Εμφάνιση διαβήτη στην παιδική ηλικία
Η εμφάνιση του διαβήτη στην παιδική ηλικία, είναι ένα αρκετά συχνό φαινόμενο. Συνήθως ο διαβήτης εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Είναι φυσικό ότι σε μια τέτοια περίπτωση, το βάρος της ασθένειας το επωμίζεται όλη η οικογένεια και ιδιαίτερα οι γονείς.
Σε αυτή την ηλικία το παιδί δεν είναι σε θέση να καταλάβει την σπουδαιότητα της κατάστασης και το τι πρέπει ακριβώς να κάνει. Το γεγονός ότι πρέπει να τρώει συγκεκριμένες ώρες, να μπαίνει αρκετά συχνά στη διαδικασία των εξετάσεων αίματος, να αποκτήσει θετική στάση απέναντι στην εικόνα της ένεσης και του τσιμπήματος, να έχει κατά νου ότι θα πρέπει να είναι συνεχώς σε ετοιμότητα για τη διατήρηση των επιπέδων του σακχάρου εντός των επιθυμητών ορίων, δεν είναι ότι πιο εύκολο για έναν ενήλικα, πόσο μάλλον για ένα παιδί.
Εφηβεία και διαβήτης
Μεγαλώνοντας και φτάνοντας στην εφηβεία, τα πράγματα δυσκολεύουν. Στα μάτια ενός διαβητικού παιδιού, η εφηβεία παίρνει μια άλλη διάσταση και εμείς που δεν τη ζούμε δεν είμαστε σε θέση να τη καταλάβουμε. Τις περισσότερες φορές, οι έφηβοι επιλέγουν να αγνοούν την ασθένειά τους προκειμένου να ζουν όπως εκείνοι θέλουν και όχι όπως τους το επέβαλλε η ζωή. Σε αυτή την ηλικία, όπου το παιδί πλέον αντιλαμβάνεται τι του συμβαίνει, ο ρόλος των γονιών είναι και πάλι καθοριστικός, αφού το καθοδηγούν έτσι ώστε να μπορέσει πιο ομαλά να δεχθεί την ασθένειά του.
Οι παράγοντες που παίζουν αρχικά ρόλο για την εξέλιξη της ασθένειας του παιδιού, είναι πολλοί. Ένας από τους πιο σημαντικούς είναι οι συνθήκες διαβίωσης του παιδιού και της οικογένειάς του. Αυτό περιλαμβάνει το κοινωνικό, οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο των γονιών και κατ’ επέκταση του παιδιού.
Οι γονείς και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον θα πρέπει να υπακούουν στις εντολές των ειδικών και παράλληλα στις ανάγκες του παιδιού. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει πρώτα οι ίδιοι οι γονείς να έχουν αντιμετωπίσει τη δική τους θέση απέναντι στο πρόβλημα. Εφόσον οι ίδιοι δεχτούν το πρόβλημα του παιδιού τους, μόνο τότε θα μπορέσουν να το βοηθήσουν.
Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν;
Αυτό για να γίνει, προϋποθέτει και τις ανάλογες συνθήκες. Μπορεί λοιπόν κάποιος να αναρωτηθεί «πώς μπορώ εγώ σαν γονιός να βοηθήσω το παιδί μου αφού όλη μέρα είμαι στη δουλειά και δεν μπορώ να το ελέγξω;» Εφόσον μας έχει γεννηθεί ένα τέτοιο ερώτημα, σημαίνει ότι πλέον, γνωρίζουμε ή θέλουμε να μάθουμε τι συμβαίνει στο παιδί μας και ψάχνουμε τρόπους για να το πετύχουμε. Είμαστε λοιπόν «έτοιμοι» να ακούσουμε αυτά που οι ειδικοί έχουν να μας πουν.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η επιλογή της σωστής ενημέρωσης και της αγωγής που θα ακολουθήσει το παιδί που πάσχει από διαβήτη. Οι επιλογή της αγωγής αφορά τη δοσολογία της ινσουλίνης, το είδος της διατροφής, την πρόληψη και την αντιμετώπιση των υπογλυκαιμικών επεισοδίων. Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν άμεσα τον γλυκαιμικό έλεγχο και κατ’ επέκταση την κατάσταση της υγείας του παιδιού.
Επιλογή αγωγής και η διατήρησή της
Πολύ συχνά, η επιλογή της αγωγής και η διατήρησή της γίνονται οι αφορμές διαμάχης μέσα στην οικογένεια, σε περίπτωση που «κάτι δεν πάει καλά» στην υγεία του παιδιού π.χ ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο. Για την αποφυγή τέτοιων καταστάσεων, καλό θα ήταν τα μέλη της οικογένειας να βρουν τον τρόπο να επικοινωνούν μεταξύ τους χωρίς να αφήνουν κάποιον ανημέρωτο.
Επειδή, όπως προαναφέρθηκε, μέσα σε ένα τέτοιο πρόβλημα, το συγκεκριμένο κομμάτι (της επικοινωνίας) δεν είναι κάτι απλό και εύκολο να εδραιωθεί αν από πριν δεν υπάρχουν οι βάσεις, καλό θα είναι η οικογένεια να μπει στη διαδικασία να ζητήσει τη βοήθεια κάποιου ειδικού.
Βοήθεια από ειδικό
Η βοήθεια που μπορεί να προσφέρει ο ειδικός θα είναι αρχικά σε συμβουλευτικό επίπεδο, κάποιες κατευθυντήριες οδηγίες έτσι ώστε να εξομαλυνθούν οι ενδοοικογενειακές σχέσεις και να βελτιωθεί η επικοινωνία των μελών της οικογένειας.
Η εμφάνιση ασθένειας και ειδικά της φύσεως του διαβήτη, είναι εύλογο να δημιουργεί αναστάτωση στο οικογενειακό περιβάλλον. Το μοίρασμα των ευθυνών και των συναισθημάτων, μπορεί ν’ αποτελέσει την αρχή της ομαλής αναγνώρισης της ασθένειας του ατόμου. Σε αυτά τα δυο κομμάτια, παρουσιάζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα λειτουργίας τα περισσότερα μέλη οικογενειών που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα.
Καθυστέρηση αυτονόμησης του παιδιού
Πολλές φορές οι γονείς αναφέρονται στο μοίρασμα των ευθυνών, αλλά παρά ταύτα επωμίζονται όλο το βάρος της ασθένειας του παιδιού απελευθερώνοντας τον από κάθε ευθύνη. Αυτό έχει ως συνέπεια την συνεχή εξάρτηση του παιδιού από τους γονείς και την καθυστέρηση της αυτονόμησης του. Αν στην οικογένεια υπάρχουν κι άλλα παιδιά, σε τέτοιες περιπτώσεις, συνήθως παραμελούνται και αναπτύσσουν ίσως και αυτά κάποιο πρόβλημα συμπεριφοράς. Το μοίρασμα, λοιπόν, των ευθυνών θα ήταν η ίσως λύση πολλών μελλοντικών ενδοοικογενειακών προβλημάτων.
Όσον αφορά το μοίρασμα των συναισθημάτων, αυτό είναι ίσως η βάση για το κομμάτι της επικοινωνίας που προαναφέρθηκε. Τα πιο αρνητικά συναισθήματα συνήθως εμφανίζονται λίγο μετά τη διάγνωση της ασθένειας. Συνοπτικά, τα ψυχολογικά στάδια που ακολουθούν τη διάγνωση είναι: το στάδιο της αντίδρασης σοκ-άρνησης, το στάδιο διαμαρτυρίας-θυμού, το στάδιο διαπραγμάτευσης, το στάδιο της καταθλιπτικής αντίδρασης και το στάδιο της αποδοχής.
Η εμφάνιση καταθλιπτικής συμπεριφοράς που μπορεί να περιλαμβάνει συναισθήματα όπως στεναχώρια, θυμό, αγανάκτηση, συναισθηματική αστάθεια (κυκλοθυμία), άρνηση, φόβο κα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε στάδιο αλλά με διαφορετική ένταση. Συνήθως, όταν τα μέλη της οικογένειας μοιράζονται τα συναισθήματα που κυριαρχούν σε κάθε φάση της ασθένειας, μειώνεται και η φόρτιση που έχει το συναίσθημά τους και αυτό τους κάνει να νιώθουν καλύτερα. Αν υπάρχει δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων, τότε η συμβουλή κάποιου ειδικού ίσως και εδώ να ήταν χρήσιμη.
Συμπερασματικά
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όσο δύσκολο είναι να ανακοινωθεί σε έναν ενήλικα ότι πάσχει από διαβήτη, στο διπλάσιο βαθμό ισχύει για ένα παιδί. Η δυσκολία υφίσταται στην κατανόηση του προβλήματος από το παιδί, στην έκφραση των συναισθημάτων του και στην αυτονόμηση του. Συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στο χειρισμό της ασθένειας και συνεχή ενημέρωση από τους ειδικούς (γιατρούς, διαιτολόγους, ψυχολόγους).
