Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα βάρους. Πολλοί παράγοντες φαίνεται πως συμβάλλουν στην αύξηση της «επιδημίας» της παχυσαρκίας, μεταξύ των οποίων και το μέγεθος της μερίδας.
Παρόλο που τα ερευνητικά δεδομένα είναι λίγα, φαίνεται ότι το μέγεθος της μερίδας έχει αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες και μαζί με αυτό, έχει αυξηθεί και η ενεργειακή πρόσληψη. Από το 1970, οπότε υπάρχουν και τα πρώτα στοιχεία, το μέγεθος της μερίδας έχει διπλασιαστεί και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει πενταπλασιαστεί!
Η αύξηση στο μέγεθος της μερίδας, αύξησε, μοιραίως, και το μέγεθος των σκευών σερβιρίσματος. Είναι ενδεικτικό, ότι στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, το πιάτο σερβιρίσματος αυξήθηκε από 25 περίπου εκατοστά σε 30 εκατοστά. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Preventive Medicine, το μεγαλύτερο πιάτο οδηγεί στην κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας φαγητού. Αντίθετα, πρόσφατη μελέτη, βρήκε ότι η έκθεση των καταναλωτών σε συσκευασίες και σκεύη ελεγχόμενης μερίδας, αυξάνει τη συνειδητοποίηση του μεγέθους της μερίδα και καταλήγει σε συνολικά μειωμένη κατανάλωση.
Η μείωση της μερίδας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, τόσο στην καταπολέμηση των αυξανόμενων τάσεων της παχυσαρκίας, περιορίζοντας την πρόσληψη θερμίδων, όσο και στον περιορισμό της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών και αλατιού.
Προκειμένου λοιπόν, να περιοριστεί η ποσότητα που φαγητού που καταναλώνεται, θα πρέπει να καταστεί σαφές τι σημαίνει μερίδα. Και τούτο διότι, οι περισσότεροι τείνουν να υποεκτιμούν το μέγεθος της μερίδας που καταναλώνουν. Δεδομένα από μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες, συνηγορούν, μάλιστα, ότι η υποεκτίμηση της μερίδας αγγίζει σε κάποιες περιπτώσεις το 54%.
Το συνηθέστερο λάθος δε, είναι η ταύτιση της «σωστής» μερίδας με αυτήν του εστιατορίου. Η μερίδα εστιατορίου δεν αποτελεί πλέον μέτρο σύγκρισης, γιατί, σύμφωνα με μελέτη (Journal of Public Health Policy, 2007), οι μερίδες στα εστιατόρια είναι 2 έως και 4 φορές μεγαλύτερες από τις συνιστώμενες. Είναι πλέον κοινή πρακτική των εστιατορίων, και ιδίως των φαστ-φούντ, να προσφέρουν μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού ως δέλεαρ για την προσέλκυση πελατείας.
Τι σημαίνει λοιπόν κανονική μερίδα; Καταρχήν θα πρέπει διευκρινιστεί, ότι η μερίδα είναι εξατομικευμένη, δηλαδή εξαρτάται από τις θερμιδικές ανάγκες του κάθε ατόμου και καθορίζεται βάσει του φύλου, του βάρους, του ύψους και της ηλικίας του ατόμου. Διαφοροποιείται δε, ανάλογα με την ανάγκη σταθεροποίησης, μείωσης ή και αύξησης του βάρους, το ιατρικό ιστορικό και τη φυσική του δραστηριότητα. Δεδομένου δε, ότι οι περισσότεροι από εμάς δε διαθέτουμε ζυγαριές ή ειδικά σκεύη μέτρησης, η οπτική σύγκριση της μερίδας κάθε τροφίμου με απλά, καθημερινά αντικείμενα, με τα οποία είναι εξοικειωμένο το μάτι, μπορεί να αποβεί εξαιρετικά χρήσιμη.
Αυτή η πρώτη καμπάνια του medNutrition θα τρέξει για 2 χρόνια σε Ελλάδα και Κύπρο, με δική της αυτόνομη ιστοθέση, με ενημερωτικό και ερευνητικό χαρακτήρα. Είναι μια πρόκληση για την επιστημονική και δημοσιογραφική ομάδα του medNutrition, να μπορεί να επηρεάσει τον καταναλωτή στην συνειδητοποίηση του πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζει την μερίδα απ' όλες τις κατηγορίες τροφίμων, να διερευνήσει πόσο απέχει από τη σωστή μερίδα, εκείνη του εστιατορίου. Για τον λόγο αυτόν το medNutrition διοργάνωσε στο Σύνταγμα (Βουλής & Ερμού) μία διήμερη (14&15/5/2010) διατροφική καμπάνια με θέμα "Μερίδες: Το μέγεθος..μετράει" για να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει το κοινό για την σημασία της μερίδας φαγητού που καταναλώνουμε όλοι μας.
Με ιδιαίτερη επιτυχία λοιπόν, τελέστηκε η εντυπωσιακή συμμετοχή του κόσμου στην διημερίδα, καθώς συμμετείχε βάζοντας το δικό του λιθαράκι στην εκπόνηση αυτής της πρωτοποριακής έρευνας.
Στη διάρκεια του διημέρου, από το πρωί της Παρασκευής ως το μεσημέρι του Σαββάτου, από το μεγάλο περίπτερο που στήθηκε καταμεσής της Ερμού, μοιράστηκαν περισσότερες από 32.000 ενημερωτικές αφίσες, στις οποίες κάθε μερίδα τροφίμου αντιστοιχιζόταν οπτικά με κάποιο αντικείμενο της καθημερινής μας ζωής.
Περίπου 30 διατροφολόγοι παρευρέθησαν στο περίπτερο, έτοιμοι να απαντήσουν κάθε απορία του κοινού. Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα ότι κάποιοι από τους περαστικούς πήραν το έντυπο την Παρασκευή, το μελέτησαν κι επέστρεψαν … δριμύτεροι το Σάββατο, με απορίες και διευκρινίσεις!
Αρκετοί ήταν κι εκείνοι που στάθηκαν λίγο παραπάνω χρόνο στο περίπτερο και συμπλήρωσαν ειδικό ερωτηματολόγιο – κουίζ από το οποίο η επιστημονική ομάδα του mednutrition φιλοδοξεί να βγάλει περισσότερα συμπεράσματα σχετικά με το επίπεδο ενημέρωσης του κοινού γύρω από το μέγεθος της μερίδας και τα συνηθέστερα λάθη των καταναλωτών. Συνολικά συμπληρώθηκαν 412 ερωτηματολόγια, ενώ η συλλογή στοιχείων θα συνεχιστεί και μέσω Διαδικτύου.
Μιλώντας με το κοινό, αλλά και μέσα από το ερωτηματολόγιο, οι διατροφολόγοι –συνεργάτες αντιλήφθηκαν εύκολα, ότι οι περισσότεροι καταναλωτές τείνουν να αποκαλούν μερίδα την ποσότητα που οι ίδιοι καταναλώνουν, ασχέτως αν αυτή είναι πολλαπλάσια της κανονικής. Το γεγονός αυτό αφενός επαναβεβαιώνει την ανάγκη εκπαίδευσης του κοινού για το μέγεθος της μερίδας (που ήταν και το περιεχόμενο της καμπάνιας), ενώ οπλίζει την ομάδα του mednutrition με θέληση και ενέργεια για περισσότερη έρευνα πάνω στο θέμα και πολλές ανάλογες εκδηλώσεις.
Η καμπάνια πραγματοποιείται με τη χορηγία της "ΦΑΓΕ", του δημοτικού ραδιοφωνικού σταθμού "Αθήνα 98,4", του περιοδικού "Esthete", της εφημερίδας "Βραδυνή", του περιοδικού "Υγεία & Ευεξία" και της ημερήσιας εφημερίδας "metro". Επίσης η καμπάνια διοργανώθηκε με την υποστήριξη των εταιρειών UNILEVER και Μπισκότα ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Τελεί υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Διαιτολόγων & Διατροφολόγων Κύπρου, του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων - Διατροφολόγων και του Οργανισμού Νεολαίας και Άθλησης του Δήμου Αθηναίων.
