Διατροφή

Είσαι σίγουρος ότι καταναλώνεις Μαργαρίνη και όχι Βούτυρο;

της Εύας Σταυρίδη
29 Αυγούστου 2021
9489 Προβολές
1 λεπτό να διαβαστεί
margarini voutiro

Photo Sorurce: www.canva.com

Σας έχει τύχει και εσάς να αναρωτιέστε με τι αλείφετε το ψωμί του πρωινού σας; Έχετε μπει και εσείς στο δίλημμα: τι να χρησιμοποιήσω για να φτιάξω τα γλυκά μου, φυτική μαλακή μαργαρίνη ή βούτυρο; Δεν είστε οι μόνοι, καθώς πολλά και διάφορα έχουν γραφτεί κατά καιρούς για αυτό το θέμα! Ήρθε η ώρα να «ξεδιαλύνουμε» το ζήτημα: μαργαρίνη ή βούτυρο;

Αρχικά, ας δούμε τι ακριβώς είναι η μαλακή φυτική μαργαρίνη και τι το ζωικό βούτυρο:

Η μαλακή φυτική μαργαρίνη είναι μία λιπαρή ουσία, η οποία αποτελείται από φυτικά έλαια και νερό και έχει ημιστερεά μορφή. Παρασκευάζεται από φυτικά έλαια (όπως ηλιέλαιο, έλαιο κράμβης, αραβοσιτέλαιο), νερό και έναν γαλακτωματοποιητή. Η διαδικασία παρασκευής ονομάζεται «γαλακτωματοποίηση» και συνίσταται στην ανάμιξη των τριών βασικών συστατικών της. Ο γαλακτωματοποιητής  χρησιμοποιείται για να σταθεροποιήσει το συστατικό και προστίθεται (συνήθως η λεκιθίνη), ώστε τα σταγονίδια του νερού να διαλυθούν πλήρως στην υγρή φάση του ελαίου και τελικά να προκύψει το προϊόν της μαλακής φυτικής μαργαρίνης με τη μορφή και τη γεύση που γνωρίζετε.

Από την άλλη μεριά, το αγελαδινό βούτυρο είναι μία λιπαρή ουσία, η οποία παρασκευάζεται με τη διαδικασία της «απόδαρσης» (ανατάραξη) του γάλακτος. Ουσιαστικά, το βούτυρο είναι ζωικής προέλευσης και προκύπετι ως προϊόν της μηχανικής επεξεργασίας του λίπους που περιέχει το γάλα. Συνήθως χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη αγελαδινό, πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα.

Παρατηρείτε, λοιπόν, πως και τα δύο τρόφιμα προέρχονται από φυσικές πηγές λίπους και έχουν υποστεί κάποιου είδους επεξεργασία.

Γιατί να προτιμήσω μαργαρίνη;

Τα οφέλη της μαλακής φυτικής μαργαρίνης σε σχέση με το ζωικό βούτυρο είναι διάφορα, χωρίς ωστόσο να σημαίνει πως πρέπει να αποκλείσουμε εντελώς το δεύτερο από τη διατροφή μας. Τα σημεία στα οποία υπερέχει η μαργαρίνη είναι τα εξής:

  • Θερμίδες: Η μαργαρίνη διαθέτει λιγότερες θερμίδες από το βούτυρο. Εάν συγκρίνουμε τα δύο προϊόντα στα 10 γραμμάρια, θα παρατηρήσουμε πως κατά μέσο όρο η μαργαρίνη παρέχει 22-54 θερμίδες ενώ το βούτυρο 74.
  • Ολικά λιπαρά: η μαργαρίνη διαθέτει μικρότερο ποσοστό ολικών λιπαρών, περίπου 70%, ενώ το βούτυρο περιέχει περίπου 82%.
  • Ποιότητα λιπαρών: τα λιπαρά της μαργαρίνης έχουν φυτική προέλευση, ενώ τα λιπαρά του βουτύρου προέρχονται από ζωικές πηγές. Ως εκ τούτου, η φυτική μαργαρίνη περιέχει κυρίως πολυακόρεστα- “καλά” λιπαρά της διατροφής, ενώ το ζωικό βούτυρο περιέχει τα κορεσμένα- “βλαβερά” λιπαρά, τα οποία έχουν συσχετισθεί με την εμφάνιση διαφόρων νοσημάτων, όπως καρδιαγγειακών.

Παλαιότερα, η μαργαρίνη είχε κατηγορηθεί πως περιέχει trans λιπαρά, μία ακόμα κατηγορία λιπαρών με επιβλαβή δράση, καθώς η παρασκευή της γινόταν με τη μέθοδο της υδρογόνωσης. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει καθώς η συγκεκριμένη μέθοδος έχει καταργηθεί εδώ και μία 20ετία! Πλέον, η βιομηχανία τροφίμων έχει στραφεί στη μέθοδο της γαλακτωματοποίησης όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Παρ’ όλα αυτά, μπορείτε πάντα να ελέγχετε την ετικέτα του τροφίμου και τα συστατικά του, παρατηρώντας εάν στα συστατικά αναφέρονταιτα μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά οξέα που ουσιαστικά προδίδουν τα trans λιπαρά.

Εσύ, τελικά, είσαι σίγουρος ότι αυτό που καταναλώνεις είναι μαργαρίνη κι όχι βούτυρο;

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

EFSA, European Food Safety Authority website, Trans fatty acids: EFSA Panel reviews dietary intakes and health effects, Press Release (updated on 31st of August, 2014), accessed on 5th December 2014: http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/nda040831.htm

EUFIC, EUFIC website, How to choose your culinary oil (updated on February 2014), accessed on 10th December 2014: http://www.eufic.org

Gagliardi A.C.M., Maranhão R.C., de Sousa H.P.E, Schaefer J., Santos R.D. Effects of margarines and butter consumption on lipid profiles, inflammation markers and lipid transfer to HDL particles in free-living subjects with the metabolic syndrome., Eur J Clin Nutr. 2010 July; 64:1141–1149.

Nilsson K, Flysjö A,  Davis J, Sim S, Unger N, Bell S, Comparative life cycle assessment of margarine and butter consumed in the UK, Germany and France., Int J Life Cycle Assess. Nov;15 (9):916-926.

Εύα Σταυρίδη
Εύα Σταυρίδη Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος