Σε αρκετούς ανθρώπους, η συναισθηματική κατάσταση επηρεάζει την όρεξη για φαγητό. Το συναισθηματικό φαγητό, χαρακτηρίζεται από μια ακατάσχετη επιθυμία για φαγητό, που μπορεί να γίνεται ευσυνείδητα ή ασυνείδητα και υπολογίζεται ότι είναι η συχνότερη διατροφική διαταραχή.
Είναι αρκετοί αυτοί που στρέφονται συχνά προς το φαγητό για να θεραπεύσουν τα συναισθηματικά τους προβλήματα. Όταν υπάρχουν δύσκολες ψυχολογικές καταστάσεις, όπως κατάθλιψη, πλήξη, μοναξιά, θυμός, άγχος, απογοήτευση, προβλήματα με τις διαπροσωπικές σχέσεις και χαμηλή αυτοεκτίμηση, μπορούν να οδηγήσουν σε υπερκατανάλωση τροφής. Τρώγοντας, όμως, το μόνο που καταφέρνουν είναι να τους γίνεται το φαγητό μια συνήθεια, εμποδίζοντας από τον εαυτό τους την εκμάθηση των δεξιοτήτων για την επίλυση των αρνητικών συναισθημάτων τους.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη δυσκολότερο από το γεγονός ότι στη διατροφική αυτή διαταραχή, γίνεται επιλεκτικά μεγαλύτερη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε θερμίδες, όπως τα γλυκά και τα λιπαρά. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι, υπάρχει μεγάλη προτίμηση από τα άτομα αυτά να καταναλώνουν αλμυρά εδέσματα.
Μερικά τρόφιμα έχουν εθιστικές ιδιότητες
Η πρόσληψη μερικών εδεσμάτων, όπως για παράδειγμα η σοκολάτα, είναι πιθανόν να προκαλεί την απελευθέρωση ουσιών στον οργανισμό, όπως τα οπιοειδή, σε πολύ μικρές ποσότητες. Οι ουσίες αυτές προκαλούν προσωρινά ευχαρίστηση, που είναι αντισταθμιστική στην κακή ψυχολογική κατάσταση του ατόμου.
Το πρόβλημα που δημιουργείται, όμως, είναι διπλό. Το πρώτο μέρος είναι ότι η ανακούφιση είναι προσωρινή και με το σταμάτημα του φαγητού, η προσοχή επανέρχεται πάλι στις σκοτούρες. Το δεύτερο μέρος είναι ότι προστίθενται στο σώμα περιττά κιλά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σύντομα να επέλθει παχυσαρκία και μαζί με αυτήν νέα άσχημα ψυχολογικά αισθήματα, λόγω της κακής σωματικής εικόνας και της ενοχής.
Τρόποι αντιμετώπισης της συναισθηματικής υπερφαγίας
Συναισθηματικό ερέθισμα
Αρχικά, πρέπει να προσδιορίσετε ποια συναισθηματικά ερεθίσματα σας προκαλούνε την επιθυμία για φαγητό και τις κακές διατροφικές σας συνήθειες. Ωστόσο, ο εντοπισμός των συναισθηματικών ερεθισμάτων από μόνος του δεν είναι αρκετός να μεταβάλει αυτή τη διατροφική συμπεριφορά. Αν έχετε υιοθετήσει το μοτίβο της χρήσης φαγητού ως απάντησης στα συναισθήματά σας ή σε ορισμένες καταστάσεις που βιώνετε, είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να αλλάξετε αυτή τη συνήθεια.
Πως θα καταλάβετε το συναισθηματικό ερέθισμα;
Κάτι που θα σας βοηθήσει σε αυτό, είναι να καταγράφετε πότε, τι, και πόσο τρώτε. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να καταγράφετε τα συναισθήματα που έχετε όταν πρόκειται να καταναλώσετε την τροφή. Αυτή η μέθοδος θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε συγκεκριμένες καταστάσεις, που σας σπρώχνουν στην υπερφαγία.
Εναλλακτικές λύσεις
Το επόμενο βήμα είναι η ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων, αντί για το φαγητό. Όταν δηλαδή θα πιάσετε τον εαυτό σας να είναι έτοιμος να κάνει μια διατροφική παρασπονδία ως απάντηση στα συναισθήματά σας, δοκιμάστε να κάνετε κάποια άλλη δραστηριότητα, όπως να διαβάσετε ένα βιβλίο, να ακούσετε μουσική, να πάτε μια βόλτα, να μιλήσετε με έναν φίλο ή ό,τι άλλο θα σας ευχαριστούσε, μέχρι να περάσει η επιθυμία σας για το φαγητό. Επιπλέον, είναι καλό να περιορίζεται η αποθήκευση ή η αγορά γλυκών, λιπαρών και αλμυρών εδεσμάτων, τα όποια υπάρχει η τάση να καταναλώνονται επιλεκτικά από κάποιον που έχει συναισθηματική υπερφαγία. Ακόμη και όταν υπάρχει ακατάσχετη επιθυμία να φάτε κάτι, είναι προτιμότερο να επιλέγετε να καταναλώσετε τρόφιμα με λίγες θερμίδες και λιπαρά.
Κάποιες καλές επιλογές τροφίμων που βοηθούν εναντίον της υπερφαγίας είναι τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρέσκα φρούτα ή λαχανικά, τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, αλλά φτωχά σε λιπαρά, τα γαλακτοκομικά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
Ξεκούραση και τακτική σωματική άσκηση
Επίσης, η ξεκούραση, ο καλός ύπνος και η τακτική σωματική άσκηση, που βοηθά το σώμα να είναι σε καλύτερη φυσική κατάσταση, προστατεύουν από την ψυχολογική καταπόνηση, απομακρύνοντας έτσι τον κίνδυνο της υπερφαγίας. Δεν πρέπει να αφήνετε αισθήματα ενοχής να σας κυριεύουν και να σας βασανίζουν, εάν κάποτε η υπερφαγία σας καταβάλλει. Ξεκινήστε με θάρρος μια νέα μέρα, διορθώνοντας όσα μπορείτε με βάση τα διδάγματα που πήρατε από την προηγούμενη εμπειρία σας.
Συμπερασματικά...
Εστιαστείτε στα θετικά που πετυχαίνετε, πάρτε κουράγιο, μη σταματάτε την προσπάθεια σας και συνεχίστε την καταπολέμηση της συναισθηματικής υπερφαγίας για να έχετε μια πιο ευχάριστη ζωή με καλύτερη υγεία.
