Σήμερα πιστεύεται ότι το 1/3 των καρκίνων του πεπτικού συστήματος οφείλεται στη διατροφή. Οι καρκινογόνοι παράγοντες εντοπίζονται περισσότερο στις προσθετικές ύλες, τα γνωστά Ε που περιέχονται στα τρόφιμα.
Ως προσθετικές ύλες ή πρόσθετα τροφίμων νοούνται οι ουσίες οι οποίες συνήθως δεν καταναλώνονται μόνες τους ως τρόφιμα, αλλά προστίθενται στα τρόφιμα για τεχνολογικούς λόγους. Η προσθήκη τους στα διάφορα στάδια της παραγωγής, μεταποίησης, παρασκευής, κατεργασίας, συσκευασίας και μεταφοράς αποσκοπεί στην βελτίωση της παραγωγής, της εμφάνισης και της συντήρησης των τροφίμων.
Ποια πρόσθετα τροφίμων πιθανόν σχετίζονται με καρκινογένεση;
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα Ε-123, Ε-249, Ε-250, Ε-251 και Ε-252 πιθανόν να σχετίζονται με καρκινογένεση. Τα τέσσερα από αυτά συναντώνται στα αλλαντικά ως συντηρητικά. Αναλυτικότερα:
Ε-249 νιτρώδες κάλιο
Πρόκειται για συντηρητικό που χρησιμοποιείται συνήθως στα αλλαντικά, προκειμένου να διατηρήσουν το κόκκινο χρώμα τους, αλλά και για να εμποδίσει την ανάπτυξη του κλωστηριδίου της αλλαντίασης, το οποίο παράγει μία θανατηφόρο τοξίνη. Χαρακτηριστικά: Λευκοί ή ελαφρώς κίτρινοι (υποκίτρινοι) κόκκοι.
Ε-250 νιτρώδες νάτριο
Παράγεται από το νιτρικό νάτριο, με τη δράση χημικών ουσιών ή την χρήση βακτηριδίων. Έχει ίδιες χρήσεις με το Ε-249. Χαρακτηριστικά: Λευκή κρυσταλλική σκόνη.
Ε-251 νιτρικό νάτριο
Είναι ορυκτό φυσικά απαντώμενο, ειδικά σε μία έρημο της Χιλής. Χρησιμοποιείται σαν σταθεροποιητικό των χρωμάτων των τροφίμων. Χαρακτηριστικά: Λευκή κρυσταλλική σκόνη ή τεμάχια με κίτρινο χρώμα.
Ε-252 νιτρικό κάλιο
Είναι και αυτό ορυκτό που απαντάται στη φύση. Μπορεί να παρασκευαστεί και από λύματα ζώων και από φυτικά υπολείμματα. Χρησιμεύει και αυτό για να προστατεύσει τα τρόφιμα από το μικρόβιο της αλλαντίασης.
| Προσθετική ύλη | ΑΗΠ (Ανώτατη Ημερήσια Πρόσληψη) |
| Ε-249 | 0 – 0,2 mg/κιλό σωματικού βάρους |
| Ε-250 | 0 – 0,2 mg/κιλό σωματικού βάρους |
| Ε-251 | 0 – 0,5 mg/κιλό σωματικού βάρους |
| Ε-252 | Δεν έχει καθοριστεί |
Τι επιπτώσεις έχουν στην υγεία;
Τα παραπάνω συντηρητικά στον ανθρώπινο οργανισμό μπορεί να προκαλέσουν πτώση της πίεσης, πονοκεφάλους, γλαύκωμα, αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης, κυάνωση, δύσπνοια.
Νιτρώδη και νιτρικά άλατα
Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα που προστίθενται στα διάφορα ψάρια, κρέατα και αλλαντικά, έχουν την ικανότητα να αντιδρούν με τις αμίνες (προϊόντα διάσπασης φυτικών και ζωικών τροφών), σχηματίζοντας νιτροζαμίνες, που αρκετές από αυτές είναι καρκινογόνες στα πειραματόζωα, ενώ στον άνθρωπο έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκληση καρκίνου στο στομάχι.
Αλλαντικά και καρκίνος
Από τα παραπάνω, συμπεραίνουμε ότι τα αλλαντικά είναι ύποπτα για πρόκληση διάφορων προβλημάτων υγείας αλλά και διάφορων τύπων καρκίνου του πεπτικού, λόγω της περιεκτικότητας τους σε νιτρώδη άλατα. Να σημειώσουμε ότι, οι έρευνες σε αυτό το τομέα συνεχίζονται και βάση αυτών οι διεθνείς φορείς υγείας οριοθετούν και τα επιτρεπτά όρια που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία.
Συνεπώς
Παρά το γεγονός ότι ένα επιβλαβές τρόφιμο δεν θα κυκλοφορούσε θεωρητικά στην αγορά, καλό είναι πάντα να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στις διατροφικές ετικέτες. Αν δεν μπορούμε να αποφύγουμε, τουλάχιστον ας περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την κατανάλωση τροφών με τις συγκεκριμένες προσθετικές ύλες.
