής διατροφής μαζί με την άσκηση, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερα οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, ο συνδυαστικός ρόλος των δύο αυτών συμπεριφορών στη μεταβολική υγεία δεν έχει αξιολογηθεί συστηματικά.
Ποιο ήταν το αντικείμενο της μελέτης;
Ο σκοπός της μελέτης ήταν να διεξαγάγει, για πρώτη φορά, μια συστηματική ανασκόπηση, με μετα-ανάλυση ελεγχόμενων δοκιμών που αξιολογούν τη συνδυαστική επίδραση της μεσογειακής διατροφής και της άσκησης, σε σύγκριση με:
- καμία παρέμβαση ή
- παρέμβαση μόνο με μεσογειακή διατροφή ή
- μόνο με άσκηση ή
- παρέμβαση με διαφορετική δίαιτα και/ ή άσκηση, σε μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου σε ενήλικες
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Τέσσερις βάσεις δεδομένων (Medline, Embase, CINAHL και Web of Science) αναζητήθηκαν συστηματικά μέχρι τον Μάρτιο του 2018 για ελεγχόμενες παρεμβάσεις που αναφέρουν τη συνδυαστική επίδραση της μεσογειακής διατροφής και της άσκησης σε ένα ή περισσότερους μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου (από τους εξής: σωματικό βάρος, δείκτης μάζας σώματος, περιφέρεια μέσης, συστολική ή/και διαστολική πίεση, αρτηριακή πίεση και επίπεδα γλυκόζης, ινσουλίνης, HbA1c, HOMA-IR, τριγλυκεριδίων, ολικής, LDL- και HDL-χοληστερόλης). Δύο ερευνητές πραγματοποίησαν ανεξάρτητα την εξαγωγή δεδομένων και τον έλεγχο για τον κίνδυνο συστηματικών σφαλμάτων χρησιμοποιώντας μια αυστηρή μεθοδολογία ακολουθόντας τις οδηγίες του Cochrane Collaboration’s tool.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 12 άρθρα που αναφέρονταν σε 11 τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες (n=1684) και τα αποτελέσματα έδειξαν πως σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου υπήρχαν ισχυρά στοιχεία (p <0.001) για το ευεργετικό αποτέλεσμα της συνδυαστικής προαγωγής της μεσογειακής διατροφής και της άσκησης:
- στο σωματικό βάρος (-3.68 kg, 95% CI (διάστημα εμπιστοσύνης) -5.48, -1.89)
- στον δείκτη μάζας σώματος (-0.64 kg/m2, 95% CI -1.10, -0.18)
- στην περιφέρεια μέσης (-1.62 cm, 95% CI -2.58, -0.66)
- στη συστολική (-0.83 mmHg, 95% CI -1.57, -0.09) και διαστολική αρτηριακή πίεση (-1.96 mmHg, 95% CI -2.57, -1.35)
- στον δείκτη HOMA-IR (-0.90, 95% CI -1.22, -0.58)
- στη γλυκόζη αίματος(-7.32 mg/dL, 95% CI -9.82, -4.82)
- στα επίπεδα τριγλυκεριδίων (-18.47 mg/dL, 95% CI -20.13, -16.80)
- στην ολική χοληστερόλη (-6.30 mg/dL, 95% CI -9.59, -3.02) και στην HDL χοληστερόλη (+3.99 mg/dL, 95% CI 1.22, 6.77)
Δεν υπήρξε όμως κανένα στοιχείο για τη συνδυαστική επίδραση στις συγκεντρώσεις ινσουλίνης και στα επίπεδα της LDL χοληστερόλης.
Ακόμα, αξιολογώντας όλες τις μελέτες, ο κίνδυνος για συστηματικά σφάλματα θεωρήθηκε χαμηλός, ασαφής και υψηλός για το 42%, 25% και 33% των τομέων, αντίστοιχα ενώ, η ετερογένεια μεταξύ των μελετών κυμαινόταν από 44% έως 98%.
Τι να κρατήσει ο επαγγελματίας υγείας;
Τα ευρήματα της συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης υποδηλώνουν, ότι η ταυτόχρονη προώθηση της μεσογειακής διατροφής και της άσκησης οδηγεί σε ευεργετικές αλλαγές σε διάφορους παράγοντες μεταβολικού κινδύνου και μπορεί να είναι χρήσιμη θεραπεία για τη μείωση του μεταβολικού κινδύνου σε ενήλικο πληθυσμό. Τα ευρήματα, ωστόσο, λόγω των περιορισμών της μελέτης θα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή. Περισσότερες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες που θα εξετάζουν το συνδυαστικό ρόλο της μεσογειακής διατροφής και της άσκησης στην μεταβολική υγεία με τις κατάλληλες ομάδες ελέγχου κρίνονται απαραίτητες.
