Τι είναι η διαφραγματοκήλη
Η διαφραγματοκήλη είναι μια πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από χαλαρότητα κατά την οποία το άνοιγμα του διαφράγματος δια μέσω του οποίου ο οισοφάγος περνάει από τον θώρακα στην κοιλιά και ενώνεται με τον στόμαχο, διευρύνεται. Η χαλαρότητα ή η ανατομική ανωμαλία κατά την οποία το άνοιγμα αυτό θα λέγαμε ότι ανοίγει επιτρέπει την παλίνδρομη μετατόπιση του στομάχου στον θώρακα. Αυτό καλείται διαφραγματοκήλη. Το διάφραγμα αυτό ουσιαστικά αποτελεί ένα πανίσχυρο μυϊκό χιτώνα, ο οποίος χωρίζει το σώμα σε δύο μέρη:1)τον θώρακα και 2) την κοιλιά φέροντας εκτός των άλλων και ένα βασικό άνοιγμα δια μεσω του οποίου ο οισοφάγος φέρεται από τον θώρακα στην κοιλιά και ενώνεται με τον στόμαχο. Έχει επίσης λειτουργικό ρόλο αποτελώντας τον σημαντικότερο μυ της αναπνοής. Τα βασικά συμπτώματα της διαφραγματοκήλης εξαρτώνται κύρια από την παλινδρόμηση υγρών του στομάχου στον οισοφάγο, με επακόλουθο την οισοφαγίτιδα, την γνωστή σε όλους μας καούρα που αποτελεί συχνό φαινόμενο στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Σε αυτήν την περίπτωση, τα οξέα του στομάχου παλινδρομούν από το στομάχι στον οισοφάγο.
Υπολογίζεται ότι το περίπου 10% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 40 ετών έχει διαφραγματοκήλη, με το ποσοστό των πασχόντων να αυξάνεται με την ηλικία και να φθάνει το περίπου 50% στον πληθυσμό άνω των 70 ετών.
Τύποι Διαφραγματοκήλης
Ολισθαίνουσα διαφραγματοκήλη
Είναι ο πιο συχνός τύπος, στον οποίο το επάνω μέρος του στομάχου ολισθαίνει (γλιστράει) μέσα στον θώρακα.
Παραοισοφαγική διαφραγματοκήλη
Στον τύπο αυτό, το επάνω μέρος του στομάχου διεισδύει στην θωρακική κοιλότητα παράλληλα προς τον οισοφάγο προς τα άνω, δημιουργώντας έναν θύλακα. Αυτός ο τύπος διαφραγματοκήλης δεν είναι πολύ συνηθισμένος, αλλά εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, δυνατόν να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην κορυφή του στομάχου.
Τα αίτια της Διαφραγματοκήλης
Ποια είναι τα συνηθέστερα αίτια της διαφραγματοκήλης;
Μερικά από τα συνηθέστερα αίτια που προκαλούν την εμφάνιση της διαφραγματοκήλης είναι τα εξής:
- αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση (λόγω χρόνιου βήχα, δυσκοιλιότητας)
- αυξημένη συσπαστικότητα του οισοφάγου
- ηλικία άνω των 50 ετών
- παχυσαρκία
- κάπνισμα
Ποια είναι τα συμπτώματα της διαφραγματοκήλης λοιπόν…
Σε μικρές διαφραγματοκήλες, τα συμπτώματα είναι σχεδόν ανύπαρκτα και η πάθηση ανακαλύπτεται συνήθως τυχαία κατά τη διάρκεια γαστροσκόπησης. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να εμφανιστούν από ήπια έως σοβαρά ενοχλήματα.
Ουσιαστικά, τα περισσότερα άτομα με διαφραγματοκήλη δεν έχουν ενοχλήσεις από την κήλη αυτή καθ’ αυτή αλλά από τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η οποία είναι ίσως το πιο σταθερό χαρακτηριστικό της διαφραγματοκήλης. Μερικά από τα συμπτώματα της πάθησης είναι:
- Δυσπεψία / φούσκωμα / δυσκαταποσία
- Δυσφαγία
- Ναυτία / αναγωγές
- Κάψιμο στο στήθος (καούρα)
- Κάψιμο στο λαιμό ή όξινη γεύση στο λαιμό (ξινίλα)
- Πόνος στο στομάχι ή στο στήθος
- Δυσκολία στην κατάποση
- Βραχνή φωνή ή πονόλαιμο
- Ανεξήγητος βήχας
- Αρρυθμίες στην καρδιά
- Δύσπνοια
Και ποιες οι επιπλοκές…
Όσον αφορά τις οξείες επιπλοκές της διαφραγματοκήλης, αυτές εκδηλώνονται σε μικρό ποσοστό ασθενών και είναι περίσφιξη και συστροφή, όπου το στομάχι που βρίσκεται στον θώρακα περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του.
Για την πρόληψη τέτοιων επιπλοκών, η χειρουργική αποκατάσταση μιας μεγάλης διαφραγματοκήλης είναι προτιμότερο να γίνεται προγραμματισμένα.
Σύμφωνα με αυτά, η προγραμματισμένη λαπαροσκοπική αποκατάσταση της διαφραγματοκήλης ενδείκνυται σε όλους τους ασθενείς με μεγάλες κήλες που προκαλούν συμπτώματα και οι οποίοι είναι κατά τα άλλα υγιείς. Αυτοί οι ασθενείς έχουν πολύ μικρή πιθανότητα επιπλοκών.
Αντιθέτως, σε πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια αναπνευστικά νοσήματα ή σε όσους έχουν ηλικία άνω των 80 ετών με σχετικά ήπια συμπτώματα διαφραγματοκήλης, η χειρουργική αποκατάσταση καλύτερα είναι να αποφεύγεται διότι κινδυνεύουν από σοβαρές μετεγχειρητικές επιπλοκές.
Η διάγνωση της διαφραγματοκήλης
Η διάγνωση της διαφραγματοκήλης μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω ακτινολογικών και ενδοσκοπικών εξετάσεων
Οι εξετάσεις που απαιτούνται για τη διάγνωση της διαφραγματοκήλης είναι:
- Η ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού συστήματος ή αλλιώς γαστροσκόπηση, κατά την οποία ελέγχεται η περιοχή διαμέσου μίας συνδεδεμένης βιντεοκάμερας
- Η αξονική τομογραφία θώρακος και άνω κοιλίας
- Η ακτινογραφία του ανώτερου πεπτικού συστήματος με τη χρήση βαρίου
Η αντιμετώπιση της διαφραγματοκήλης
Η θεραπεία της διαφραγματοκήλης αποσκοπεί κατ’ αρχάς στην ανακούφιση των συμπτωμάτων με συντηρητικά μέσα και πλήρη αλλαγή του τρόπου ζωής του ασθενούς
- Καταπολέμηση της παχυσαρκίας
- Κατάκλιση με το κεφάλι σε ψηλότερη θέση.
- Λήψη έξι μικρών γευμάτων αντί για τρία, με τροφή εύπεπτη και καλά μασημένη.
- Δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες και χαμηλή σε λιπαρά.
- Το γεύμα να γίνεται 3 έως 4 ώρες πριν την κατάκλιση.
- Αντιόξινα φάρμακα και Η2 υποδοχείς για ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Η εναλλακτική λύση στην μακροχρόνια συντηρητική θεραπεία με οριστικό θεραπευτικό αποτέλεσμα είναι η χειρουργική θεραπεία.
Όταν η διαφραγματοκήλη βρίσκεται στα πρώτα στάδια, η αντιμετώπιση είναι ουσιαστικά η φαρμακευτική αγωγή εναντίον της συνυπάρχουσας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Η μέτρηση της διαδιαφραγματικής πίεσης παρέχει τα πιο άμεσα μέσα αξιολόγησης του διαφράγματος, αλλά αυτή η τεχνική δεν είναι άμεσα διαθέσιμη στους κλινικούς γιατρούς. Η υπερηχογραφία Diaprhragm είναι μια νέα μέθοδος που επιτρέπει την άμεση εξέταση του διαφράγματος.
Διαφραγματοκήλη και Φυσική Άσκηση
Σε πρώιμα στάδια της πάθησης προτείνεται αερόβιος φυσική άσκηση που μπορεί να ενισχύσει το διάφραγμα, μειώνοντας παράλληλα τα επίμονα συμπτώματα. Για τη μείωση των συμπτωμάτων της διαφραγματοκήλης επίσης είναι σημαντικό οι ασθενείς να διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος. Σε περιπτώσεις ειδικά παχυσαρκίας, η σημαντική απώλεια βάρους είναι απαραίτητη.
Διαφραγματοκήλη και Διατροφή
Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της διαφραγματοκήλης. Τα μεγάλα γεύματα και η κατανάλωση λιπαρών τροφών, επιτείνουν συμπτώματα όπως η καούρα, η ναυτία και η δυσπεψία. Για το λόγο αυτό, προτιμάται η κατανάλωση συχνών, μικρών γευμάτων με βάση τις αρχές της μεσογειακής διατροφής.
Τυπικές οδηγιές για τη Διαφραγματοκήλη
- Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα
- Αποφεύγεται τροφές και ποτά που προκαλούν συμπτώματα
- Αποφεύγεται να ξαπλώνετε 3 ώρες μετά τα γεύματα
- Εάν είστε κουρασμένος υψώνεται το κεφάλι με 1-2 μαξιλάρια
- Αποφεύγεται στενά ρούχα και σφικτές ζώνες
- Προσπαθήστε να χάσετε κιλά εάν είστε υπέρβαρος
- Tα λιπαρά
- Τα τηγανητά
- Τη σοκολάτα, τον καφέ, το τσάι, τη μέντα
- Τα μπαχαρικά
- Τα αεριούχα ποτά, το αλκοόλ και ιδιαίτερα τα ηδύποτα
- Tους ξινούς χυμούς φρούτων
- Τα γλυκά με σιρόπι
- Τις πίτες με φύλλο
- Τις σούπες το βράδυ
- Να τρώτε και να πίνετε με μέτρο
- Να τρώτε αργά και να πίνετε ήρεμα
- Να μην πίνετε αεριούχα ποτά
- Μη σηκώνετε βάρος
Συμβουλές για όσους πάσχουν από διαφραγματοκήλη
Τι πρέπει να γνωρίζετε εσείς που πάσχετε από διαφραγματοκήλη:
- Εάν είστε παχύσαρκος πρέπει να αποκτήσετε φυσιολογικό βάρος. Η παχυσαρκία επιδεινώνει το νόσημα.
- Να αποφεύγετε τα πλούσια, βαριά λιπαρά γεύματα. Συνιστώνται περισσότερα και μικρά γεύματα παρά μεγάλα και ολιγάριθμα.
- Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική φαρμακευτική θεραπεία. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις η αντιμετώπιση είναι χειρουργική.
