Η σχέση μεταξύ της σωματικής άσκησης και της άθλησης και της μείωσης των καταθλιπτικών συμπτωμάτων έχει υποστηριχτεί εκτενώς από την ερευνητική κοινότητα, ενώ αποτελεί έναν από τους άμεσους στόχους-δραστηριότητες για όσους λαμβάνουν γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία και παρουσιάζουν κατάθλιψη. Ο παραπάνω συσχετισμός φαίνεται να επαληθεύεται και για την ηλικιακή ομάδα των εφήβων, γεγονός που ενδεχομένως παρουσιάζει μεγαλύτερη ευκολία στην εφαρμογή του, καθώς οι έφηβοι παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες.
Η κατάθλιψη ως ψυχολογική διαταραχή απαντάται συχνότερα στους ενήλικες, παρακωλύοντας την λειτουργικότητά τους και την ευχαρίστηση που μπορεί να μας δώσει η ζωή. Ωστόσο, η κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις - αφορά ακόμη και τους εφήβους και μάλιστα αυξάνει σημαντικά την επικινδυνότητά της σ’ αυτό το ηλικιακό φάσμα, όσον αφορά στην αυτοκτονικότητα. Η κατάθλιψη που ξεκινά νωρίς στη ζωή ενός ατόμου χωρίς να αντιμετωπιστεί, οδηγεί σε μακρόχρονα ελλείμματα και επαναλαμβανόμενα καταθλιπτικά επεισόδια στην ενήλικη ζωή.
Η ανάγκη για αντιμετώπιση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων στους εφήβους χωρίς τη λήψη αντικαταθλιπτικής αγωγής, οδήγησε την επιστημονική κοινότητα να στραφεί σε μη φαρμακευτικές λύσεις. Ο συσχετισμός ανάμεσα στη σωματική άσκηση και τη μείωση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας στους ενήλικες έχει μελετηθεί και εξακριβωθεί εκτενώς - νεότερες ερευνητικές ενδείξεις φαίνεται να υποστηρίζουν την ύπαρξη του ίδιου συσχετισμού και στον εφηβικό πληθυσμό.
Τόσο ψυχοκοινωνικοί, όσο και βιολογικοί λόγοι καθιστούν τη σωματική άσκηση προστατευτική για την ψυχική υγεία. Χαμηλά ποσοστά καταθλιπτικών συμπτωμάτων φαίνεται να σχετίζονται τόσο με την υιοθέτηση υγιών συνηθειών προερχόμενων από τη θετική επιρροή συνομηλίκων όσο και με την εγκαθίδρυση κοινωνικών δικτύων που σχηματίζονται μέσα από την κοινή άθληση (ομάδες, συμπαίκτες κ.ά.). Επίσης, ένας σημαντικός αριθμός βιολογικών παραγόντων θα μπορούσε να εξηγήσει την επιρροή της σωματικής άσκησης στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης των εφήβων. Η σωματική άσκηση μπορεί να ενισχύσει τα επίπεδα της μονοαμίνης, μέσω της αυξημένης δραστηριότητας των νευροδιαβιβαστών και των ανεβασμένων επίπεδων των ενδορφινών ή τη μέτρια ενεργοποίηση του μεταιχμιακού συστήματος του εγκεφάλου και μειωμένα επίπεδα έκκρισης κορτιζόλης.
Τα παραπάνω ευρήματα υποστηρίζουν και ενισχύουν την προτροπή των εφήβων στη σωματική άθληση, επαληθεύοντας το αρχαίο γνωμικό «νούς ὑγιής ἐν σώματι υγιεί». Ωστόσο, όσοι γνωρίζετε από δική σας εμπειρία ή από δικούς σας ανθρώπους την εμπειρία της κατάθλιψης, αντιλαμβάνεστε πόσο δύσκολη είναι η κινητοποίηση κάποιου που αισθάνεται καταθλιπτικός. Παρ’ όλα αυτά, λάβετε υπόψη πως ακριβώς επειδή αποτελούμε ολότητες ως άτομα με σωματική και ψυχική υπόσταση, μια συμπεριφορική αλλαγή όπως π.χ. η άθληση, αναμένεται να συμβάλει σε σωματικές μεταβολές που με τη σειρά τους θα επηρεάσουν τους ψυχολογικούς μηχανισμούς που διατηρούν τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Προτρέψτε αλλά και φροντίστε να αποτελείτε εσείς πρότυπο με υγιείς συνήθειες για τους δικούς σας αγαπημένους εφήβους.
