Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για διατηρηθεί στον οργανισμό ένας ικανοποιητικός όγκος αίματος, που θα τροφοδοτήσει τον πλακούντα και το έμβρυο. Το σώμα της γυναίκας προσαρμόζεται στο στάδιο της εγκυμοσύνης, για να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες του σε σίδηρο.
Η εμμηνορρυσία διακόπτεται και η απορρόφηση του σιδήρου σχεδόν τριπλασιάζεται. Επειδή οι αποθήκες σιδήρου πολλών γυναικών δεν είναι ικανές να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, συστήνεται η λήψη 30mg σιδήρου σε συμπλήρωμα κατά το 2ο και 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Στην περίπτωση ύπαρξης αναιμίας σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης, η προτεινόμενη πρόσληψη είναι 60-120 mg την ημέρα, χορηγούμενα σε 2 δόσεις. Η σιδηροπενική αναιμία βέβαια μπορεί να αποφευχθεί, αν η έγκυος καταναλώνει καθημερινά περισσότερα τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο. Στους πίνακες 1 και 2 παρατίθενται τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο.
Πίνακας 1 - Ζωικής προέλευσης σίδηρος
| Εξαιρετικές πηγές δισθενούς σιδήρου | Καλές πηγές δισθενούς σιδήρου |
| Κυδώνια (μαλάκια) | Μοσχάρι, κρόκος αυγού |
| Συκώτι χοιρινό & μοσχαρίσιο | Γαρίδες |
| Στρείδια | Σαρδέλες / ατζούγιες |
| Εντόσθια των πουλερικών (σπλήνα, συκώτι) | Κοτόπουλο / πάπια / γαλοπούλα (τα σκουρόχρωμα μέρη του κρέατος) |
| Μύδια | Σαλιγκάρια |
*Προσοχή: η κατανάλωση συκωτιού από εγκύους απαγορεύεται, επειδή περιέχει μεγάλη ποσότητα Βιταμίνης Α, που μπορεί να βλάψει το έμβρυο.
Όπως μπορεί να παρατηρήσει κανείς, το κόκκινο κρέας και το συκώτι δεν είναι οι μόνες πηγές που δίνουν αρκετά μεγάλη ποσότητα απορροφήσιμου σιδήρου. Τα θαλασσινά, οι σαρδέλες, οι αντζούγιες και τα σαλιγκάρια είναι μια επίσης πολύ καλή πηγή σιδήρου και ως επί το πλείστον δεν περιέχουν τα «κακά» κορεσμένα λιπαρά, που συνοδεύουν τη κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
Πίνακας 2 - Φυτικής προέλευσης σίδηρος
| Εξαιρετικές πηγές τρισθενούς σιδήρου | Καλές πηγές τρισθενούς σιδήρου |
| Δημητριακά πρωινού εμπλουτισμένα με σίδηρο | Πατάτα με τη φλούδα |
| Πασατέμπος | Δαμάσκηνα και βερίκοκα αποξηραμένα |
| Όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβύθια, αρακάς) με ρύζι | Σπαράγγια |
| Χυμός δαμάσκηνου | Σπανάκι μαγειρεμένο |
| Καρύδια / αμύγδαλα / κάσιους | Πράσινα φασολάκια |
| Αποξηραμένες σταφίδες | Αγκινάρες |
Ο τρισθενής (φυτικής) προέλευσης σίδηρος μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε δισθενή (δηλαδή σαν εκείνον της ζωικής προέλευσης που απορροφάται καλύτερα) αν συνδυάσουμε τις τροφές που τον περιέχουν, με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C ή β-καροτένιο ή μηλικό οξύ.
Eπίσης, η απορρόφηση σιδήρου από τα φυτικής προέλευσης τρόφιμα αυξάνεται, όταν τα συνδυάσουμε στο ίδιο γεύμα με μια πηγή σιδήρου ζωικής προέλευσης. Για παράδειγμα, αν φάμε μοσχάρι με αρακά ή σαλιγκάρια με σπανάκι κοκκινιστά ή ρεβίθια με λεμόνι και σαρδέλα.
Τέλος, υπάρχουν και κάποια τρόφιμα (βλέπε πίνακα-3) τα οποία αποτρέπουν την απορρόφηση σιδήρου και καλό θα ήταν η κατανάλωσή τους, σε συνδυασμό με φυτικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο, να αποφεύγεται από έγκυες που πάσχουν από αναιμία. Αυτά περιλαμβάνουν τρόφιμα πλούσια σε τανίνες και οξαλικό οξύ.
Πίνακας 3 - Τροφές και απορρόφηση σιδήρου
| Τροφές που αυξάνουν την απορρόφηση σιδήρου | Τροφές που μειώνουν την απορρόφηση σιδήρου (μόνο όταν καταναλώνονται ταυτόχρονα με την τροφή που περιέχει σίδηρο) |
| Κρέας / ψάρι / πουλερικά | Κόκκινο κρασί |
| Φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C (εσπεριδοειδή, φράουλες, γκρέιπφρουτ, μούρα, ρόδια, μύρτιλα, ακτινίδιο) | Καφές / τσάι |
| Λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη C (μπρόκολο, λαχανάκια βρυξελλών, πατάτα, ντομάτα, τοματοχυμός, κόκκινες και πράσινες πιπεριές) | Σπανάκι, σέσκουλο, φύλλα παντζαριού, γλυκοπατάτα |
| Λευκό κρασί | Πίτυρο (ολικής αλέσεως προϊόντα) |
| Σόγια και προϊόντα της |
