Πόσες φορές είχατε έναν έντονο πονοκέφαλο ή/και σφίξιμο στο στομάχι σας και το αποδώσατε στο άγχος ή τη στεναχώρια σας; Πόσες φορές αντιμετωπίσατε προβλήματα με το έντερό σας και τα αποδώσατε στη δύσκολη ημέρα που είχατε στη δουλειά; Αν οι παραπάνω καταστάσεις σας ακούγονται οικείες, τότε έχετε ήδη βιώσει αυτό που επιστημονικά ονομάζεται σωματοποίηση.
Τι είναι η σωματοποίηση;
Η σωματοποίηση αποτελεί τη σωματική έκφραση διαφόρων ψυχικών ή/και συναισθηματικών προβλημάτων. Για παράδειγμα, μεγάλος αριθμός ατόμων λόγω έντονου άγχους υποφέρει πολύ συχνά από ημικρανίες και πόνο στον αυχένα. Όταν τα σωματικά συμπτώματα επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ή είναι σοβαρά χωρίς να μπορούν να εξηγηθούν πλήρως ιατρικά (δηλαδή δεν οφείλονται σε κάποια συγκεκριμένη ιατρική πάθηση), τότε πλέον δε μιλάμε για σωματοποίηση αλλά για σωματόμορφες διαταραχές.
Σωματομορφές διαταραχές
Οι σωματόμορφες διαταραχές αποτελούν ψυχιατρικές διαταραχές, καθώς αιτία των σωματικών συμπτωμάτων είναι διάφοροι ψυχικοί παράγοντες. Συνήθως οι άνθρωποι που πάσχουν από τις διαταραχές αυτές αρνούνται να δεχτούν ότι τα σωματικά συμπτώματα που αντιμετωπίζουν οφείλονται σε ψυχικούς παράγοντες. Τις βασικότερες κατηγορίες των διαταραχών αυτών αποτελούν η διαταραχή σωματοποίησης και η υποχονδρίαση. Να τονίσουμε βέβαια πως τα συμπτώματα που ανήκουν στις διαταραχές αυτές είναι απολύτως υπαρκτά. Τα άτομα δηλαδή δεν προσποιούνται ότι έχουν τα συμπτώματα αυτά. Υπάρχουν αλλά δεν μπορούν να εξηγηθούν (πλήρως) ιατρικά.
Πόσο συχνά εμφανίζεται η διαταραχή σωματοποίησης;
Η διαταραχή σωματοποίησης εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες και αφορά άτομα με ιστορικό πολλών σωματικών συμπτωμάτων, συνήθως πριν την ηλικία των 30 ετών. Το άτομο συνήθως εμφανίζει έντονο πόνο (π.χ. στο κεφάλι, την κοιλιά, τις αρθρώσεις, τα άκρα), ψευδονευρολογικά συμπτώματα (π.χ. αδυναμία, δυσκαταποσία), σεξουαλικά συμπτώματα και γαστρεντερικά συμπτώματα (π.χ. ναυτία, έμετος, διάρροια).
Τι ορίζεται υποχονδρίαση;
Ως υποχονδρίαση ορίζεται η μεγιστοποίηση και παρερμήνευση σωματικών ενοχλημάτων ή ήπιων συμπτωμάτων και ο έντονος φόβος που εκφράζει το άτομο ότι πάσχει από κάποια σοβαρή και συνήθως ανίατη ασθένεια. Για παράδειγμα, ένας ήπιος πονοκέφαλος παρερμηνεύεται ως όγκος στον εγκέφαλο ή ένα δερματικό εξάνθημα ως καρκίνος του δέρματος. Ακόμα και οι φυσιολογικές σωματικές αισθήσεις, όπως είναι το γουργουρητό της κοιλιάς λαμβάνονται ως ένδειξη σοβαρής ασθένειας. Οι άνθρωποι αυτοί βιώνουν έντονο άγχος και σκέφτονται συνεχώς τα συμπτώματά τους.
Η διαταραχή αυτή αποτελεί την πιο συχνά εμφανιζόμενη σωματόμορφη διαταραχή και εμφανίζεται περίπου στο 1-5% του γενικού πληθυσμού με ηλικία έναρξης περίπου τα 20-30 έτη
Γνωσιακή Συμπεροφοριστική Ψυχοθεραπεία
Εάν αναγνωρίζετε ορισμένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, συστήνεται η επίσκεψη σε ειδικό ψυχικής υγείας. Ο ειδικός είναι αυτός που μπορεί να διερευνήσει εάν υπάρχουν και συνοδά προβλήματα ψυχικής υγείας και να καθορίσει το θεραπευτικό πλάνο. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία αποτελεί την ενδεδειγμένη θεραπευτική προσέγγιση, καθώς βοηθά το άτομο να αναγνωρίσει και να αλλάξει τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις του.
Και μην ξεχνάτε τα λόγια του Φιλόσοφου Πυθαγόρα: «Το σώμα μας δίνει πληροφορίες για τον εσωτερικό μας κόσμο». Μην κλείνετε λοιπόν τα αυτιά σας σε αυτό που σας λέει το σώμα σας. Εάν δεν είναι καλά, δώστε του το μέγιστο δυνατό της φροντίδας σας, γιατί το αξίζει!
