Η εικόνα του σώματος αποτελεί γνωσιακό σχήμα που εμπεριέχει τις σκέψεις ενός ατόμου σχετικά με το ίδιο του το σώμα, ειδικά την εμφάνισή του. Στο γνωσιακό σχήμα εμπλέκονται επίσης ιδέες, στάσεις, συναισθήματα για τον εαυτό μας που προσδίδουν μια εσωτερική εικόνα για αυτόν και την αίσθηση της θέσης μας στον κόσμο. Άγχος και ανησυχία για την εικόνα του σώματος μπορεί να μειώσει την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση της ικανότητας του ατόμου να ανταπεξέρχεται στις απαιτήσεις της ζωής. Σε έντονες καταστάσεις διαστρεβλωμένης εικόνας σώματος ίσως το άτομο να αναπτύξει φοβικές συμπεριφορές, όπως την κατανάλωση πολύ μικρής ποσότητας τροφής ή υγιεινών τροφών ειδικά σε εξωτερικούς χώρους, από φόβο μήπως δεχτεί επίκριση, ενώ κατά την επιστροφή στο σπίτι να κάνει υπερφαγικό επεισόδιο, καταναγκαστική και συχνή ζύγιση κ.ά.
Πως καθορίζεται η μερίδα ανάλογα με την εικόνα σώματος;
Έχουν φανεί κάποια στοιχεία που αξίζει να παραθέσουμε σε σχέση με τη διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος και την ποσότητα της τροφής που καταναλώνει το άτομο.
Άτομα ελλιποβαρή τείνουν να καταναλώνουν πολύ μικρές μερίδες και άρα βιώνουν πάντα μια έντονη πείνα έως ότου αποκατασταθεί το βάρος τους.
Παχύσαρκοι που χάνουν βάρος, συνεχίζουν να αισθάνονται τον εαυτό τους παχύ, ακόμη κι όταν φτάσουν κοντά στο βάρος – στόχο. Ως αποτέλεσμα, το άτομο αρχίζει να καταναλώνει πάλι μεγάλες ποσότητες τροφής, αφού δεν κατάφερε να βιώσει, να καταλάβει την αλλαγή ή να βελτιώσει την αίσθηση της εικόνας του σώματός τους.
Συχνά οι άνδρες εκφράζουν δυσαρέσκεια προς την εικόνα του σώματός τους μέσα από εμμονές για υπερβολική γυμναστική, χρήση στεροειδών και «ειδικών» διαιτολογίων χαμηλών σε ενέργεια για να μειώσουν το σωματικό λίπος. Έτσι καταφεύγουν σε διαιτολόγια που περιλαμβάνουν πολύ μικρές μερίδες τροφής με κύρια σύσταση την αύξηση της πρωτεΐνης.
Πόσο επηρεάζουν τη διατροφή μας τα πρότυπα;
Τα πρότυπα από τους γονείς επίσης φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο. Κόρες με μητέρες σε διαρκείς στερητικές δίαιτες τείνουν να κληρονομούν αυτό το χαρακτηριστικό, δηλαδή τις μιμούνται και οι μερίδες της τροφής τους είναι πολύ φτωχές. Μαζί με αυτό κληρονομούν και μία χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Το άτομο που «πάσχει» από διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος, επειδή ακριβώς δεν μπορεί να δει το σώμα του αναλώνεται ψυχικά με συνεχή ή συχνά ζυγίσματα του σωματικού του βάρους. Αν το άτομο είναι σε προσπάθεια απώλειας βάρους και διαπιστώσει ότι έχει βάρος παραπάνω από αυτό που περιμένει, αυτό συνήθως φέρνει απογοήτευση και κατανάλωση μεγάλων μερίδων τροφής. Από την άλλη, αν το άτομο πάσχει από διατροφική διαταραχή, η ζύγιση θα πρέπει να αποφεύγεται. Ειδικά σε ψυχογενή ανορεξία σε υποτροπή, η ζύγιση θα φέρει και άλλη μείωση τροφής.
Τι να κρατήσετε;
Συμπερασματικά, η διαταραγμένη εικόνα σώματος σχετίζεται με συναισθηματικό φαγητό και υπερκατανάλωση τροφής, πρώιμη διακοπή μιας διατροφής απώλειας βάρους, καθώς και με συναισθήματα ενοχών και απογοήτευσης. Με άλλα λόγια, όταν δεν αγαπάμε το σώμα μας είναι πιο πιθανό να έχουμε αυτοκαταστροφικές τάσεις με συμπεριφορές υπερφαγίας ή ακόμα και το άλλο άκρο, συμπεριφορές αφαγίας.. Αυτό συμβαίνει γιατί παρατηρείται στην ψυχοσύνθεση του ατόμου έλλειψη αποδοχής και φροντίδας του εαυτού.
