Το καλοκαίρι έφτασε και τα θέματα που αφορούν τη διατροφή και το αδυνάτισμα βρίσκονται για ακόμα μία φορά στο προσκήνιο. Αυτή τη φορά όμως όχι για να προάγουν τις αρχές μίας ισορροπημένης διατροφής, αλλά για να προσφέρουν λύσεις σε όλους όσους επιθυμούν μια γρήγορη και σίγουρη απώλεια βάρους. Σίγουρα έχετε ακούσει για τη δίαιτα του Άτκινς, τη δίαιτα της Ζώνης, τη δίαιτα της ομάδας αίματος, του Μπέβερλι Χίλς, του αστροναύτη, την πρωτεϊνική και άλλες πολλές.
Όλες αυτές οι ‘ανορθόδοξες δίαιτες’ (fad diets), όπως καλούνται επιστημονικά, μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά που τις κάνει να ξεχωρίζουν από οποιοδήποτε άλλο μοντέλο διατροφής για απώλεια βάρους. Βασίζονται όλες σε δύο βασικές αρχές. Στην ‘ανισορροπία’ σε μακροθρεπτικά συστατικά, καθώς είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη και πολύ χαμηλές σε υδατάνθρακες και λίπος και στην υπερκατανάλωση ή τον αποκλεισμό συγκεκριμένων τροφών από το διαιτολόγιο.
Ποια κοινά χαρακτηριστικά μοιράζονται;
- την αμφισβητούμενη αξιοπιστία του συγγραφέα τους,
- την προώθηση μαγικών τροφών, γρήγορης απώλεια βάρους και την αποφυγή αναφοράς στην αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και τέλος στο ότι απλά είναι πολύ καλές για να είναι αληθινές.
Και κάπου εδώ σίγουρα θα σκεφτείτε ‘μα, την έκανε η φίλη μου και είχε αποτέλεσμα, έχασε 5 κιλά σε μία εβδομάδα’. Πριν την ξεκινήσετε όμως μπορείτε να αναλογιστείτε το κόστος στην υγεία σας που μπορεί να έχει αυτή η ‘γρήγορη’ και ‘εύκολη’ απώλεια βάρους. Eπίσης σκεφτείτε, αφού υπάρχουν εδώ και δεκαετίες αυτές οι ‘μαγικές’ δίαιτες για ποιον λόγο τα ποσοστά παχυσαρκίας συνεχώς αυξάνονται;
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τέτοιων τύπων διαιτών;
Αναλύοντας μία από τις παλαιότερες και δημοφιλέστερες ‘ανορθόδοξες δίαιτες’, τη δίαιτα της λαχανόσουπας. Τα πρώτα χρόνια, η δίαιτα της λαχανόσουπας στηριζόταν αποκλειστικά στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων λαχανόσουπας και κάποιων φρούτων και λαχανικών για 7 ημέρες και υποσχόταν την απώλεια 5 κιλών. Οι νεότερες εκδόσεις της δίαιτας έχουν προσθέσει την κατανάλωση άπαχου γάλακτος, άπαχου κρέατος και ψαριού καθώς και καστανού ρυζιού με σκοπό να βοηθήσουν τα άτομα να παραμείνουν στο μοντέλο της δίαιτας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η δίαιτα απαγορεύει και το αλκοόλ και τα μόνα υγρά που επιτρέπει είναι το νερό και οι φυσικοί χυμοί χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Υπάρχουν ισχυρισμοί οι οποίοι υποστηρίζουν την ‘καύση’ λίπους με την εφαρμογή της δίαιτας, πράγμα το οποίο δεν υποστηρίζεται επιστημονικά, ενώ άλλοι προβάλλουν τη δίαιτα σαν έναν τρόπο ‘αποτοξίνωσης’ από την υψηλή κατανάλωση κρέατος που παρατηρείται στις μέρες μας. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κανένα ‘μαγικό’ συστατικό στη λαχανόσουπα το οποίο να οδηγεί σε απώλεια βάρους. Το μυστικό της δίαιτας είναι ότι σας αναγκάζει να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες της σούπας και νερού με σκοπό να επιτύχετε τον κορεσμό –έτσι το σώμα σας αναγκάζεται να προμηθευτεί την απαραίτητη ενέργεια από το αποθηκευμένο λίπος.
Η αυξημένη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και νερού που παρατηρείται με την εφαρμογή της συγκεκριμένης δίαιτας σίγουρα δεν είναι επιζήμια για τον οργανισμό και η συγκεκριμένη λαχανόσουπα είναι σίγουρα ένα υγιεινό σνακ, πλούσιο σε βιταμίνες και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά το οποίο μπορεί να ενσωματωθεί σε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής. Επίσης, η συγκεκριμένη δίαιτα, αν εφαρμοστεί μόνο για 7 ημέρες δεν γίνεται επικίνδυνη για την υγεία δεδομένου πάντα ότι το άτομο που θα την εφαρμόσει είναι υγιές και δεν ανήκει σε ομάδες ατόμων με ειδικές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά όπως έφηβοι, θηλάζουσες, αθλητές και άτομα σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις.
Ποιο είναι το πραγματικό αποτέλεσμα αυτής της δίαιτας;
Ένα από τα βασικά μειονεκτήματα της δίαιτας είναι ότι η θεαματική απώλεια βάρους κάθε άλλο παρά από το λίπος προέρχεται. Τα κιλά που χάνονται είναι κυρίως νερό και μυϊκός ιστός. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στο τέλος της εβδομάδας αν και αισθάνεστε πιο ανάλαφροι και αδυνατισμένοι αυτό που έχετε καταφέρει είναι να έχετε χάσει ένα μέρος του μυϊκού σας ιστού, κατ’ επέκταση έχετε μειώσει τον μεταβολισμό σας δημιουργώντας τις καταλληλότερες συνθήκες για την πρόσληψη περαιτέρω λίπους μόλις ξεκινήσετε να τρέφεστε κανονικά.
Επίσης, η δίαιτα είναι εξαιρετικά χαμηλή σε υδατάνθρακες και απαραίτητα λιπαρά οξέα αναγκάζοντας έτσι τον οργανισμό να χρησιμοποιεί τις κετόνες για ενέργεια. Οι κετόνες είναι τα ‘απόβλητα’ του μεταβολισμού των λιπών οι οποίες εάν βρεθούν σε υψηλές συγκεντρώσεις στον οργανισμό μας μπορεί να αποβούν ακόμη και μοιραίες. Τέλος, είναι μία αρκετά μονότονη δίαιτα, η οποία δυσκολεύει την καθημερινότητά σας και μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες στέρησης και έπειτα υπερκατανάλωσης τροφής με το πέρας της δίαιτας.
Συνοψίζοντας..
Θα λέγαμε ότι θα πρέπει πάντα να απευθύνεστε μόνο σε ειδικούς στον τομέα της διατροφής και της υγείας, όπως Διαιτολόγους – Διατροφολόγους και να αποφεύγετε οποιεσδήποτε δίαιτες υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους, δίαιτες οι οποίες στηρίζονται στην υπερκατανάλωση ενός συγκεκριμένου τροφίμου, δίαιτες που βασίζονται σε συγκεκριμένο συνδυασμό τροφίμων και δίαιτες που δεν αναφέρονται στη σπουδαιότητα της φυσικής δραστηριότητας σε μία προσπάθεια απώλειας βάρους.
