Όλοι μας λίγο πολύ κατά καιρούς έχουμε ενημερωθεί για τα οφέλη στον οργανισμό από την τακτική φυσική δραστηριότητα ακόμα κι αν αυτή είναι χαμηλής έντασης, όπως το περπάτημα. Όμως γνωρίζει κανείς τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η καθιστική ζωή στον οργανισμό;
Πώς επιδρά η καθιστική ζωή στην υγεία;
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η καθιστική ζωή αποτελεί παράγοντα κινδύνου για παχυσαρκία και καρδιαγγειακά νοσήματα, ανεξάρτητα από το αν κάποιος κάνει γυμναστική ή όχι. Φαίνεται κυρίως ότι όσο πιο πολύ κάθεται κάποιος και δεν κινείται στον εργασιακό του χώρο, τόσο πιο πολύ κινδυνεύει από πρόωρο θάνατο ανεξάρτητα από το αν είναι υπέρβαρος ή όχι. Οπότε θα βοηθούσε αν ο καθένας από εμάς απλά μείωνε το χρόνο καθισιού στη δουλειά του. Σε αυτό θα έπρεπε να συμβάλουν τα κράτη ώστε να βοηθήσουν οι εργοδότες και οι επιχειρήσεις. Ακόμα και η χρήση σκάλας στο χώρο εργασίας για μετάβαση από ένα όροφο στον άλλο, πιθανόν να αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο που, εάν υιοθετηθεί μαζικά από τους εργαζομένους, μπορεί να τους προσφέρει πολλά στον τομέα της πρόληψης των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Μπορεί η φυσική δραστηριότητα να βοηθήσει;
Άλλα στοιχεία δείχνουν ότι ακόμα και η εντατική άσκηση στο γυμναστήριο ενδεχομένως να αποδειχτεί ανεπαρκής στο να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου, σε περίπτωση που ένας άνθρωπος ακολουθεί εντελώς καθιστική ζωή. Αυτό έδειξαν αναλύσεις που έγιναν σε μια μεγάλη προοπτική μελέτη στις ΗΠΑ στην οποία συμμετείχαν ενήλικες και εξέτασαν τον ελεύθερο χρόνο που δαπανάται στο καθισιό και τη φυσική δραστηριότητα σε σχέση με τη θνησιμότητα. Μετά από προσαρμογή για το κάπνισμα, τον δείκτη μάζας σώματος και άλλους παράγοντες κινδύνου, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο χρόνος καθισιού ήταν άμεσα συνδεδεμένος τον κίνδυνο θανάτου σε γυναίκες και άνδρες. Σημειώνεται πως, ακόμη μεγαλύτερος βρέθηκε να είναι ο κίνδυνος θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα (π.χ. έμφραγμα, εγκεφαλικό κ.α.). Το αξιοσημείωτο είναι, ότι αυτές οι αυξημένες πιθανότητες δεν άλλαζαν ακόμα και όταν λαμβανόταν υπόψη η αυξημένη φυσική δραστηριότητα που έκαναν ορισμένα άτομα (τα οποία, κατά τα άλλα, έκαναν καθιστική ζωή). Στις περιπτώσεις βέβαια που τα άτομα δεν έκαναν καθόλου φυσική δραστηριότητα, τότε ο κίνδυνος θανάτου λόγω καθισιού αυξανόταν ακόμα περισσότερο.
Πώς ο χρόνος μπροστά στην τηλεόραση επηρεάζει την υγεία της καρδιάς;
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι η πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο. Ακόμη και σε άτομα που έκαναν μέτρια φυσική δραστηριότητα για περισσότερες από 7 ώρες την εβδομάδα, βρέθηκε ότι αυτοί που παρακολουθούσαν τηλεόραση για πάνω από 7 ώρες την ημέρα παρουσίαζαν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία και από νοσήματα της καρδιάς, σε σχέση με εκείνους που παρακολουθούσαν μέχρι 1 ώρα τη μέρα. Στην Αμερική μάλιστα, έχει βρεθεί ότι η μείωση του υπερβολικού καθισιού, σε λιγότερο από 3 ώρες τη μέρα μπορεί να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής των ατόμων αυτών μέχρι και 2 χρόνια και η λιγότερη παρακολούθηση τηλεόρασης (<2 ώρες/ μέρα) μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια ζωής έως και 1,38 χρόνια.
Ισχύουν τα ίδια και για τα παιδιά;
Όσον αφορά τα παιδιά σχολικής ηλικίας 7-15 ετών, από μια ανασκόπηση ερευνών έχει βρεθεί ότι όσο πιο καθιστική είναι η συμπεριφορά τους τόσο πιο πολλά προβλήματα υγείας προκύπτουν από αυτήν. Όσα παιδιά παρακολουθούν τηλεόραση για παραπάνω από 2 ώρες την ημέρα τείνουν να έχουν πιο αυξημένο σωματικό βάρος και λίπος, μειωμένη αθλητική απόδοση, χαμηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης και χαμηλότερες επιδώσεις στα μαθήματα. Επίσης, υπάρχουν πάρα πολλά επιστημονικά δεδομένα που αποδεικνύουν ότι μια μείωση του χρόνου καθισιού μέσα στη μέρα είναι άμεση συνδεδεμένη με χαμηλότερο κίνδυνο για την υγεία στη νεολαία. Συστήνεται έτσι, ειδικά τα παιδιά να αποφεύγουν την παρακολούθηση τηλεόρασης για πάνω από 2 ώρες την ημέρα.
Η καθιστική ζωή έχει βρεθεί μεταξύ άλλων, ότι έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για το μεταβολισμό, επηρεάζοντας το επίπεδο των τριγλυκεριδίων, της χοληστερόλης, της γλυκόζης, της αρτηριακής πίεσης κ.ά.
