Από το 1992 μέχρι σήμερα, τα διαζύγια αυξάνονταν διαρκώς και διπλασιάστηκαν μέσα σε 14 χρόνια –από 6.000 διαζύγια τότε, έφτασαν το 2006 τα 11.400. Το 2009 έφτασαν τα 13.600 και πολλοί ειδικοί υπολόγιζαν ότι μέχρι το 2012 θα τριπλασιάζονταν σε σύγκριση με το 1992 . Εντούτοις, η ανοδική πορεία αναχαιτίστηκε , μάλλον λόγω της οικονομικής κρίσης –το διαζύγιο σημαίνει περισσότερα έξοδα, αλλά και οι ίδιοι αισθάνονται μεγαλύτερη ανασφάλεια οπότε συχνά αναγκάζονται να παραμείνουν μαζί. Αυτό βέβαια δεν είναι πάντα και το καλύτερο δυνατό για τα παιδιά, αφού τις πιο πολλές φορές η συγκρουσιακή συνύπαρξη των γονιών τραυματίζει τα παιδιά περισσότερο από το διαζύγιο.
Από τα ζευγάρια που χωρίζουν, παιδιά έχουν το 61% . Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσο όρο ετησίως 17.000-20.000 παιδιά αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν την απώλεια του διαζυγίου.
Ακόμα κι όταν το διαζύγιο εκδίδεται συναινετικά και ήρεμα, η μητέρα και ο πατέρας πρέπει να αποδεχθούν ότι τελείωσε η κοινή τους πορεία, η αλληλοϋποστήριξη στην οποία είχαν συνηθίσει τόσα χρόνια, η ευχέρεια να συναποφασίζουν και να δρουν από κοινού για τα καθημερινά ζητήματα των παιδιών. Αντιλαμβάνονται ότι κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής τους, με πικρίες και παράπονα, πιθανόν και από τις δύο πλευρές, αισθάνονται ότι βιώνουν μία αποτυχία και σκέφτονται ότι «η ζωή συνεχίζεται» , αλλά από τη θεωρία ως την πράξη η απόσταση είναι τεράστια και τα βήματα αργά-συχνά μάλιστα οδυνηρά.
Η μεγάλη αλλαγή στη ζωή τους αναστατώνει και τους δύο και δημιουργεί μια σειρά από πρακτικά ζητήματα –δυο σπίτια για τα παιδιά, ραντεβού για συναντήσεις , έξοδα, ζήλιες, το πώς θα προσέχουν και οι δύο το διαβητικό τους παιδί, και ένα σωρό άλλα. Όλα αυτά έχουν τις συνέπειές τους, πόσω μάλλον για τα ιδιαίτερα «δύσκολα διαζύγια» με τις πολλές και έντονες αντιπαλότητες που αποτελούν περίπου το 30% του συνόλου.
Όταν αποφασίσετε να χωρίσετε, καλό είναι…
- Να υπάρχει διάλογος μεταξύ σας
- Να ενημερώσετε το παιδί σας γι αυτό που συμβαίνει με απλά λόγια, σύμφωνα πάντα με την ηλικία του
- Να μην του κρύψετε ότι κάποια πράγματα θα αλλάξουν, αλλά να επιμείνετε ότι η ζωή θα ξαναβρεί τους ρυθμούς της και οι τυχόν αλλαγές δεν θα είναι εις βάρος του.
- Να του τονίσετε ότι δεν μπορείτε να ζείτε όλοι κάτω από την ίδια στέγη πλέον, αλλά θα είστε για πάντα μαμά και μπαμπάς. Έτσι θα είστε ήρεμοι απέναντί του.
- Να αποσαφηνίζετε στο παιδί ότι μπορεί να άλλαξαν πολλά στη μεταξύ σας σχέση, όμως η αγάπη προς εκείνο θα παραμένει ισχυρή.
- Να το ενθαρρύνετε να εκφράσει τα συναισθήματά του, τη στενοχώρια του, τις απορίες του.
- Να το διαβεβαιώσετε ότι δεν ευθύνεται αυτό για το χωρισμό σας, ούτε θα μπορούσε να τον αποτρέψει.
- Να του αποδεικνύετε την αγάπη σας, αλλά να αντιμετωπίζετε και τη δυσπιστία του. Να μην χάνετε την επαφή σας με το παιδί αν είστε ο γονιός που φεύγει από το σπίτι
- Να διευκολύνετε την επικοινωνία του παιδιού με τον άλλο γονιό, εφόσον έχετε την επιμέλεια.
- Να διατηρηθούν οι βασικές καθημερινές συνήθειες του παιδιού, όπως είναι ο προσωπικός του χώρος, το σχολείο του, οι φίλοι του , η γειτονιά του ,το ενδιαφέρον για τις διατροφικές του συνήθειες λόγω του διαβήτη. Να παρατηρείτε οποιαδήποτε αλλαγή συμπεριφοράς του παιδιού, πχ. αυξημένο άγχος, θλίψη, επιθετικότητα, προβλήματα στον ύπνο κλπ.
Τι θα πρέπει να αποφεύγετε
- Να συγκρούεστε μπροστά στο παιδί και να το κάνετε μάρτυρα σκηνών βίας
- Να μοιράζεστε με το παιδί την κακή ψυχολογική σας κατάσταση και τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε.
- Να το χρησιμοποιείτε ως μέσο εκβιασμού για το γονιό που φεύγει.
- Να διαβάλλετε ο ένας τον άλλον ή να επιρρίπτετε ευθύνες μεταξύ σας
- Να παρεμποδίζετε την επικοινωνία και τη σχέση με το γονιό που φεύγει Να εξαγοράζετε την απουσία σας, δίνοντάς του δώρα
- Να προσπαθείτε να προσεταιρειστείτε το παιδί και να το αναγκάσετε να πάρει θέση
- Να διχοτομήσετε όλη την κοινωνική και οικογενειακή ζωή, αποκλείοντας από το παιδί παππούδες, θείους κλπ. «από την άλλη πλευρά», γιατί το παιδί μόνον μια πλευρά έχει
- Να χρησιμοποιείτε το παιδί για ανταλλαγή μηνυμάτων, αποδεικνύοντας ότι δεν είστε σε θέση να συνομιλήσετε ως ενήλικοι και φέρνοντάς το σε τρομερή αμηχανία
- Τέλος, να ξεχνάτε ότι το παιδί δεν είναι περιουσιακό στοιχείο κανενός και δεν ευθύνεται το ίδιο για το χωρισμό σας. Να το εκθέτετε, λοιπόν , σε ψυχικές ταλαιπωρίες με τις διεκδικήσεις σας.
Σημασία έχει να μπορέσουμε να σταθούμε στα πόδια μας και να ατενίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία, έχοντας υπόψη μας ότι η ζωή δεν σταματά εδώ, αλλά μας επιφυλάσσει και όμορφες στιγμές.
Γράφει η Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος -Παιδοψυχολόγος
