Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ), γνωστό και ως σπαστική κολίτιδα, παραμένει ένα άλυτο μυστήριο ως προς την παθογένεια και τη θεραπεία του, και για τους ειδικούς αλλά και για όλους εσάς που πάσχετε.
Πόσες μορφές ΣΕΕ υπάρχουν;
Υπάρχουν 4 βασικές μορφές ΣΕΕ, κρίνοντας από τη μορφή των κοπράνων και το εάν υπάρχει προεξέχουσα δυσκοιλιότητα ή διάρροια:
- ΣΕΕ με δυσκοιλιότητα: σκληρά ή σβωλιασμένα κόπρανα σε ≥25% ή υδαρή κόπρανα σε <25% των κενώσεων
- ΣΕΕ με διάρροια: υδαρή κόπρανα σε ≥ 25% ή σκληρά ή σβωλιασμένα κόπρανα σε <25% των κενώσεων
- ΣΕΕ μικτή: σκληρά ή σβωλιασμένα κόπρανα σε ≥25% και υδαρή κόπρανα σε ≥25% των κενώσεων
- Μη κατηγοριοποιημένο ΣΕΕ: η μορφή των κοπράνων του ατόμου δεν πληροί τα κριτήρια ένταξής του στις προηγούμενες μορφές.
Παράγοντες που επηρεάζουν το ΣΕΕ
Το ΣΕΕ πάντα απαιτεί περισσότερη έρευνα αρχικά ώστε να αποκλειστούν πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως καρκίνος, ελκώδης κολίτιδα, κοιλιοκάκη. Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν το ΣΕΕ και η διατροφή είναι μόνο ένας από αυτούς.
Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν το στρες, ορμονικές διαταραχές, η γυμναστική, φάρμακα και διατροφικές αλλεργίες!
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Συμπτώματα όπως φούσκωμα, τυμπανισμός μπορεί να οφείλονται σε κάποια τροφή που σας επηρεάζει, σε σύνδρομο ευερέθιστου έντερου, δυσκοιλιότητα ή ακόμη και τροφική δηλητηρίαση.
Η δίαιτα και ο τρόπος ζωής αποτελούν παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του ΣΕΕ, οπότε είναι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη, τόσο στα πρώιμα, όσο και στα μεταγενέστερα στάδια αντιμετώπισης του προβλήματος.
Εάν εμφανίζονται συμπτώματα υψηλού πυρετού, απώλεια βάρους, παρουσία αίματος στα κόπρανα ή πόνος στην κοιλιά που αποτρέπει το βραδινό ύπνο, μία επίσκεψη στον γιατρό είναι επιβεβλημένη για περαιτέρω διερεύνηση.
Όπου και να οφείλονται όμως, τα συμπτώματα αυτά επηρεάζουν στο μέγιστο την διάθεσή και την κοινωνική μας ζωή.
Ποιες οι αιτίες των ενοχλήσεων;
Βασικές αιτίες των ενοχλήσεων στο έντερο είναι:
- η κακή διατροφή
- η έλλειψη άσκησης
- το άγχος
- οι κακές διατροφικές συνήθειες
- η έλλειψη σταθερής ώρας γευμάτων
Οι τρόποι για να αποφύγουμε ή να ανακουφιστούμε από αυτά, πολλοί. Δείτε το παρακάτω slideshow για περισσότερες πληροφορίες!
Ποια είναι η διατροφική αντιμετώπιση του Σ.Ε.Ε
Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες συστάσεις του Βρετανικού Διαιτολογικού Συλλόγου, η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης του ΣΕΕ είναι η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής και η συστηματική άσκηση. Οι σωστές διατροφικές συνήθειες, όπως τα μικρά και συχνά γεύματα, η αργή μάσηση της τροφής, η αποφυγή των τηγανητών και επεξεργασμένων τροφίμων και η ποικιλία στη διατροφή είναι ικανές να απαλύνουν τα συμπτώματα για κάποιους από εσάς. Η φυσική δραστηριότητα, επίσης, καλό είναι να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς σας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα πρέπει να ασκείστε έντονα καθημερινώς. Χρησιμοποιήστε τις σκάλες, περπατήστε ως τη στάση του μετρό ή βγάλτε βόλτα το σκύλο σας!
Καθένας από εσάς έχει πιθανώς «ενοχοποιήσει» διαφορετικά τρόφιμα για την εμφάνιση των συμπτωμάτων του. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες τροφές οι οποίες φαίνεται ότι επηρεάζουν την πλειοψηφία των ασθενών. Αυτές είναι τα λιπαρά τρόφιμα, η καφεΐνη, το αλκοόλ, τα τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, το γάλα και τα μπαχαρικά. Εάν τα τρόφιμα αυτά επιτείνουν τα συμπτώματά σας, θα πρέπει να μειωθούν ή και να εξαλειφθούν από το διαιτολόγιό σας.
Στην δεύτερη γραμμή αντιμετώπισης του ΣΕΕ, αναφέρονται ο λιναρόσπορος, η δίαιτα χαμηλή σε βραχείας αλύσου υδατάνθρακες (FODMAPs) και τα προβιοτικά. Εάν εμφανίζετε συχνότερα δυσκοιλιότητα, οι μέχρι τώρα μελέτες δείχνουν πως η κατανάλωση τριμμένου λιναρόσπορου μειώνει τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη δυσκοιλιότητα, χάρη στις φυτικές ίνες που περιέχει. Ταυτόχρονα με τον λιναρόσπορο, θα πρέπει να καταναλώνεται ικανοποιητική ποσότητα υγρών. Εάν ανήκετε στο 60% των ασθενών που ταλαιπωρείται από το σύμπτωμα του φουσκώματος, μία δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs για διάστημα 2-8 εβδομάδων φαίνεται πως θα μπορούσε να μειώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας.
Ποια συστατικά λείπουν απο τη διατροφή σας;
Προβιοτικά & πρεβιοτικά
Μελετώντας, οι επιστήμονες, τους καλούς μικροοργανισμούς που ζουν στο έντερο των ατόμων με σπαστική κολίτιδα είδαν πως είναι λίγοι σε αριθμό και δεν είναι υγιείς. Η ισορροπία των προβιοτικών είναι προϋπόθεση για τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και πλέον η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής με προβιοτικά αποτελεί κομμάτι της προτεινόμενης ιατρικής θεραπείας. Ιδανικά η λήψη προβιοτικών θα πρέπει να συνδυάζεται με πρεβιοτικά, την τροφή δηλαδή των μικροοργανισμών.
Ασβέστιο
Ως γνωστόν τα γαλακτοκομικά είναι απαραίτητα για γερά οστά! Αυτό συμβαίνει διότι είναι η καλύτερη πηγή ασβεστίου στη διατροφή. Ένα εντυπωσιακά μεγάλο ποσοστό όμως των ατόμων με ΣΕΕ εμφανίζουν δυσανεξία στη λακτόζη και δεν μπορούν να καταναλώσουν τα περισσότερα γαλακτοκομικά και κυρίως το γάλα. Κατά μέσο όρο έχει μετρηθεί πως τα άτομα με ΣΕΕ καταφέρνουν να καλύψουν μόλις το 40% των ημερήσιων αναγκών τους (ΣΗΠ) σε ασβέστιο, αυξάνοντας τον κίνδυνο για οστεοπόρωση και κατάγματα.
Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D περιέχεται και εκείνη κατά κύριο λόγω στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Αποκλεισμός των τελευταίων, για τους λόγους που αναφέραμε προηγουμένως, μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψή της. Στο σώμα χρειάζεται για να απορροφήσει το ασβέστιο και με τον τρόπο αυτό να εξασφαλίσει την υγεία του σκελετού. Επιπλέον, εμπλέκεται στους μηχανισμούς άμυνας και φλεγμονών στο σώμα. Συνεπώς ανεπαρκής πρόσληψη της βιταμίνης D πιθανά εντείνει τα συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας.
Βιταμίνες συμπλέγματος Β
Τροφές πλούσιες σ αδιάλυτες φυτικές ίνες επιδεινώνουν το σύμπτωμα της διάρροιας στο ΣΕΕ. Για το λόγο αυτό πολλοί ασθενείς αποφεύγουν τα σιτηρά ολικής άλεσης. Όμως αποκλείοντας τα από τη διατροφή είναι πιθανό πως δεν εξασφαλίζονται επαρκείς ποσότητες βιταμινών Β. Συγκεκριμένα έχει παρατηρηθεί μειωμένη πρόσληψη φολικού οξέως απαραίτητο στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, αλλά και βιταμίνης Β6 για την παραγωγή ενέργειας.
Βιταμίνη Β12
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει η έλλειψη η οποία έχει παρατηρηθεί σε μία συγκεκριμένη βιταμίνη του συμπλέγματος Β, τη Β12. Η βιταμίνη αυτή παρουσιάζει ευαισθησία στην απορρόφηση και βρίσκεται μόνο σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Εάν λείπει από τη διατροφή σας μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία ή διαταραχές στο νευρικό σύστημα.
Φυτοθρεπτικά συστατικά
Εάν έχετε σπαστική κολίτιδα τότε θα σας έχει τύχει να καταναλώσετε κάποιο φρούτο ή λαχανικό, και επειδή σας «ενόχλησε» να το αποκλείσατε από τη διατροφή σας. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, άτομα με ΣΕΕ καταναλώνουν μικρή ποικιλία φρούτων και λαχανικών εμφανίζοντας έλλειψη σε β- καροτένιο και άλλα φυτοθρεπτικά συστατικά. Τα τελευταία βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και προστατεύουν από χρόνιες παθήσεις.
Ηλεκτρολύτες
Όπως ίσως γνωρίζετε ένα από τα συμπτώματα του ΣΕΕ είναι η διάρροια. Άμεση συνέπεια της στον οργανισμό είναι η αφυδάτωση και η απώλεια ηλεκτρολυτών όπως το κάλιο και το μαγνήσιο. Σε περίπτωση λοιπόν διαρροϊκής μορφής της σπαστικής κολίτιδας μην ξεχνάτε πως πρέπει να γίνεται επαρκής αναπλήρωση υγρών και ηλεκτρολυτών.
Τα συμπληρώματα διατροφής που μπορεί να χρειάζεστε
Ζητήστε τη συμβουλή ενός ειδικού για να διαχειριστείτε καλύτερα τα συμπτώματα του ΣΕΕ και να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας. Ανάλογα με τα τρόφιμα τα οποία σας προκαλούν τα συμπτώματα του ΣΕΕ και αποκλείετε από τη δίαιτά σας, ίσως χρειαστεί να συμπληρώσετε κάποια από τα συστατικά που αναφέραμε. Τέλος, η σπαστική κολίτιδα συχνά δεν έχει διατροφική αιτία, αλλά σχετίζεται με παράγοντες όπως το άγχος. Για τις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν φυσικά προϊόντα όπως τα ανθοϊάματα και η βαλεριάνα που σας ανακουφίζουν από αρνητικά συναισθήματα και σας ηρεμούν.
Ποια είναι η επίδραση των προβιοτικών;
Τέλος, τα προβιοτικά σκευάσματα έχουν μελετηθεί αρκετά για τη δράση τους σε ασθενείς με ΣΕΕ. Προτείνεται η λήψη ενός σκευάσματος για διάστημα 1 μήνα και η αλλαγή του προβιοτικού στελέχους, σε περίπτωση που τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν ή μειωθούν.
Σε “ανθεκτικούς” ασθενείς, στους οποίους τα προηγούμενα στάδια δεν έχουν ευδοκιμήσει, προτείνεται η εφαρμογή διαιτών αποκλεισμού, κατά τις οποίες επιτρέπεται μόνο ένας συγκεκριμένος αριθμός τροφίμων. Μία τέτοια δίαιτα απαιτεί πολύ καλό σχεδιασμό και δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 4 εβδομάδες.
Απευθυνθείτε σε γιατρό και σε διαιτολόγο, ώστε να σχεδιάσετε μαζί, σωστά και με ασφάλεια ένα κατάλληλο για εσάς πρόγραμμα αντιμετώπισης των συμπτωμάτων.
Οδηγίες από το σύλλογο γαστρεντερολόγων
Οι οδηγίες του συλλόγου γαστρεντερολόγων της Αγγλίας οι οποίες γράφτηκαν το 2008 είναι οι ακόλουθες:
- Ημερήσια κατανάλωση τουλάχιστον 8 ποτηριών νερού ή άλλων υγρών που δεν περιέχουν καφεΐνη.
- Περιορισμός της κατανάλωσης τσαγιού και καφέ σε 3 φλιτζάνια την ημέρα.
- Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και ανθρακούχων ποτών.
Υπάρχει λύση;
Εάν είσαι 45-64 ετών ή είσαι γυναίκα έχεις μεγαλύτερη πιθανότητα να το εμφανίσεις, ενώ στο σύνολο 12,5% των Ευρωπαίων πάσχουν. Πρόκειται για ένα σύνδρομο που πλήττει το παχύ έντερο και εκδηλώνεται με συμπτώματα που θα πρέπει να σε βάλουν σε σκέψεις. Δεν είναι δύσκολο να τα αναγνωρίσεις- είναι πολύ συγκεκριμένα και αναφέρονται στο παρακάτω infographic. Αντιμετώπισέ το έμμεσα: καταπολέμησε το άγχος που σε «τρώει», υιοθέτησε έναν υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο ζωής, γυμνάσου, ενυδατώσου! Για περισσότερα tips, συμβουλέψου το infographic που ακολουθεί.
