Αρτηριακή πίεση, τελευταία δεδομένα

Υπέρταση

Παγκοσμίως υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι που πάσχουν από υπέρταση. Σε ηλικίες από 50 χρονών και πάνω, υπολογίζεται ότι 1 στα 3 άτομα έχει πίεση ίση ή μεγαλύτερη από 160/95 mmHg.

Εξαιτίας του γεγονότος ότι η υπέρταση είναι συχνά ασυμπτωματική νόσος, η διάγνωσή της στην πληθώρα των περιπτώσεων γίνεται τυχαία και στατιστικές μελέτες δείχνουν ότι μόνο ο 1 στους 3 ανθρώπους που πάσχουν από υπέρταση είναι γνώστης της κατάστασής του.

Αρτηριακή πίεση και καρδιαγγειακά

Η υψηλή αρτηριακή πίεση αποτελεί έναν παράγοντα κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Κάθε χρόνο 15 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο παθαίνουν εγκεφαλικό. Εάν για πολλά χρόνια η αρτηριακή πίεση παραμείνει ψηλή δημιουργούνται σοβαρές βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία του σώματος.

Οι βλάβες αυτές επηρεάζουν αρνητικά την ελεύθερη ροή του αίματος στα διάφορα όργανα του σώματος. Όταν η ροή του αίματος στον εγκέφαλο διακοπεί πλήρως, τότε εκδηλώνεται το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Υπέρταση και εγκεφαλικό επεισόδιο

Οι μέχρι σήμερα έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμη και οι μικρές αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης, μπορούν να αυξήσουν δραματικά τον κίνδυνο κάποιου ατόμου να παρουσιάσει εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα εγκεφαλικά είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στις ηλικίες άνω των 60.

Από τι επηρεάζεται η αρτηριακή πίεση;

Η αρτηριακή πίεση επηρεάζεται άμεσα από τον τρόπο ζωής. Οι σωστές επιλογές για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής μας μπορούν να συμβάλουν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και συνακόλουθα στη μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Mείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 2 mmHg συνδέεται με μείωση κατά 10% των θανάτων από εγκεφαλικά επεισόδια και 7% μείωση των θανάτων από στεφανιαία νόσο ή από άλλες αγγειακές νόσους στις μέσες ηλικίες

Στις περιπτώσεις που απαιτείται αλλαγή του τρόπου ζωής, αυτή πρέπει να υιοθετείται από όλους τους ασθενείς, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με υψηλή αρτηριακή πίεση – έστω και αν βρίσκονται απλώς εντός των φυσιολογικών ορίων- αλλά και των ασθενών οι οποίοι χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή.

DASH (Διατροφικές Προσεγγίσεις για την Αντιμετώπιση της Υπέρτασης)

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ορισμένες αλλαγές στην διατροφή και στον τρόπο ζωής μειώνουν την αρτηριακή πίεση.
Μία από αυτές τις αλλαγές είναι το πρόγραμμα διατροφής DASH. Το ακρωνύμιο σημαίνει στα αγγλικά «Διατροφικές Προσεγγίσεις για την Αντιμετώπιση της Υπέρτασης» (Dietary Approaches to Stop Hypertension ή DASH).

Το πρόγραμμα διατροφής DASH δίνει έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά. Η διατροφή DASH είναι πλούσια σε κάλιο αλλά και σε άλλα θρεπτικά στοιχεία όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο, οι ίνες και οι πρωτεΐνες. Περιέχει αντιθέτως χαμηλά ολικά λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη.

Η διατροφή DASH είναι αποδεδειγμένα εξαιρετικά αποτελεσματική στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και συμπληρώνει έτσι τις παραδοσιακές προσεγγίσεις.

Πίνακας 1. Μείωση της αρτηριακής πίεσης ως αποτέλεσμα της αλλαγής του τρόπου ζωής 

Τα ανωτέρω αποτελέσματα διαφέρουν από το ένα άτομο στο άλλο.

Η αρχική μελέτη DASH συνέκρινε την επίδραση που έχουν στην αρτηριακή πίεση: ο κλασικός αμερικανικός τρόπος διατροφής, η διατροφή με πολλά φρούτα και λαχανικά και η διατροφή DASH. Η διατροφή DASH είχε τα καλύτερα αποτελέσματα (βλέπε Σχήμα 1) μειώνοντας σημαντικά την συστολική αρτηριακή πίεση, κατά 5,5 mmHg, και την διαστολική αρτηριακή πίεση κατά 3 mmHg, περισσότερο από την συνηθισμένη αμερικανική διατροφή.

Η μείωση της αρτηριακής πίεσης ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στα υπερτασικά άτομα σε σύγκριση με τα άτομα των οποίων η πίεση ήταν εντός των φυσιολογικών ορίων.

DASH: από την θεωρία στην πράξη

Όταν η θεραπεία σε επίπεδο συμπεριφοράς (θέσπιση προσωπικών στόχων, τακτική παροχή συμβουλών σε ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες), η απώλεια βάρους, η αυξημένη σωματική δραστηριότητα και η μείωση της πρόσληψης νατρίου και αλκοόλ συνδυάσθηκαν με την διατροφή DASH σε άτομα που ζούσαν σε ανοικτό, μη ελεγχόμενο περιβάλλον, ο επιπολασμός της υπέρτασης μειώθηκε από 38% σε 12% εντός έξι μηνών.

Η ύπαρξη επαρκούς κινήτρου έχει καταλυτική σημασία και θα κρίνει κατά πόσο ο ασθενής θα μπορέσει να ξεκινήσει και να ακολουθήσει πιστά την διατροφή DASH όσο και έναν υγιεινό για την καρδιά τρόπο ζωής.

Η δύναμη του καλίου

Μειωμένος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου

Έχει αποδειχθεί ότι μεγάλες ποσότητες καλίου μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Η αυξημένη μάλιστα πρόσληψη καλίου συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Το πρόγραμμα διατροφής DASH είναι πλούσιο σε κάλιο αλλά και σε άλλα θρεπτικά συστατικά. Η υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο της διατροφής DASH θεωρείται ως ένα από τα κύρια πλεονεκτήματά της.

Οι οργανισμοί υγείας συνιστούν το κάλιο για την φροντίδα της αρτηριακής πίεσης. Η αυξημένη πρόσληψη καλίου συμβάλλει στην προστασία του οργανισμού από την αυξημένη αρτηριακή πίεση που προκαλεί η περίσσεια νατρίου. Η διατροφή με πολύ κάλιο και με χαμηλό νάτριο συμβάλλει συνεπώς στην προσπάθεια φροντίδας της αρτηριακής πίεσης.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης: «Την τελευταία δεκαετία η αυξημένη πρόσληψη καλίου και οι διατροφικές συνήθειες που βασίζονται στο πρόγραμμα διατροφής DASH – διαιτολόγιο με πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, με χαμηλή χοληστερόλη και λίγα κορεσμένα και ολικά λιπαρά – έχουν αναγνωρισθεί και αυτές ως παράγοντες που συμβάλλουν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης».

Μείωση αρτηριακής πίεσης σε άτομα που ήδη έχουν υπέρταση

Αμερικανική μελέτη δείχνει ότι η ενίσχυση των επιπέδων του καλίου στη διατροφή μπορεί να μειώσει τον ατομικό κίνδυνο εκδήλωσης υπέρτασης και να μειώσει την αρτηριακή πίεση σε άτομα που ήδη πάσχουν από υπέρταση. Η υγιής πρόσληψης καλίου πιστεύεται ότι είναι ένας εκ των λόγων που οι φυτοφάγοι και οι απομονωμένοι πληθυσμοί έχουν πολύ χαμηλή συχνότητα καρδιακών νοσημάτων.

Οι επιστήμονες διενεργώντας ανασκόπηση δημοσιευμένων ερευνών επί του θέματος, τονίζουν την ανάγκη ενίσχυσης των επιπέδων του καλίου μέσω της διατροφής, συντελώντας έτσι σε μείωση των πασχόντων από υπέρταση κατά 10%. Το 2006 η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία εξέδωσε νέες κατευθυντήριες οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες ο μέσος Αμερικανός πρέπει να καταναλώνει 4,7 γραμμάρια καλίου την ημέρα.

Η αύξηση του καλίου με τη παράλληλη μείωση του νατρίου είναι πιθανόν η σημαντικότερη διατροφική επιλογή μετά την απώλεια βάρους και θα πρέπει να υιοθετείται για τη μείωση της καρδιαγγειακής νόσου. Πολλοί διεθνείς οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης, η Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία αναγνωρίζουν ότι μια διατροφή πλούσια σε κάλιο βοηθά στη διατήρηση φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης και μειώνει τον κίνδυνο εμφραγμάτων.

Η αυξημένη πρόσληψη Καλίου βοηθά στην αποβολή Νατρίου και νερού από το σώμα μειώνοντας την αρτηριακή πίεση.

Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε κάλιο;

Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι:

• τα φρούτα (οι μπανάνες περιέχουν 422mg Καλίου) και τα λαχανικά
• το μαγειρεμένο κρέας και ψάρι
• το γάλα (ημιάπαχο 366mg Καλίου/ποτήρι)
• το γιαούρτι.
• λειτουργικά τρόφιμα που κυκλοφορούν στην αγορά εμπλουτισμένα με κάλιο