Πώς διαμορφώνουν τις διατροφικές συνήθειες οι μακροχρόνιες αρνητικές εμπειρίες; Άφθονη βιβλιογραφία υπάρχει πάνω στις βραχυπρόθεσμες επιρροές που έχουν διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες στις διατροφικές προτιμήσεις. Αντίθετα, πολύ λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τις μακροχρόνιες επιρροές για το πώς οι διατροφικές προτιμήσεις διαμορφώνονται από την πρώτη έκθεση σε μια συγκεκριμένη τροφή. Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με τις διατροφικές προτιμήσεις Αμερικανών στρατιωτών κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου και πώς άλλαξαν αφού επέστρεψαν στα σπίτια τους.
Η παραμονή των αμερικανών στρατιωτών στο εξωτερικό, για τις ανάγκες του πολέμου ευνόησε την εξοικείωσή τους με άλλες κουζίνες, όπως η ιταλική ή η γερμανική. Ενώ η πλούσια σε κρέας και πατάτα ευρωπαϊκή κουζίνα είχε γεύση αποδεκτή, η εξοικείωση με την γιαπωνέζικη ή κινέζικη κουζίνα ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Το ασιατικό φαγητό ήταν κάτι που οι περισσότεροι στρατιώτες δεν είχαν δοκιμάσει πιο πριν. Γιατί όμως κάποιοι βετεράνοι έμαθαν να αγαπούν το κινέζικο ενώ άλλοι το μισούσαν ακόμη κι 60 χρόνια μετά;
Αυτό εν μέρει έχει να κάνει με το πόσο τολμηρός είναι κάποιος ως προς τις προτιμήσεις του καθώς επίσης και με τη νεοφοβία (σχετική απέχθεια σε νέες τροφές) που μπορεί να έχει. Επιπλέον, η στάση που έχει διαμορφώσει απέναντι σε συγκεκριμένες ξένες χώρες μπορεί να παίζει ρόλο στις προτιμήσεις απέναντι στο φαγητό. Πιο συγκεκριμένα, η εχθρότητα απέναντι σε ξένες χώρες μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά τους ανθρώπους.
Δεν είναι ξεκάθαρο τι προκαλεί αυτές τις προκαταλήψεις. Βετεράνοι που πολέμησαν στο Βιετνάμ είχαν προτίμηση για ασιατικά φαγητά τη στιγμή που άλλοι βετεράνοι απέκτησαν απέχθεια προς οποιοδήποτε φαγητό περιείχε ρύζι. Αυτή η απέχθεια ίσως έχει σχέση, όχι τόσο με την προσωπικότητα του βετεράνου, όσο με την εμπειρία του πολέμου.
Αν και κατά τη διάρκεια του πολέμου η Κίνα ήταν σύμμαχος των Αμερικανών το κινέζικο φαγητό ήταν άγνωστο σε πολλούς βετεράνους που ίσως το συσχέτισαν με τις μάχες κατά της Ιαπωνίας. Για αυτούς τους βετεράνους η σχέση με το κινέζικο φαγητό καθορίστηκε από το αν η εμπειρία στην Ασία ήταν ευχάριστη ή όχι. Παραδείγματος χάρη, αυτοί που βίωσαν έντονες ή συχνές μάχες ίσως άφησαν τη δυσάρεστη εμπειρία να επηρεάσει δυσμενώς την δεκτικότητα στο κινέζικο φαγητό ή σε οποιοδήποτε συναφές φαγητό (γιαπωνέζικο, ταϊλανδέζικο, κορεατικό κλπ). Για εκείνους που ήταν πιο αποστασιοποιημένοι από τις αρνητικές εμπειρίες των μαχών, το στίγμα κατά του ασιατικής κουζίνας ήταν μικρότερο. Η εμπειρία της μάχης για έναν Ευρωπαίο βετεράνο πρέπει να είχε μικρότερη επιρροή αναφορικά με τη στάση του απέναντι στο ασιατικό φαγητό, καθώς δεν υπήρχαν άμεσες αρνητικές συσχετίσεις με αυτό.
Μεταξύ των τροφίμων που ήταν πρώτα σε προτίμηση ήταν εκείνα που ήταν πλούσια σε πρωτεΐνη κι αυτό εξηγείται ως ανάγκη των στρατιωτών για κάλυψη των αυξημένων ενεργειακών τους απαιτήσεων, προκειμένου να ανταποκριθούν στη μάχη.
Ακόμη, ανάμεσα στους βετεράνους που προτιμούσαν και έτρωγαν συχνά το κινέζικο φαγητό δεν υπήρχαν κοινά χαρακτηριστικά. Πριν από τον πόλεμο, κάποιοι ζούσαν σε μεγάλες πόλεις ενώ κάποιοι άλλοι σε φάρμες. Μερικοί ήταν απόφοιτοι ανώτατων σχολών και άλλοι δεν είχαν φοιτήσει στην τρίτη γυμνασίου. Το στοιχείο που καθόρισε τις διατροφικές προτιμήσεις τους ήταν τα βιώματα στα πεδία μάχης.
Αναλύοντας το προφίλ των στρατιωτών που τους άρεσε το κινέζικο φαγητό, διαπιστώθηκε ότι αυτοί δεν είχαν πολεμήσει στην Ιαπωνία. Ήταν έμποροι, υπάλληλοι, μηχανικοί και οδηγοί φορτηγών που δεν έζησαν τον πόλεμο στην πρώτη γραμμή. Αν και ο πόλεμος σήμαινε θυσία για αυτούς, όταν επέστρεψαν στα σπίτια τους κράτησαν στη μνήμη θετικά συναισθήματα απέναντι στο φαγητό ακόμη και 50-60 χρόνια μετά. Φαίνεται πως τα πρώτα συναισθήματα για ένα φαγητό καθορίζουν τη στάση απέναντι σε αυτό για μια ζωή.
Το να αλλάξουμε την πρώτη εντύπωση είναι δύσκολο και η κατανόηση της επίδρασης που έχει η αρχική έκθεση σε μη οικείο φαγητό, ίσως δίνει φως για τη βελτίωση της άποψης σε ό, τι φαγητό θεωρούμε υγιεινό.
