Όλοι σίγουρα γνωρίζετε το όμορφο καλλωπιστικό φυτό με τα κόκκινα άνθη που μπορεί να έχετε ακόμη και στο μπαλκόνι σας. Μπορεί όμως να μην γνωρίζετε οτι το φυτό αυτό κρύβει ιδιαίτερες ιδιότητες που σχετίζονται με το καρδιαγγειακό σας σύστημα. Ο γνωστός Ιβίσκος είναι ένα τροπικό φυτό με κόκκινα άνθη, πλούσιο σε οργανικά οξέα, πολυφαινόλες, ανθοκυανίνες, που είναι ωφέλιμα για το καρδιαγγειακό σύστημα.
Το τσάϊ ιβίσκου αποτελεί κομμάτι της παραδοσιακής ιατρικής σε αρκετές χώρες όπως στο Μεξικό, τη Νιγηρία, Δυτική Αφρική, Αίγυπτο, Ινδία, Ταϋλάνδη, Ιράν και Ταϊβάν. Τα μέρη του φυτού που χρησιμοποιούνται είναι συνήθως τα άνθη και οι κάλυκες με τα οποία παρασκευάζεται ένα τσάϊ. Σε κάποια μέρη όμως, όπως σε μια περιοχή της Ιορδανίας, οι Βεδουίνοι χρησιμοποιούν και τα φύλλα του φυτού για να φτιάξουν ζεστό ρόφημα για την αυξημένη πίεση και κρύο για την χαμηλή. Από ανθρωπολογικές μελέτες φαίνεται οτι ο ιβίσκος χρησιμοποιείται σε διάφορες περιοχές του πλανήτη είτε για την υπερχοληστερολαιμία, την υψηλή αλλά και την χαμηλή πίεση. Οι τρόποι συγκομιδής, παρασκευης των μερών του φυτού ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή. Ακριβής ημερήσια δόση δεν αναφέρεται σε κάποια από τις ανθρωπολογικές μελέτες εκτός από μία που αναφέρει οτι συστήνεται 1 φλ./ημέρα αφέψημα με 1 κ.γ από άνθη του φυτού για την υπόταση και 2 κ.γ σε 1/2 λίτρο νερό ή 1 φλ./ημέρα από διάλυμα 50 γρ από άνθη σε 2 φλ. νερού για την παχυσαρκία.
Τι κάνει τον ιβίσκο πολύτιμο;
Τα κύρια συστατικά του ιβίσκου είναι οργανικά οξέα και κυρίως το κιτρικό και μηλικό οξύ, ανθοκυανίνες, φλαβονοειδή, γλυκοσίδες και φυτικές ίνες. Το συστατικό κλειδί του ιβίσκου πιθανόν είναι οι ανθοκυανίνες οι οποίες έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Ένας πιθανός μηχανισμός για την υποχοληστερολαιμική δράση είναι ότι οι ανθοκυανίνες σαν αντιοξειδωτικά μπλοκάρουν την οξείδωση της κακής χοληστερόλης (LDL-C), διεργασία απαραίτητη για την αθηρωμάτωση. Σε μελέτη όμως φάνηκε οτι το διάλυμα που ήταν πλουσιότερο σε φλαβονοειδή είχε πιο έντονη υποχοληστερολαιμική δράση.
Όσον αφορά τη δράση ενός αφεψήματος ιβίσκου πολλά μπορεί να παίζουν ρόλο, όπως ο τρόπος και ο χρόνος της συγκομιδής, τα μέρη του φυτού που χρησιμποιούνται για εκχύλιση αλλά και ο τρόπος παρασκευής του αφεψήματος. Ανάλογα με τα παραπάνω ένα διάλυμα μπορεί να έχει διαφορετική δράση, να είναι περισσότερο ή λιγότερο δραστικό.
Θα μπορούσε η κατανάλωσή του να είναι επιβλαβής;
Δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι όλα τα βότανα μπορεί να παρουσιάσουν τοξικότητα και πρέπει να ελέγχεται η ασφάλεια τους αλλά και η αλληλεπίδρασή τους με άλλες ουσίες. Μελέτες σε ζώα αλλά και σε ανθρώπους δείχνουν να μην επηρεάζεται το ήπαρ και τα νεφρά. Σε μεγαδόσεις όμως όπως 300mg/ημέρα/κιλό σωματικού βάρους για 3 μήνες παρουσιάστηκε ηπατοτοξικότητα. Επίσης έχουν παρατηρηθεί υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος σε μεγάλες δόσεις ιβίσκου, που σημαίνει οτι μπορεί να αντεδύκνειται σε ασθενείς με αυξημένο ουρικό οξυ στο αίμα.
Από μελέτες σε πειραματόζωα προκύπτει οτι η κατανάλωση ιβίσκου αλληλεπιδρά με την υδροχλωροθειαζίδη, ένα διουρητικό φάρμακο, και δεν πρέπει να λαμβάνονται μαζι. Η αντι-υπερτασική ιδιότητα του ιβίσκου έχει διερευνηθεί σε μελέτες με πειραματόζωα και έχει φανεί οτι σε δόσεις από 1 mg/ημέρα/kg εως και 1000 μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά και υπερτασικά πειραματόζωα. Η επίδραση του ιβίσκου στην υπέρταση έχει μελετηθεί και σε ανθρώπους, τα αποτελέσματα των μελετών δείχνουν οτι η κατανάλωση ιβίσκου μειώνει σημαντικά την συστολική και διαστολική πιεση τόσο αποτελεσματικά όσο και η κατοπτρίλη, ένα συχνό αντι υπερτασικό φάρμακο αλλά όχι όσο η λισινοπρίλη. Σε πάνω από τις μισές μελέτες φάνηκε οτι ο ιβίσκος μπορεί να ελλαττώσει και τα επίπεδα της χοληστερολης. Δυστυχώς όμως οι περισσότερες μελέτες είχαν φτωχό σχεδιασμό και δεν περιγράφουν ακριβώς το μέρος του φυτού που χρησιμοποιήσαν.
Tα αποτελέσματα των μελετών είναι ενθαρρυνττικά για την δράση του ιβίσκου στην αρτηριακή πίεση αλλά και στην μείωση της χοληστερόλης, ωστόσο χρειάζονται περισσότερες καλά σχεδιασμένες κλινικές δοκιμές προκειμένου να επιβεβαιωθεί η δραστικότητά του.
Το φαρμακείο της φύσης είναι απέραντο και αυτό που πρέπει να έχουμε κατα νού είναι οτι σίγουρα διαθέτει τη λύση για αρκετές ασθένειες όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση τους και πάντα πρέπει να συμβουλεύεστε τον γιατρό και τον διαιτολόγο σας.
