Αν έχετε διαγνωσθεί με διαβήτη, τότε γνωρίζετε ότι ο έλεγχος της συγκέντρωσης του σακχάρου του αίματος, αποτελεί απαραίτητο στοιχείο του σχεδίου αντιμετώπισης της πάθησής σας. Ένας καλός έλεγχος απαιτεί ισορροπία μεταξύ της διατροφής, της φυσικής δραστηριότητας και της αντιδιαβητικής αγωγής. Πώς ακριβώς όμως ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων θα μπορούσε να βοηθήσει σε αυτήν την ισορροπία;
Το ημερολόγιο καταγραφής είναι παρόμοιο με ένα ημερολόγιο καθημερινής καταγραφής της συγκέντρωσης του σακχάρου του αίματος, με επιπρόσθετες όμως λεπτομέρειες. Ένα ολοκληρωμένο ημερολόγιο περιλαμβάνει τη συγκέντρωση σακχάρου πριν και δύο ώρες μετά την πρόσληψη οποιουδήποτε τροφίμου ή ποτού, πληροφορίες για το τρόφιμο ή το ποτό που καταναλώνεται (ώρες κατανάλωσης, είδος τροφίμου ή ποτού, μέγεθος μερίδας, μέθοδος παρασκευής, περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες) και την αντιδιαβητική αγωγή (φάρμακα ή ινσουλίνη) (ποσότητα, ώρα κατανάλωσης). Επιπλέον, καταγραφή πρέπει να γίνεται σε περίπτωση άσκησης (καταγραφή του είδους της φυσικής δραστηριότητας, της διάρκειας και της έντασής της) καθώς και της συγκέντρωσης της γλυκόζης πριν και μετά την άσκηση.
Υπάρχουν διάφορες μορφές ημερολογίου καταγραφής - σε εσάς εναπόκειται να διαλέξετε τον τύπο που σας ταιριάζει. Οι περισσότεροι το φαντάζονται ως ένα τετράδιο σημειώσεων όπως αυτό των παιδιών στο σχολείο. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια λύση. Ωστόσο, η εξέλιξη της τεχνολογίας μας έχει φέρει αντιμέτωπους με δεκάδες επιλογές καταγραφής αυτών των διατροφικών και μη πληροφοριών, στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή ακόμα και στο κινητό τηλέφωνο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διάφορα προγράμματα και εφαρμογές (http://www.livestrong.com/, http://www.fitday.com/) για να οργανώσετε τα δεδομένα σας. Υπάρχουν επίσης ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο, που όχι μόνο σας επιτρέπουν να καταγράφετε το φαγητό που τρώτε, αλλά ταυτόχρονα σας παρέχουν διατροφικές πληροφορίες για την περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες κ.ά (http://tracker.diabetes.org/, https://www.my-calorie-counter.com/).
Το σημαντικότερο σε όλη αυτή τη διαδικασία, όποιον τύπο ημερολογίου κι αν επιλέξετε, είναι να καταγράφονται όλα τα στοιχεία σε πραγματικές στιγμές, δηλαδή τη στιγμή την οποία τρώτε ή πραγματοποιείτε τον γλυκαιμικό έλεγχο, για να είστε πιο ακριβείς και εν τέλει, πιο αποτελεσματικοί. Το να είστε συγκεκριμένοι π.χ. στον αριθμό των υδατανθράκων σε ένα τρόφιμο σας επιτρέπει την καλύτερη πρόβλεψη της επίδρασής τους στη μεταγευματική γλυκόζη. Με τη συλλογή όλων αυτών των δεδομένων, μπορείτε να εντοπίσετε προβληματικές τιμές υπογλυκαιμιών και υπεργλυκαιμιών σε διάφορες χρονικές περιόδους και να αναπτύξετε συσχετίσεις μεταξύ της διατροφής, της άσκησης, της αντιδιαβητικής αγωγής και του σακχάρου αίματος.
Η αναγνώριση του πώς αλληλεπιδρούν τα πάντα με την ινσουλίνη και την γλυκόζη αίματος θα σας βοηθήσει να καταστρώσετε ένα σχέδιο δράσης για να λύσετε το πρόβλημα ή να πειραματιστείτε για την βελτίωση της κατάστασής σας. Αν, για παράδειγμα, παρατηρήσετε ότι η συγκέντρωση γλυκόζης αυξάνεται απότομα με την κατανάλωση ενός συγκεκριμένου τροφίμου, θα βρείτε απάντηση είτε με την αντικατάστασή του με ένα χαμηλότερου γλυκαιμικού δείκτη, είτε αυξάνοντας τη δόση της ινσουλίνης, είτε με μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητάς του. Συνεπώς, όλη αυτή η προσέγγιση θα ήταν αδύνατον όχι μόνο να ακολουθηθεί, αλλά και να διατυπωθεί χωρίς την ύπαρξη ενός ημερολογίου καταγραφής.
Εν κατακλείδι, το ημερολόγιο παρέχει τη δυνατότητα ανάλυσης, αξιολόγησης των δεδομένων, σχεδιασμού και εφαρμογής συμπεριφοριστικών αλλαγών ως προς τον καλύτερο έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης αίματος και συνεπώς του διαβήτη. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η σωστή διατροφική στρατηγική δεν συνεπάγεται πλήρη αποκλεισμό συγκεκριμένων τροφίμων, αλλά την ολιστική τροποποίηση του τρόπου αντιμετώπισης, καθιστώντας το ημερολόγιο καταγραφής ένα από τα πιο σημαντικά, αν όχι το πιο χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση του διαβήτη σας.
