Η εμφάνιση του Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) Τύπου 2, πολλαπλασιάζεται τις τελευταίες δεκαετίες. Ο διαβήτης τύπου 2, είναι γνωστός ως διαβήτης των ενηλίκων, επειδή παλαιότερα ήταν σχεδόν ανύπαρκτος στην παιδική ηλικία. Λόγω των διατροφικών επιλογών της σύγχρονης ζωής, ο ΣΔ2 εμφανίζεται πλέον και στα παιδιά. Οι παράγοντες είναι πολλοί, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρον φαίνεται να έχει η συσχέτιση της υπερκατανάλωσης τροφής με την εμφάνισή του. Γιατί όσοι τρώνε πολύ, μπορεί εύκολα να αναπτύξουν διαβήτη; Όταν γνωρίζουμε την αιτία, μπορούμε ουσιαστικά να προλάβουμε τέτοια χρόνια νοσήματα με τις γνωστές παρενέργειες.
Η πολυπαραγοντική κατάσταση του διαβήτη είναι ευρέως γνωστή. Η βιβλιογραφία συνεχώς εμπλουτίζεται με νέες μελέτες και έρευνες, με απώτερο σκοπό και στόχο την πρόληψη και φυσικά τη θεραπεία. Η διατροφική συμπεριφορά, μέσω της κατάλληλης τροποποίησης, μπορεί να συμβάλει στη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης ΣΔ Τύπου 2.
Τι ορίζεται ως υπερφαγία;
Η υπερφαγία ορίζεται ως την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής σε ένα γεύμα, όπου συνήθως προτιμώνται ιδιαίτερα επεξεργασμένα και πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά τρόφιμα. Αυτό πυροδοτεί μια βαριά ανταπόκριση στην ινσουλίνη, η οποία συσσωρευτικά "κουράζει" τα β-κύτταρα του παγκρέατος, αυξάνοντας τον κίνδυνο της αντίστασης στην ινσουλίνη.
Άγχος και υπερθερμιδικές δίαιτες
Το άγχος και οι υπερθερμιδικές δίαιτες αναγνωρίζονται ως παράγοντες κινδύνου για την παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο (ΜΣ), αλλά και τον ΣΔ τύπου 2. Δεδομένης της πολυπλοκότητας αυτών των μεταβολικών διεργασιών και την έλλειψη των ζωικών μοντέλων, υπάρχει μία έλλειψη στην πλήρη κατανόηση των μηχανισμών.
Σύμφωνα με ένα μοντέλο χρόνιου ψυχοκοινωνικού στρες στα ποντίκια, φαίνεται να είναι ευάλωτα σε αύξηση του σωματικού βάρους όταν παρατηρείται στρες. Το στρες προδιαθέτει την ανάπτυξη ΣΔ2 σε συνεργεία και με άλλους παράγοντες. Σε στρεσογόνες καταστάσεις παρατηρείται αυξημένη τάση προς μία διατροφή πλούσια σε λιπαρά, η οποία επιδεινώνει την δυσλιπιδαιμία και το Μεταβολικό Σύνδρομο, και προκαλεί μια προ-διαβήτη κατάσταση που θα οδηγήσει σε περαιτέρω ανάπτυξη της νόσου.
Γυναίκες και κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2
Οι γυναίκες που τρώνε ακατάσχετα μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος. Σε μια μελέτη όπου συμμετείχαν 4.300 κορίτσια, όσες παρουσίαζαν συχνά υπερφαγικά επεισόδια, είχαν σχεδόν 4 φορές αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2, ανεξάρτητα από τον Δείκτη Μάζας Σώματος. Η διαπίστωση αυτή ενισχύθηκε μετά τον έλεγχο για μητρικό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Σε περαιτέρω αναλύσεις, η σχέση μεταξύ υπερφαγίας και διαβήτη ήταν ισχυρότερη στα κορίτσια με βουλιμικά επεισόδια. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα κορίτσια που είχαν συχνά επεισόδια υπερφαγίας βρίσκονταν σε υψηλό κίνδυνο για την ανάπτυξη διαβήτη, ανεξάρτητα από την κατάσταση του βάρους τους.
Πώς σχετίζεται η υπερφαγία με το ΣΔ 2;
Η παχυσαρκία είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων. Η υπερφαγία, λοιπόν ως κύρια αιτία της παχυσαρκίας, οδηγεί έμμεσα και στον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ 2.
Τι είναι το μεταβολικό σύνδρομο;
Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύνολο από κλινικά χαρακτηριστικά που οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο και τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη και στα δύο φύλα. Η σπλαγχνική παχυσαρκία και η ινσουλινοαντίσταση θεωρούνται τα κύρια χαρακτηριστικά στον προσδιορισμό του μεταβολικού συνδρόμου. Σύμφωνα λοιπόν με σχετική εργασία, υπάρχουν αποδείξεις ότι η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής οδηγεί σε εκκίνηση της φλεγμονής, η οποία με τη σειρά της προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη ιδιαίτερα στα παχύσαρκα άτομα.
Τι μπορεί να προκαλέσει η υπερκατανάλωση τροφής;
Επίσης, η υπερκατανάλωση τροφής μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία στη σηματοδότηση της ινσουλίνης στον εγκέφαλο, και να οδηγήσει σε παχυσαρκία και διαβήτη. Διαπιστώθηκε από σχετική μελέτη ότι η υπερκατανάλωση τροφής μειώνει την ικανότητα της ινσουλίνης στον εγκέφαλο, η οποία είναι υπεύθυνη για την καταστολή της λιπόλυσης, μιας διαδικασίας κατά την οποία τα τριγλυκερίδια στο λιπώδη ιστό διασπώνται και τα λιπαρά οξέα απελευθερώνονται. Όταν η λιπόλυση είναι ανεξέλεγκτη, τα επίπεδα λιπαρών οξέων είναι αυξημένα, πράγμα που οδηγεί και στον διαβήτη τύπου 2.
Συμπερασματικά
Η ποσότητα και όχι μόνο η ποιότητα της τροφής είναι σημαντικό χαρακτηριστικό στην υιοθέτηση σωστών διατροφικών συνηθειών, ώστε να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης χρόνιων μεταβολικών νοσημάτων.
