Καρδιαγγειακά

Ρεσβερατρόλη και καρδιαγγειακή υγεία

της Ευδοκίας Σεκλιζιώτη

23 Μαΐου 2018

19458 Προβολές

3 λεπτά να διαβαστεί

resverotroli diatrofi kai ygeia tis kardias

Photo source: www.bigstockphoto.com

Προβολή

Η ρεσβερατρόλη είναι μια φυσική ένωση της κατηγορίας των φυτοαλεξινών με βασική δομή των στιλβενίων. Οι πλουσιότερες διαιτητικές πηγές της ρεσβερατρόλης είναι τα σταφύλια, το κρασί, και τα φιστίκια. Οι φρέσκιες φλούδες των σταφυλιών περιέχουν 50 με 100mg ρεσβερατρόλης ανά γραμμάριο. Στο κόκκινο κρασί, η ρεσβερατρόλη μπορεί να βρεθεί σε συγκεντρώσεις των 0,2-5,8mg/L ανάλογα με την ποικιλία των σταφυλιών, ενώ το λευκό κρασί περιέχει ρεσβερατρόλη σε μικρότερες ποσότητες, καθώς το συγκεκριμένο είδος κρασιού ζυμώνεται μετά την απομάκρυνση της φλούδας των σταφυλιών.

Κόκκινο κρασί, ρεσβερατρόλη και το «Γαλλικό παράδοξο»

Το 1992, οι γιατροί Renaud και De Lorgeril έδειξαν με έρευνά τους ότι οι Γάλλοι διέτρεχαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων σε σύγκριση με τους υπόλοιπους λαούς της Κεντρικής Ευρώπης, παρά την αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών στη διατροφή τους. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε «Γαλλικό παράδοξο» (‘French Paradox’) και αποδόθηκε στο υψηλότερο επίπεδο κατανάλωσης κόκκινου κρασιού στη Γαλλία.

Η ρεσβερατρόλη έχει βρεθεί ότι εμφανίζει αντιοξειδωτική, αντιθρομβωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, με αποτέλεσμα να λειτουργεί προστατευτικά ως προς τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ωστόσο, η δράση της ρεσβερατρόλης στον ανθρώπινο οργανισμό δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη, καθώς τα στοιχεία για τις ευεργετικές της επιδράσεις στην καρδιαγγειακή υγεία προέρχονται κυρίως από μελέτες σε ζωικά μοντέλα και από έρευνες in vitro (προ-κλινικές δοκιμές).

Πως επηρεάζει η ρεσβερατρόλη τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης;

Η υπέρταση αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο. Η ρεσβερατρόλη φαίνεται να εμφανίζει αντιϋπερτασικές ιδιότητες σε ζωικά μοντέλα με υψηλή αρτηριακή πίεση μετά από χορήγηση 10-320mg/ανά κιλό σωματικού βάρους για διάστημα από 14 ημέρες έως 10 εβδομάδες. Επιπλέον, η χορήγηση μικρότερων δόσεων ρεσβερατρόλης (5-10mg/kg/day) ήταν πιο αποτελεσματική στη μείωση των επιπέδων της αρτηριακή πίεσης σε ζωικά μοντέλα με σακχαρώδη διαβήτη και μεταβολικό σύνδρομο.

Πρόσφατη μετά-ανάλυση 6 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών με 247 εθελοντές, έδειξε ότι οι υψηλές δόσεις ρεσβερατρόλης (≥150mg/day) μείωσαν σημαντικά την συστολική αρτηριακή πίεση.

Πως σχετίζεται με τα εγκεφαλικά επεισόδια;

Η ρεσβερατρόλη φαίνεται να έχει προστατευτική δράση έναντι του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ενήλικα ζωικά μοντέλα και συνδέεται με καλύτερη λειτουργία του ενδοθηλίου.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν προς το παρόν διαθέσιμες κλινικές δοκιμές που να έχουν διερευνήσει τις επιδράσεις τις ρεσβερατρόλης σε ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο. Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι η ρεσβερατρόλη αυξάνει την ροή του αίματος στον εγκέφαλο σε υγιείς ενήλικες. Ομοίως, η εν λόγω φυσική ουσία φαίνεται να αυξάνει την αιμάτωση του εγκεφάλου σε μετ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Ποιος ο ρόλος της στην αθηροσκλήρωση και τη δυσλιπιδαιμία;

Σε ζωικά μοντέλα, η ρεσβερατρόλη συμβάλλει στη μείωση της δράσης του ενζύμου HMG-CoA αναγωγάση, το οποίο είναι υπεύθυνο για την παραγωγή χοληστερόλης στον οργανισμό, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο την ολική LDL χοληστερόλη και αυξάνοντας την HDL χοληστερόλη. Η συγκεκριμένη δράση πιθανόν να οφείλεται στις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες της ρεσβερατρόλης, οι οποίες εμποδίζουν την οξείδωση της LDL χοληστερόλης, καθώς και στην ικανότητά της να μειώνει την παραγωγή αφρωδών κυττάρων, μία κατηγορία κυττάρων η οποία εμπλέκεται στην διαδικασία της αθηροσκλήρωσης.

Σε μετά-ανάλυση η οποία αξιολόγησε τις επιδράσεις της συμπλήρωσης με ρεσβερατρόλη στα λιπίδια του αίματος, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές στις λιπιδαιμικές παραμέτρους (π.χ. ολική LDL χοληστερόλη, HDL χοληστερόλη και τριγλυκερίδια). Ωστόσο, ορισμένες μεμονωμένες μελέτες οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στην μετά-ανάλυση έδειξαν ότι μια μικρή δόση ρεσβερατρόλης (250mg ημερησίως για 3 μήνες) ήταν αρκετή για να μειώσει σημαντικά την ολική χοληστερόλη, την ολική LDL χοληστερόλη και την οξειδωμένη της μορφή, καθώς και τα επίπεδα της απολιποπρωτεΐνης Β (η οποία ελέγχει τα επίπεδα της χοληστερόλης στον οργανισμό), σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, στεφανιαία νόσο, υπερτριγλυκεριδαιμία, και άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.

Ποιος ο ρόλος της στην ισχαιμική καρδιοπάθεια;

H ισχαιμική καρδιοπάθεια περιλαμβάνει μια σειρά από παθήσεις όπως η σταθερή στηθάγχη, η ασταθή στηθάγχη, το εγκεφαλικό επεισόδιο και το έμφραγμα.

Σε ζωικά μοντέλα, η ρεσβερατρόλη μπορεί να ενισχύσει την αναγέννηση τμημάτων νεκρωμένου ή παθολογικού μυοκαρδίου, μέσω της νεο-αγγειογένεσης και της δημιουργίας καρδιακών βλαστοκυττάρων. Η χορήγηση 50mg/ανά κιλό σωματικού βάρους/ημέρα, φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της ισχαιμικής καρδιοπάθειας.

Οι κλινικές δοκιμές στις οποίες η χορήγηση ρεσβερατρόλης είχε θετικά αποτελέσματα στην σταθερή στηθάγχη, τα οξεία στεφανιαία σύνδρομα και το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι ελάχιστες. Επιπρόσθετες μελέτες υποστηρίζουν ότι η ρεσβερατρόλη μπορεί να έχει καρδιο-προστατευτικές ιδιότητες μέσω της αύξησης της αδιπονεκτίνης (ορμόνη που εμπλέκεται στο μεταβολισμό της γλυκόζης και καθορίζει τη συσσώρευση λίπους στον οργανισμό) και της αναστολής του ενεργοποιητή πλασμινογόνου - Plasminogen activator inhibitor-1 (γλυκοπρωτεΐνη που δρα ως προ-θρομβωτικός παράγοντας).

Πως επιδρά σε άτομα με υπερβάλλον βάρος και μεταβολικό σύνδρομο;

Η χορήγηση ρεσβερατρόλης σε δόσεις των 500mg 3 φορές/ημέρα φαίνεται να βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη τόσο σε παχύσαρκα άτομα όσο και σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομo. Επιπλέον, η συμπλήρωση με ρεσβερατρόλη σε ποικίλες φόρμουλες και δοσολογίες φαίνεται να μειώνει το οξειδωτικό στρες σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο, ενώ σε ασθενείς με υψηλό προφίλ καρδιαγγειακού κινδύνου εμφανίζει αντιφλεγμονώδη δράση.

Πως αλληλεπιδρά με καρδιαγγειακά φάρμακα;

Αγγειοδιασταλτικά και στατίνες

Η ρεσβερατρόλη φαίνεται να ενισχύει την αντι-υπερτασική δράση των αγγειοδιασταλτικών φαρμάκων καθώς και τις καρδιο-προστατευτικές ιδιότητες των στατινών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Banu S (2016). ‘Resveratrol: A Cardioprotective Agent’. ARC Journal of Nutrition and Growth 2(1):21-27

Pagliaro B, Santolamazza C, Simonelli F, Rubattu S (2015). ‘Phytochemical Compounds and Protection from Cardiovascular Diseases: A State of the Art’. Biomed Research International, Article ID 918069, 17 pages

Delmas D, Jannin B, Latruffe N. Resveratrol: preventing properties against vascular alterations and ageing. Mol Nutr Food Res 2005 May; 49(5):377‐95.

Csiszar A. Anti‐inflammatory effects of resveratrol: possible role in prevention of age‐related cardiovascular disease. Ann N Y Acad Sci 2011 Jan; 1215:117‐22.

Smulyan H., Mookherjee S., Safar M.E. The two faces of hypertension: Role of aortic stiffness. J. Am. Soc. Hypertens. 2016;10:175–183.

Zordoky B.N., Robertson I.M., Dyck J.R. Preclinical and clinical evidence for the role of resveratrol in the treatment of cardiovascular diseases. Biochim. Biophys. Acta. 2015;1852:1155–1177.

Rivera L., Morón R., Zarzuelo A., Galisteo M. Long-term resveratrol administration reduces metabolic disturbances and lowers blood pressure in obese Zucker rats. Biochem. Pharmacol. 2009;77:1053–1063.

Liu Y., Ma W., Zhang P., He S., Huang D. Effect of resveratrol on blood pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials. Clinical Nutrition. 2015;34(1):27–34

Clark D., Tuor U.I., Thompson R., Institoris A., Kulynych A., Zhang X., Kinniburgh D.W., Bari F., Busija D.W., Barber P.A. Protection against recurrent stroke with resveratrol: Endothelial protection. PLoS ONE. 2012;7:250

Kennedy D.O., Wightman E.L., Reay J.L., Lietz G., Okello E.J., Wilde A., Haskell C.F. Effects of resveratrol on cerebral blood flow variables and cognitive performance in humans: A double-blind, placebo-controlled, crossover investigation. Am. J. Clin. Nutr. 2010;91:1590–1597.

Wightman E.L., Reay J.L., Haskell C.F., Williamson G., Dew T.P., Kennedy D.O. Effects of resveratrol alone or in combination with piperine on cerebral blood flow parameters and cognitive performance in human subjects: A randomised, double-blind, placebo-controlled, cross-over investigation. Br. J. Nutr. 2014;112:203–213.

Evans H.M., Howe P.R., Wong R.H. Clinical evaluation of effects of chronic resveratrol supplementation on cerebrovascular function, cognition, mood, physical function and general well-being in postmenopausal women-rationale and study design. Nutrients. 2016;8

Do G.-M., Kwon E.-Y., Kim H.-J., et al. Long-term effects of resveratrol supplementation on suppression of atherogenic lesion formation and cholesterol synthesis in apo E-deficient mice. Biochemical and Biophysical Research Communications. 2008;374(1):55–59.

Csiszar A., Sosnowska D., Wang M., Lakatta E. G., Sonntag W. E., Ungvari Z. Age-associated proinflammatory secretory phenotype in vascular smooth muscle cells from the non-human primate macaca mulatta: reversal by resveratrol treatment. Journals of Gerontology—Series A: Biological Sciences and Medical Sciences. 2012;67(8):811–820.

Voloshyna I., Hai O., Littlefield M. J., Carsons S., Reiss A. B. Resveratrol mediates anti-atherogenic effects on cholesterol flux in human macrophages and endothelium via PPARgamma and adenosine. European Journal of Pharmacology. 2013;698(1–3):299–309.

Sahebkar A. Effects of resveratrol supplementation on plasma lipids: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition Reviews. 2013;71(12):822–835.

Bhatt J. K., Thomas S., Nanjan M. J. Resveratrol supplementation improves glycemic control in type 2 diabetes mellitus. Nutrition Research. 2012;32(7):537–541.

Kaga S., Zhan L., Matsumoto M., Maulik N. Resveratrol enhances neovascularization in the infarcted rat myocardium through the induction of thioredoxin-1, heme oxygenase-1 and vascular endothelial growth factor. Journal of Molecular and Cellular Cardiology. 2005;39(5):813–822.

Gurusamy N., Ray D., Lekli I., Das D. K. Red wine antioxidant resveratrol-modified cardiac stem cells regenerate infarcted myocardium. Journal of Cellular and Molecular Medicine. 2010;14(9):2235–2239.

Kanamori H., Takemura G., Goto K., et al. Resveratrol reverses remodeling in hearts with large, old myocardial infarctions through enhanced autophagy-activating AMP kinase pathway. American Journal of Pathology. 2013;182(3):701–713.

Chen C.-J., Yu W., Fu Y.-C., Wang X., Li J.-L., Wang W. Resveratrol protects cardiomyocytes from hypoxia-induced apoptosis through the SIRT1-FoxO1 pathway. Biochemical and Biophysical Research Communications. 2009;378(3):389–393.

Magyar K., Halmosi R., Palfi A., et al. Cardioprotection by resveratrol: a human clinical trial in patients with stable coronary artery disease. Clinical Hemorheology and Microcirculation. 2012;50(3):179–187.

Militaru C., Donoiu I., Craciun A., Scorei I. D., Bulearca A. M., Scorei R. I. Oral resveratrol and calcium fructoborate supplementation in subjects with stable angina pectoris: effects on lipid profiles, inflammation markers, and quality of life. Nutrition. 2013;29(1):178–183.

Maruyoshi H., Kojima S., Funahashi T., et al. Adiponectin is inversely related to plasminogen activator inhibitor type 1 in patients with stable exertional angina. Thrombosis and Haemostasis. 2004;91(5):1026–1030

Barseghian A., Gawande D., Bajaj M. Adiponectin and vulnerable atherosclerotic plaques. Journal of the American College of Cardiology. 2011;57(7):761–770.

Crandall J. P., Oram V., Trandafirescu G., et al. Pilot study of resveratrol in older adults with impaired glucose tolerance. Journals of Gerontology—Series A: Biological Sciences and Medical Sciences. 2012;67(12):1307–1312.

Méndez-del Villar M., González-Ortiz M., Martínez-Abundis E., Pérez-Rubio K. G., Lizárraga-Valdez R. Effect of resveratrol administration on metabolic syndrome, insulin sensitivity, and insulin secretion. Metabolic Syndrome and Related Disorders. 2014;12(10):497–501.

De Groote D., van Belleghem K., Devire J., Van Brussel W., Mukaneza A., Amininejad L. Effect of the intake of resveratrol, resveratrol phosphate, and catechin-rich grape seed extract on markers of oxidative stress and gene expression in adult obese subjects. Annals of Nutrition and Metabolism. 2012;61(1):15–24.

Tomé-Carneiro J., Gonzálvez M., Larrosa M., et al. Grape resveratrol increases serum adiponectin and downregulates inflammatory genes in peripheral blood mononuclear cells: a triple-blind, placebo-controlled, one-year clinical trial in patients with stable coronary artery disease. Cardiovascular Drugs and Therapy. 2013;27(1):37–48.

Yeung (2017). ‘Therapeutic Potential of Resveratrol for Cardiovascular Protection’. Cardiovasc Pharm Open Access 6:2:e134