Διατροφή

Ο ρόλος της Διατροφής στη μείωση των Θερινών Αλλεργιών

της Κατερίνας Κουντούρη

26 Νοεμβρίου 2024

435 Προβολές

8 λεπτά να διαβαστεί

Photo Source: www.canva.com

Προβολή

Τι είναι οι αλλεργίες;

Οι αλλεργίες θεωρούνται από τις πιο κοινές χρόνιες παθήσεις παγκοσμίως. Τα συμπτώματα αλλεργίας ποικίλλουν και μπορεί να είναι ήπια αλλά ακόμη και έντονα, σε βαθμό που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή.

Μια αλλεργική αντίδραση ξεκινά από το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο προστατεύει από την εισβολή οργανισμών που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Κατά τη διάρκεια μιας αλλεργικής αντίδρασης, το ανοσοποιητικό σύστημα εκλαμβάνει μια κατά τα άλλα αβλαβή ουσία ως εισβολέα. Αυτή η ουσία είναι γνωστή ως «αλλεργιογόνο». Το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά στο αλλεργιογόνο παράγοντας αντισώματα ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE), τα οποία ταξιδεύουν στα κύτταρα που με τη σειρά τους απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλες χημικές ουσίες, προκαλώντας τελικά την αλλεργική αντίδραση.

Ο επιπολασμός των αλλεργικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του άσθματος, της αλλεργικής ρινίτιδας (AR) και της ατοπικής δερματίτιδας (AD), είναι υψηλός στις ανεπτυγμένες χώρες, και φαίνεται πως η συνεχής αύξηση σχετίζεται με τις συνεχόμενες αλλαγές των συνηθειών των ανθρώπων και την μετατόπιση τους προς ένα δυτικό τρόπο ζωής. Σε γενικές γραμμές, οι αλλεργικές αντιδράσεις, είναι μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, η οποία τελικά οδηγεί σε μη φυσιολογικές ανοσοαποκρίσεις του οργανισμού.

Συμπτώματα αλλεργίας

Μια αλλεργική αντίδραση συνήθως πυροδοτεί συμπτώματα και ευαισθησία στην μύτη, τους πνεύμονες, το λαιμό, τα ιγμόρεια, τα αυτιά, την επένδυση του στομάχου ή στο δέρμα. Σε μερικούς ανθρώπους, οι αλλεργίες μπορούν επίσης να προκαλέσουν συμπτώματα άσθματος. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί μια απειλητική για τη ζωή αντίδραση που ονομάζεται αναφυλαξία.

summer allergies man eyes

Κοινά αλλεργιογόνα

Ένας αριθμός διαφορετικών αλλεργιογόνων ευθύνονται για τις αλλεργικές αντιδράσεις. Τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:

Γύρη.
Σκόνη.
Φαγητό.
Τσιμπήματα εντόμων.
Τρίχωμα ζώων.
Μούχλα.
Latex.
Φαρμακευτική αγωγή.

Πως σχετίζεται η Διατροφή με τις Αλλεργίες;

Η διατροφή διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη σοβαρότητα των αλλεργικών αντιδράσεων, καθώς συμβάλει στη ρύθμιση και την ομοιόσταση των ιστών και του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι διατροφικοί παράγοντες όχι μόνο επηρεάζουν την ανάπτυξη αλλεργιών, αλλά επηρεάζουν επίσης την πορεία και τη σοβαρότητα τους. Διαφορετικά διατροφικά συστατικά σχετίζονται με διαφορετικούς τύπους αλλεργίας. Η υψηλή ενεργειακή πρόσληψη, η αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και πρωτεΐνης καθώς και η μειωμένη κατανάλωση φυτικών ινών, αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση άσθματος και αλλεργικής ρινίτιδας. Αντίθετα, η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών και φρούτων, ελαιόλαδου και λιπαρών ψαριών, έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης των παραπάνω. Επιπλέον, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η μεγαλύτερη πρόσληψη φυτικών ινών σχετίζεται με λιγότερα συμπτώματα άσθματος. Τέλος, η επαρκής πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο ατοπικών αλλεργειών και μείωση των συμπτωμάτων τους.

Τι μπορείτε να κάνετε Διατροφικά ώστε να αποφύγετε τις Φθινοπωρινές Αλλεργίες;

Οι εποχιακές αλλεργίες (πχ η αλλεργική ρινίτιδα), οδηγούν σε μια ομάδα συμπτωμάτων που εκδηλώνονται την άνοιξη και στα τέλη του καλοκαιριού/φθινοπώρου ως απόκριση του οργανισμού σε μεγαλύτερο αριθμό σωματιδίων στον αέρα, όπως είναι η γύρη, η σκόνη ή και η μούχλα. Τα συμπτώματα των εποχιακών αλλεργιών περιλαμβάνουν καταρροή και φαγούρα στη μύτη, φτέρνισμα, βήχα κ.α. Όταν η μύτη, το στόμα, ο λαιμός και οι πνεύμονες συναντούν αυτά τα σωματίδια, το ανοσοποιητικό σύστημα απελευθερώνει ισταμίνη που προκαλεί τα ανεπιθύμητα συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω. Εκτιμάται πως περίπου το 10-40% των ανθρώπων επηρεάζονται από εποχιακές αλλεργίες, με αποτέλεσμα αυτές οι εποχές του χρόνου να δυσκολεύουν αρκετά την καθημερινότητα τους εξαιτίας αυτών των συμπτωμάτων.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ενδιαφέρον γύρω από τη διατροφή και τα τρόφιμα και πώς μπορούν αυτά να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σύστημα αλλά και τα συμπτώματα ή ακόμα και την πρόληψη εμφάνισης των εποχιακών αλλεργιών. Συγκεκριμένα, η πρόληψη αλλεργιών μέσω της διατροφής ξεκινάει κατά βάση από την περίοδο της εγκυμοσύνης και τον πρώτο χρόνο ζωής ενός ανθρώπου και σχετίζεται τόσο με την ποιότητα τροφίμων που καταναλώνονται αλλά και με την παχυσαρκία. Επομένως, δίνεται ιδιαίτερη βάση στο κατά πόσο η διατροφή και ο τρόπος ζωής, μπορούν να προκαλέσουν ένα είδος φλεγμονής.

Συσχέτιση μητρικής διατροφής με τις αλλεργίες

Μελέτες δείχνουν πως η διατροφή της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα μπορούσε να επηρεάσει την εμφάνιση αλλεργίας στα παιδιά. Πολλές μελέτες διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση γιαουρτιού και λαχανικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συσχετίστηκε με μικρότερή εμφάνιση αλλεργιών στα παιδιά, ενώ αντίθετα λιγότερο υγιεινά τρόφιμα συνδέθηκαν με αύξηση τους. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως μια πιο υγιεινή και ποικιλόμορφη μητρική διατροφή συνδέεται με μείωση των παιδικών αλλεργιών και μπορεί να λειτουργήσει ως πρόληψη απέναντι στην εμφάνιση τους.

Συσχέτιση διατροφής στο πρώτο έτος της ζωής με τις αλλεργίες

Η ποικιλομορφία της διατροφής ενός παιδιού στον πρώτο χρόνο της ζωής του, μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργιών στο μέλλον. Η εισαγωγή μιας ευρύτερης ποικιλίας υγιεινών τροφίμων τον πρώτο χρόνο (όπως είναι τα ω-3 λιπαρά οξέα, τα προβιοτικά/ πρεβιωτικά κ.α.) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου αλλεργίας. Επιπλέον, η εισαγωγή στερεών τροφών, η ενσωμάτωση ποικίλης σειράς υγιεινών τροφίμων και η έκθεση σε κοινά αλλεργιογόνα, όπως είναι τα φιστίκια, το μαγειρεμένο αυγό, το σιτάρι κ.α, οδηγούν σε μειωμένα ποσοστά εμφάνισης αλλεργιών στα παιδιά. Ωστόσο τα παραπάνω τρόφιμα πρέπει να εισάγονται μόνο κατόπιν ιατρικών οδηγιών.

Συσχέτιση παχυσαρκίας με τις αλλεργίες

Υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα μεταξύ ασθενών αλλά και ερευνητών, για το αν η σοβαρότητα των αλλεργιών σχετίζεται με το αυξημένο βάρος και τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Τα αποτελέσματα μελετών πάνω σε αυτό το θέμα είναι διφορούμενα, με κάποιες από αυτές να υποστηρίζουν πως η παχυσαρκία και συγκεκριμένα η κεντρική παχυσαρκία, σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο αλλεργιών, ειδικότερα με την αλλεργική ρινίτιδα και με τις εξ επαφής αλλεργίες. Άλλες μελέτες δεν παρουσιάζουν καμία συσχέτιση μεταξύ παχυσαρκίας και αλλεργιών.

summer allergies knismos

Ποιά τρόφιμα θα σας βοηθήσουν;

Το φαγητό παράλληλα με άλλες υγιεινές επιλογές τρόπου ζωής μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της έντασης και της διάρκειας των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τις εποχιακές αλλεργίες. Υπάρχουν πολλές τροφές που βοηθούν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ανοσοποιητικό επηρεάζεται αρχικά από την επαρκή πρόσληψη τροφής καθημερινά. Η μειωμένη πρόσληψη τροφής μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών η οποία με τη σειρά της μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του σώματος να ανταποκρίνεται σε απειλές όπως οι ιοί και τα αλλεργιογόνα.

Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει το σύνολό της διατροφής όταν σκεφτόμαστε στρατηγικές για τη μείωση των εποχιακών αλλεργιών. Μια αντιφλεγμονώδης διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της συνολικής φλεγμονής που προκύπτει στον οργανισμό ως αποτέλεσμα εποχιακών αλλεργιών. Η μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται από τις αντιφλεγμονώδης ιδιότητες της, και μπορεί να αποτελέσει ιδανική διατροφική προσέγγιση για την μείωση των συμπτωμάτων. Συγκεκριμένα, τροφές που μπορεί να ωφελήσουν είναι οι παρακάτω:

Όλα τα φρούτα και τα λαχανικά

Αυτό οφείλεται στην περιεκτικότητα τους σε φυτοχυμικά, χρωστικές των φυτών, τα οποία καταπολεμούν τις φλεγμονές στον οργανισμό.

Τζίντζερ

Πολλά από τα δυσάρεστα συμπτώματα αλλεργίας προέρχονται από φλεγμονές, όπως οίδημα και ερεθισμός στις ρινική οδό, στα μάτια και στο λαιμό. Το τζίντζερ μπορεί να βοηθήσει στη μείωση αυτών των συμπτωμάτων με φυσικό τρόπο. Για χιλιάδες χρόνια, το τζίντζερ χρησιμοποιείται ως φυσική θεραπεία για μια σειρά προβλημάτων υγείας, όπως η ναυτία και οι πόνοι στις αρθρώσεις. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι περιέχει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις φυτοχημικές ενώσεις. Αρκετές μελέτες διερευνούν πώς αυτές οι ενώσεις μπορεί να είναι χρήσιμες για την καταπολέμηση των εποχιακών αλλεργιών. Μια μελέτη σε ποντίκια το 2016, απέδειξε ότι το τζίντζερ κατέστειλε την παραγωγή προφλεγμονωδών πρωτεϊνών στο αίμα των ποντικιών, γεγονός που οδήγησε σε μειωμένα συμπτώματα αλλεργίας

Γύρη μελισσών

Μελέτες δείχνουν ότι η γύρη των μελισσών μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδεις, αντιμυκητιακές και αντιμικροβιακές ιδιότητες στο σώμα. Φαίνεται λοιπόν πως η γύρη των μελισσών μπορεί να αναστείλει την ενεργοποίηση των μαστοκυττάρων, κατι το οποίο συμβάλλει στην πρόληψη αλλεργικών αντιδράσεων.

Εσπεριδοειδή

Τα εσπεριδοειδή όπως είναι τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια και τα λεμόνια είναι πλούσια σε βιταμίνη C. Η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την αλλεργική ρινίτιδα και τον ερεθισμό της ανώτερης αναπνευστικής οδού που προκαλείται από τη γύρη που προέρχεται απο ανθισμένα φυτά.

Κουρκουμάς

Το δραστικό συστατικό του, η κουρκουμίνη, έχει συνδεθεί με μειωμένα συμπτώματα πολλών ασθενειών που προκαλούνται από φλεγμονή, και θα μπορούσε να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση του οιδήματος και του ερεθισμού που προκαλείται από την αλλεργική ρινίτιδα. Ωστόσο, οι επιδράσεις του κουρκουμά στις εποχιακές αλλεργίες δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς ακόμη σε ανθρώπους.

Ντομάτες

Πέρα από την αυξημένη περιεκτικότητα τους σε βιταμίνη C, οι ντομάτες, περιέχουν επίσης λυκοπένιο, μια άλλη αντιοξειδωτική ένωση που βοηθά στην καταστολή της συστηματικής φλεγμονής.

Σολομός και άλλα λιπαρά ψάρια

Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα που περιέχονται στα λιπαρά ψάρια, θα μπορούσαν να ενισχύσουν την αντίσταση στην αλλεργία και επιπλέον να βελτιώσουν το άσθμα. Παλαιότερη μελέτη απέδειξε πως υψηλή συγκέτρωση εικοσαπεντανοϊκού λιπαρού οξέος (EPA) στην κυκλοφορία του αίματος, οδηγεί σε μείωση του κινδύνου αλλεργικής ευαισθησίας ή αλλεργικού πυρετού. Μια άλλη πιο πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα λιπαρά οξέα βοηθούν στη μείωση της στένωσης των αεραγωγών που εμφανίζεται στο άσθμα και σε ορισμένες εποχιακές αλλεργίες.

Κρεμμύδια

Τα κρεμμύδια είναι μια εξαιρετική φυσική πηγή κερκετίνης, ενός είδους πολυφαινόλης, που φαίνεται να υπάρχει σε μεγαλύτερη ποσότητα στα ωμά, κόκκινα κρεμμύδια. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι η κερκετίνη δρα ως φυσικό αντιισταμινικό, μειώνοντας τα συμπτώματα των εποχιακών αλλεργιών. Τα κρεμμύδια περιέχουν επίσης μια σειρά από άλλες αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ενώσεις.

Πράσινο τσάι

Το πράσινο τσάι περιέχει μια ένωση που ονομάζεται επιγαλλοκατεχίνη (EGCG) η οποία είναι ένα φυτοχημικό που βοηθά και αυτό στη μείωση της φλεγμονής. Έχουν επίσης διατυπωθεί ισχυρισμοί ότι η EGCG στο πράσινο τσάι δρα αναστέλλοντας τα ένζυμα που επιτρέπουν στα κύτταρα να παράγουν ισταμίνη. Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται η ποσότητα παραγωγής ισταμίνης στο οργανισμό και ως εκ τούτου και ορισμένα από τα συμπτώματα εποχιακών αλλεργιών.

Προβιοτικά και Πρεβιοτικά

Το μικροβίωμα του εντέρου παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος Έχει θεωρηθεί ότι ένα απορυθμισμένο εντερικό μικροβίωμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα προβιοτικά ενισχύουν την φυσιολογική βακτηριδιακή χλωρίδα του εντέρου, ενώ τα πρεβιοτικά είναι τύποι ινών που υπάρχουν στα τρόφιμα για να βοηθήσουν στην τροφοδοσία των προβιοτικών στο έντερο.

Τροφές πλούσιες σε προβιοτικά είναι

Γιαούρτι.
Κεφίρ.
Μαλακά και ώριμα τυριά.
Ξινολάχανο.
Τουρσί.
Μίσο.
Κομπούχα.
Κρασί και μπύρα.

Τροφές πλούσιες σε πρεβιοτικά είναι

Όσπρια όπως ρεβίθια, φακές και κόκκινα φασόλια.
Κρεμμύδι και σκόρδο.
Βρώμη, κριθάρι και πίτουρο.
Μπανάνες και γκρέιπφρουτ.
Αμύγδαλα, φιστίκια και λιναρόσπορος.
Φυλλώδη λαχανικά, λάχανο και αγκινάρες.

summer allergies woman eyes

Τρόφιμα που πρέπει να αποφύγετε αν εμφανίζετε αλλεργίες

Ορισμένες τροφές μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις και να επιδεινώσουν τα συμπτώματα εποχιακής αλλεργίας. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μειωθούν τα συμπτώματά είναι να αποφευχθεί η ενεργοποίηση των αλλεργιογόνων που βρίσκονται στα τρόφιμα. Μερικές «επικίνδυνες» τροφές είναι οι εξής:

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδιαίτερα το συσκευασμένο γάλα, μπορεί να επιδεινώσουν τις αλλεργίες. Το γάλα περιέχει καζεΐνη που αυξάνει την παραγωγή βλέννας και την αίσθηση συμφόρησης και μπορεί να προκαλέσει φτέρνισμα και βήχα.

Αλκοόλ

Η κατανάλωση αλκοόλ είναι γνωστό ότι προκαλεί ρινική συμφόρηση, η οποία μπορεί να επιδεινώσει τα αλλεργικά συμπτώματα. Επιπλέον, η μπύρα και το κρασί περιέχουν θειώδη, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση σε μερικούς ανθρώπους.

Επεξεργασμένα τρόφιμα

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι συνήθως πλούσια σε αλάτι, ζάχαρη και πρόσθετα, τα οποία ενδέχεται να επιδεινώσουν τα συμπτώματα αλλεργίας. Επιπλέον, τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως τα πατατάκια, τα μπισκότα και τα γλυκά περιέχουν συχνά χρωστικές τροφίμων που μπορεί να προκαλέσουν από μόνα τους αλλεργίες.

Εσπεριδοειδή

Τα εσπεριδοειδή όπως τα λεμόνια, τα πορτοκάλια και τα γκρέιπφρουτ είναι πλούσια σε βιταμίνη C, η οποία μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο, μπορούν επίσης να προκαλέσουν αλλεργίες, ειδικά αν υπάρχει αλλεργία στη γύρη. Η γύρη περιέχει μια πρωτεΐνη παρόμοια με αυτή που βρίσκεται στα εσπεριδοειδή, που οδηγεί σε διασταυρούμενη αντίδραση και κατ’ επέκταση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα αλλεργίας.

Τι άλλο μπορείτε να κάνετε;

Εκτός από την πρόληψη για την εκδήλωση αλλεργιών μέσω της διατροφής, η μειωμένη έκθεση σε περιβάλλον με αλλεργιογόνα μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη:

Μείνετε σε εσωτερικούς χώρους τις ξηρές μέρες με αέρα. Η καλύτερη στιγμή για να βγείτε έξω είναι μετά από μια καλή βροχή, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση της γύρης από τον αέρα.
Αποφύγετε το κούρεμα γκαζόν και άλλες κηπουρικές εργασίες ώστε να μην έρθετε σε επαφή με αλλεργιογόνα.
Αφαιρέστε τα ρούχα που έχετε φορέσει έξω και κάντε ντους για να ξεπλύνετε τη γύρη από το δέρμα και τα μαλλιά σας.
Μην κρεμάτε ρούχα έξω. Η γύρη μπορεί να κολλήσει σε σεντόνια και πετσέτες.
Φορέστε μάσκα προσώπου εάν κάνετε εξωτερικές δουλειές.
Εντάξτε στη ζωή σας τη φυσική δραστηριότητα. Μέσω της άσκησης πραγματοποιείται μείωση της φλεγμονής και με τον τρόπο αυτό μπορεί να δράσει προστατευτικά απέναντι στις αλλεργίες, ειδικά τις εποχιακές.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για την λήψη αντιισταμινικών, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ansotegui, I.J., Melioli, G., Canonica, G.W., Caraballo, L., Villa, E., Ebisawa, M., Passalacqua, G., Savi, E., Ebo, D., Gómez, R.M., Luengo Sánchez, O., Oppenheimer, J.J., Jensen-Jarolim, E., Fischer, D.A., Haahtela, T., Antila, M., Bousquet, J.J., Cardona, V., Chiang, W.C. and Demoly, P.M. (2020). IgE allergy diagnostics and other relevant tests in allergy, a World Allergy Organization position paper. The World Allergy Organization Journal, [online] 13(2). doi:https://doi.org/10.1016/j.waojou.2019.100080.

D’Auria, E., Peroni, D.G., Sartorio, M.U.A., Verduci, E., Zuccotti, G.V. and Venter, C. (2020a). The Role of Diet Diversity and Diet Indices on Allergy Outcomes. Frontiers in Pediatrics, 8. doi:https://doi.org/10.3389/fped.2020.00545.

Grohskopf, L.A. (2022a). Prevention and Control of Seasonal Influenza with Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices — United States, 2022–23 Influenza Season. MMWR. Recommendations and Reports, [online] 71. doi:https://doi.org/10.15585/mmwr.rr7101a1.

Guidelines for the Diagnosis and Management of Food Allergy in the United States: Report of the NIAID-Sponsored Expert Panel. (2010a). Journal of Allergy and Clinical Immunology, [online] 126(6), pp.S1–S58. doi:https://doi.org/10.1016/j.jaci.2010.10.007.

Gupta RS, Warren CM, Smith BM, et al. The Public Health Impact of Parent-Reported Childhood Food Allergies in the United States. Pediatrics. 2018:142(6):e20181235. (2019a). Pediatrics, 143(3), p.e20183835. doi:https://doi.org/10.1542/peds.2018-3835.

Jones, S.M. and Burks, A.W. (2017a). Food Allergy. New England Journal of Medicine, 377(12), pp.1168–1176. doi:https://doi.org/10.1056/nejmcp1611971.

Peters, R.L., Koplin, J.J., Gurrin, L.C., Dharmage, S.C., Wake, M., Ponsonby, A.-L., Tang, M.L.K., Lowe, A.J., Matheson, M., Dwyer, T. and Allen, K.J. (2017a). The prevalence of food allergy and other allergic diseases in early childhood in a population-based study: HealthNuts age 4-year follow-up. Journal of Allergy and Clinical Immunology, [online] 140(1), pp.145-153.e8. doi:https://doi.org/10.1016/j.jaci.2017.02.019.

Skjerven, H.O., Lie, A., Vettukattil, R., Rehbinder, E.M., LeBlanc, M., Asarnoj, A., Carlsen, K.-H., Despriee, Å.W., Färdig, M., Gerdin, S.W., Granum, B., Gudmundsdóttir, H.K., Haugen, G., Hedlin, G., Håland, G., Jonassen, C.M., Landrø, L., Mägi, C.-A.O., Olsen, I.C. and Rudi, K. (2022a). Early food intervention and skin emollients to prevent food allergy in young children (PreventADALL): a factorial, multicentre, cluster-randomised trial. The Lancet, 399(10344), pp.2398–2411. doi:https://doi.org/10.1016/s0140-6736(22)00687-0.

Steele, C., Conlon, N. and Edgar, J.D. (2014a). Diagnosis of immediate food allergy. BMJ, 349(jul11 6), pp.g3695–g3695. doi:https://doi.org/10.1136/bmj.g3695.