Το ασβέστιο είναι το πιο κοινό μεταλλικό στοιχείο στο ανθρώπινο σώμα. Περίπου το 99% του ασβεστίου στο σώμα βρίσκεται στα κόκκαλα και τα δόντια, ενώ το άλλο 1% βρίσκεται στο αίμα και τους μαλακούς ιστούς. Πέραν του δομικού του ρόλου στα οστά και τα δόντια, βοηθά στην αγγειοσυστολή και την αγγειοδιαστολή των αγγείων του αίματος, στη διαδικασία σταματήματος της αιμορραγίας, στη μετάδοση ερεθισμάτων στα νεύρα, στη συστολή των μυών και στην έκκριση ορμονών όπως η ινσουλίνη.
Τα τελευταία χρόνια όμως, η επιστήμη ερευνά την πιθανότητα το ασβέστιο να συμβάλλει στη διατήρηση του σωματικού βάρους ή στην απώλεια βάρους.
Ασβέστιο και παιδική παχυσαρκία
Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου κατά τους πρώτους μήνες της ζωής, βρέθηκε να σχετίζεται αρνητικά με την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία. Επίσης, στοιχεία από κλινικές δοκιμές έδειξαν ότι χορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου έχει ως αποτέλεσμα μικρή αλλά στατιστικά σημαντική απώλεια βάρους σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, ενώ επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων σχετίζεται αντιστρόφως ανάλογα με το δείκτη μάζας σώματος.
Ποια τα αποτελέσματα των ερευνών;
Έρευνες σε ποντίκια που τράφηκαν με πρωτείνη ορού γάλακτος, πλούσια σε ασβέστιο, έδειξαν ότι το ασβέστιο οδήγησε σε αύξηση της πρωτείνης λεπτίνη, υπεύθυνη για τη μείωση της όρεξης, αλλά και σε αύξηση του Adrb3, ενός υποδοχέα που εμπλέκεται στη λιπόλυση.
Επίσης, το ασβέστιο οδήγησε σε μείωση του μεταβολισμού των λιπιδίων, με συνέπεια τα ποντίκια που τράφηκαν με ασβέστιο να έχουν λιγότερο λίπος στο σώμα τους.Τέλος, σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, η διόρθωση της έλλειψης ασβεστίου σε γυναίκες που ακολουθούν δίαιτα απώλειας βάρους, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους.
Ποιες οι συστάσεις;
Η προτεινόμενη ημερήσια πρόσληψη σύμφωνα με τα RDA της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το γενικό πληθυσμό τίθεται σε:
| Ομάδα πληθυσμού | Ημερήσια πρόσληψη (mg) |
| Βρέφη | 360-540 |
| Παιδιά | 1200 |
| Ενήλικες | 1000-1200 |
| Έγκυες-Θηλάζουσες | 1400-1600 |
| Αθλητές | 1600-2000 |
Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε ασβέστιο;
Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι τα γαλακτοκομικά, τα ψάρια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (ειδικά το μπρόκολο και το κουνουπίδι), ο κρόκος του αυγού, τα όσπρια, ο χαλβάς και οι ξηροί καρποί. Στο εμπόριο υπάρχουν και εμπλουτισμένα σε ασβέστιο τρόφιμα, όπως χυμοί φρούτων, γάλα, δημητριακά, μπισκότα, τυρί, παγωτό και ψωμί.
Παρ’όλα αυτά, χρειάζεται προσοχή στη μακροχρόνια κατανάλωση τέτοιων προϊόντων. Είναι χρήσιμο να συμβουλευτείτε το γιατρό σας ή το διαιτολόγο σας, πριν εντάξετε τέτοια τρόφιμα σε μεγάλες ποσότητες στη διατροφή σας, καθώς ποσότητες πάνω από 1.500 mg/24ωρο για έναν φυσιολογικό ενήλικα αντενδύκνυνται, ενώ ποσότητες άνω των 2500 mg μπορεί να προκαλέσουν τοξικότητα.
Διατροφικό πλάνο για επαρκή πρόσληψη ασβεστίου
Ένα διατροφικό πλάνο που θα εξασφάλιζε μία επαρκή πρόσληψη ασβεστίου σε υγιείς ενήλικες θα ήταν:
- Καταναλώνετε 3 γαλακτοκομικά /ημέρα (γάλα-τυρί-γιαούρτι)
- Καταναλώνετε συχνά ψάρι (3 φορές/εβδομάδα) και ειδικώς τα μικρά ψάρια ολόκληρα,με τα κόκκαλα
- Αποφεύγετε το αλάτι και την υπερβολική πρόσληψη κρέατος και καφεΐνης, καθώς οδηγούν σε αυξημένη απώλεια ασβεστίου στα ούρα
Παράγοντες που οδηγούν σε έλλειψη ασβεστίου
Παθήσεις του παραθυρεοειδούς, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, κάποια φάρμακα και ο αλκοολισμός μπορούν να οδηγήσουν σε έλλειψη ασβεστίου στον οργανισμό. Οι έγκυες και οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι αθλητές έχουν αυξημένες απαιτήσεις σε ασβέστιο, ενώ χρειάζεται ιδιαίτερη έμφαση στην επαρκή κατανάλωση ασβεστίου στις μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, σε γυναίκες με αμηνόρροια, σε γυναίκες με ψυχογενή ανορεξία και σε άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη.
