Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;
Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι ένα νόσημα που χαρακτηρίζεται από αύξηση των τιμών της γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί ο οργανισμός δεν μπορεί να παράξει καθόλου ινσουλίνη (διαβήτης τύπου Ι ή ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης), είτε γιατί η ινσουλίνη που παράγεται δεν είναι αποτελεσματική (διαβήτης τύπου ΙΙ ή μη ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης).
Τι είναι η ινσουλίνη;
Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας και ο ρόλος της είναι η μεταφορά της γλυκόζης στο εσωτερικό των κυττάρων. Η γλυκόζη, φυσιολογικά, προέρχεται από τη διάσπαση των τροφών και αποτελεί πηγή ενέργειας για τα κύτταρα. Στο ΣΔ, το σάκχαρο που παίρνει ο οργανισμός από τις τροφές παραμένει στο αίμα και δε μπαίνει στα κύτταρα και γι’αυτό το λόγο το σάκχαρο είναι υψηλό.
Τι έδειξαν οι μελέτες για το κόκκινο κρέας και το σάκχαρο;
Το κόκκινο κρέας (χοιρινό, μοσχάρι, αρνί και κατσίκι) αυξάνει το σάκχαρο; Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι το σάκχαρο ανεβαίνει μόνο από τη ζάχαρη και το άμυλο καθώς και από τα τρόφιμα που την περιέχουν. Τι γίνεται όμως με την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος και πως συνδέεται με τον ΣΔ;
Αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος συνδέεται με την εμφάνιση ΣΔ τύπου ΙΙ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 26.357 άνδρες ηλικίας 40-75 ετών και σε 122.786 γυναίκες ηλικίας 25-42 ετών. Από το δείγμα αυτό ανακαλύφθηκαν 7.540 περιστατικά με ΣΔ τύπου ΙΙ.
Όσοι από το δείγμα αύξησαν την κατανάλωση κατά μισή μερίδα τουλάχιστον κόκκινου κρέατος σε διάστημα 4 ετών παρουσίασαν αυξημένο κίνδυνο έως 48% να εμφανίσουν ΣΔ τύπου ΙΙ, ενώ όσοι από το δείγμα μείωσαν την κατανάλωση κόκκινου κρέατος τουλάχιστον κατά μισή μερίδα σε διάστημα 4 ετών παρουσίασαν κατά 14% μείωση του κινδύνου εμφάνισης του ΣΔ τύπου ΙΙ.
Συνολική πρόσληψη λίπους και ΣΔ
Σε μία άλλη παρόμοια έρευνα (ΗPFS: Health Professionals Follow-Up), οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της συχνής κατανάλωσης επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος και του κινδύνου εμφάνισης ΣΔ τύπου ΙΙ ενώ το μη επεξεργασμένο κόκκινο κρέας δεν φάνηκε να συσχετίζεται με το ΣΔ τύπου ΙΙ. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι τόσο η συνολική πρόσληψη λίπους, όσο και η πρόσληψη κορεσμένου λίπους σχετίζονταν με τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ τύπου ΙΙ, όμως αυτή η συσχέτιση δεν ήταν ανεξάρτητη με την αύξηση του βάρους του σώματος.
Συντηρητικά κόκκινου κρέατος
Τέλος, μια άλλη έρευνα έδειξε ότι τα συστατικά του κόκκινου κρέατος που είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση του διαβήτη είναι τα συντηρητικά που βρίσκονται στα αλλαντικά και σε άλλους τύπους επεξεργασμένου κόκκινου κρεάτος.
Ως αιτία της παθογένειας φαίνεται να είναι τα νιτρώδη και τα νιτρικά που προστίθενται ως συντηρητικά αλλά και οι ετεροκυκλικές αμίνες και πολυκυκλικοί υδραγονάνθρακες που παράγονται κατά τη διάρκεια του ψησίματος, ιδιαίτερα όταν το κρέας ψήνεται για αρκετή ώρα. Τα παραπάνω συστατικά μπορούν να μετατραπούν σε Ν- Νιτροζαμίνες και να δράσουν τοξικά στα β-κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη.
Ποια τα συμπεράσματα των ερευνών;
Πολλές άλλες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με το κόκκινο κρέας και τον διαβήτη. Το συμπέρασμα όλων αυτών των ερευνών είναι ότι η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος είτε προκαλεί αύξηση του βάρους και έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ τύπου ΙΙ είτε αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων στους πάσχοντες από ΣΔ.
Η μεσογειακή διατροφή έρχεται να δώσει και πάλι την απάντηση: σε αυτήν, το κόκκινο κρέας βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας, παρόλο που είναι εξαιρετική πηγή σιδήρου και πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας. Η προτροπή για περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος (2-4 φορές το μήνα) έγκειται στο γεγονός ότι αυτό περιέχει κορεσμένο λίπος και ως εκ τούτου συνδέεται άμεσα τόσο με την παχυσαρκία όσο και με το ΣΔ τύπου ΙΙ και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
