ΚΕ.Π.ΚΑ.: Νέα σχολική χρονιά και διατροφή

Γενικές οδηγίες

1. Ας ξεκινήσουμε τη μέρα μας, τρώγοντας ένα καλό πρωινό (κατά προτίμηση στο σπίτι).
2. Στο σχολείο, επιλέγουμε το κολατσιό μας, καταναλώνοντας κάποια από τα είδη του κυλικείου, που επιτρέπεται να πωλούνται, σύμφωνα με την Υ1γ/Γ.Π/οικ 81025/29.8.2013 και την Υ1γ/Γ.Π/οικ 96605/4.11.2013. Στο σχολείο επιλέξτε το κολατσιό σας, καταναλώνοντας κάποια από τα είδη του κυλικείου (που είναι σύμφωνα με τις οδηγίες). Εναλλακτικά, μπορούμε να καταναλώσουμε κολατσιό που έχουμε προετοιμάσει από το σπίτι, αρκεί αυτό να έχει συντηρηθεί σωστά, μέχρι τη στιγμή, που θα το καταναλώσουμε.
3. Πρέπει να καταναλώνουμε, καθημερινά, γαλακτοκομικά προϊόντα (π.χ. γάλα, γιαούρτι), με χαμηλά λιπαρά. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν καλή πηγή ασβεστίου, στη διατροφή μας. Η περιεκτικότητα ασβεστίου, στο γάλα, με χαμηλά λιπαρά, είναι η ίδια, με αυτή, στο πλήρες γάλα. Εάν δεν πίνουμε γάλα, ας προτιμήσουμε ένα γιαούρτι, ή κάποιο άλλο γαλακτοκομικό προϊόν.
4. Πρέπει να τρώμε, καθημερινά, φρούτα (κατά προτίμηση εποχιακά φρέσκα φρούτα). Τα φρούτα είναι πλούσια, σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και πλήθος αντιοξειδωτικών ουσιών, ενώ, παράλληλα, είναι χαμηλά, σε θερμίδες. Μπορούμε να εντάξουμε, στο κολατσιό μας την κατανάλωση ενός φυσικού χυμού. Όμως, πίνοντας ένα χυμό φρούτων, προσλαμβάνουμε λιγότερες φυτικές ίνες, από ότι αν καταναλώναμε τα αντίστοιχα φρούτα.
5. Στο σάντουιτς, ή στο τοστ, ας προτιμάμε ψωμί ολικής αλέσεως, διότι περιέχει περισσότερα θρεπτικά συστατικά, από το λευκό ψωμί. Καλή επιλογή σνακ αποτελεί, επίσης, το σουσαμένιο κουλούρι (όπου αυτό πωλείται) καθώς και άλλα προϊόντα, που περιέχουν σουσάμι (όπως το παστέλι), αλλά και ξηρούς καρπούς.
6. Πρέπει να πίνουμε αρκετό νερό, για τη σωστή ενυδάτωση του οργανισμού μας.
7. Ας περιορίσουμε την κατανάλωση ποτών και ροφημάτων, που είναι υψηλά, σε σάκχαρα και θερμίδες, καθώς και των πολλών γλυκισμάτων. Μειώνοντας την υπερβολική κατανάλωση σακχάρων, μειώνουμε τον κίνδυνο τερηδόνας και παχυσαρκίας.
8. Ας φροντίσουμε να γυμναζόμαστε, καθημερινά και να διατηρούμε το φυσιολογικό, για την ηλικία μας, βάρος. Η κατανάλωση κάποιων τροφών πλούσιων, σε λίπος ή/και σάκχαρα και η έλλειψη άσκησης ευθύνονται, για την παχυσαρκία.

Ποια είναι τα ευπαθή και ευαλοίωτα τρόφιμα στο κυλικείο;

Εφόσον αγοράζουμε τρόφιμα, από το σχολικό κυλικείο, πρέπει να γνωρίζουμε τα παρακάτω:

Αρκετά τρόφιμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και αλλοιώνονται, πολύ γρήγορα, σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Αυτά τα τρόφιμα τα ονομάζουμε ευπαθή-ευαλοίωτα και, κατά τη συντήρησή τους οφείλουμε να τα έχουμε, είτε σε θερμοκρασία ψυγείου (μικρότερη των 5oC, ή σύμφωνα με τα αυστηρότερα όρια, που τυχόν αναφέρει ο παρασκευαστής), ή σε θερμοθάλαμο (μεγαλύτερη των 60οC). Από τα τρόφιμα, που διατίθενται, στο κυλικείο, θα πρέπει να διατηρούνται:

1. Σε ψυγείο

1. Τα φρέσκα γάλατα (τα υψηλής παστερίωσης δεν χρειάζεται μέχρι να ανοιχθούν)
2. Τα γιαούρτια
3. Τα τυριά
4. Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που παρασκευάζονται στο κυλικείο
5. Το ρυζόγαλο και η κρέμα
6. Τα σάντουιτς και τα τοστ πριν ψηθούν
7. Ορισμένοι χυμοί (εξαρτάται από το είδος)
8. Ο φυσικός χυμός φρούτων και λαχανικών καθώς και οι σαλάτες και φρουτοσαλάτες, που παρασκευάζονται εντός των κυλικείων – καντινών εφόσον δεν καταναλώνονται άμεσα
9. Το καλοκαίρι, οι σοκολάτες.

2. Σε θερμοθάλαμο

1. Οι τυρόπιτες, πίτες λαχανικών
2. Πίτσα

Τρόφιμα από το σπίτι

Μεταφορά - διατήρηση

Τα τρόφιμα, που μεταφέρονται, από το σπίτι, για κατανάλωση, ως κολατσιό, ή γεύμα, στο σχολείο, πρέπει να διατηρούνται, σωστά, μέχρι την κατανάλωσή τους, ειδικά αν περιέχουν ευαλλοίωτα συστατικά. Τέτοια τρόφιμα, αν δεν είναι προσυσκευασμένα, πρέπει να μεταφέρονται, σε συσκευασία, κατάλληλη για τρόφιμα και να διατηρούνται, στις ενδεδειγμένες συνθήκες (συνήθως υπό ψύξη, σε θερμοκρασία όχι μεγαλύτερη των 5οC).

Ζέσταμα

Το ζέσταμα των γευμάτων, από το σπίτι, μπορεί να γίνει, στο σχολείο, αν αυτό διαθέτει κατάλληλη υποδομή. Στην περίπτωση αυτή, το ζέσταμα είναι σημαντικό να γίνεται, με τέτοιο τρόπο, ώστε η θερμοκρασία, σε κάθε μέρος του τροφίμου, να είναι ανώτερη των 70οC. Μετά τη θέρμανση, το γεύμα πρέπει να καταναλώνεται, άμεσα.

Σε κάθε περίπτωση, τρόφιμα, με ευαλλοίωτα συστατικά, δεν πρέπει να βρίσκονται, για πολύ χρόνο, σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, ή σε συνθήκες ήπιας θέρμανσης.

Για τα υπόλοιπα τρόφιμα τι προβλέπεται;

Το ότι κάποιο τρόφιμο δεν χρειάζεται ψυγείο, για τη συντήρησή του, δε σημαίνει ότι μπορούμε να το αποθηκεύουμε, σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Τα τρόφιμα θα πρέπει να διατηρούνται, σε δροσερό και ξηρό περιβάλλον και να μην είναι εκτεθειμένα, στον ήλιο.

Τι προσέχουμε στις συσκευασίες τροφίμων;

1. Τις ενδείξεις: «ανάλωση έως», ή «ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας». Τα τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται, πριν την αναγραφόμενη ημερομηνία.
2. Τις συνθήκες διατήρησης ή/και συνθήκες χρήσης: Τα τρόφιμα παραμένουν αναλλοίωτα εφόσον τηρούνται οι συνθήκες διατήρησης, που ορίζει ο παρασκευαστής (π.χ., διατηρείται σε σκιερό μέρος, διατηρείται στο ψυγείο, μετά το άνοιγμά του διατηρείται στο ψυγείο και καταναλώνεται εντός τεσσάρων ημερών, καταναλώνεται εντός 3 ημερών μετά το άνοιγμά του στο ψυγείο κ.τ.λ.).
3. Τις οδηγίες χρήσης: Τα τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται, σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του παρασκευαστή, εφόσον υπάρχουν.
4. Τυχόν συστάσεις, για προϊόντα, που ενδέχεται να αποτελούν κίνδυνο, για την υγεία, στην περίπτωση υπερβολικής κατανάλωσής τους.
5. Τα συστατικά: Μας δίνουν πληροφορίες, για τη σύνθεση του τροφίμου.
6. Διατροφικές πληροφορίες: Πρέπει να αναγράφονται, με συγκεκριμένο τρόπο. Μας δίνουν πληροφορίες, για την ενεργειακή αξία του τροφίμου καθώς και την περιεκτικότητά του, σε θρεπτικές ουσίες, όπως υδατάνθρακες, πρωτεΐνες κ.λπ.
7. Την ποσότητα του τροφίμου: Εκφράζεται, σε βάρος, ή όγκο.
8. Τα στοιχεία του παρασκευαστή, ή συσκευαστή, ή διακινητή: Καθορίζουν ποιος είναι «υπεύθυνος», για την ασφάλεια του συγκεκριμένου τροφίμου.

Πότε δεν πρέπει vα καταναλώνουμε ένα τρόφιμο από το κυλικείο;

Πολλές φορές, όταν ένα τρόφιμο είναι επιμολυσμένο και ακατάλληλο, είναι δύσκολο να το αντιληφθούμε, ιδιαίτερα, αν η αλλοίωσή του είναι, στα αρχικά στάδια. Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις, που έχουμε ενδείξεις, ότι ένα τρόφιμο είναι ακατάλληλο:

1. Όταν η συσκευασία του τροφίμου είναι ανοιγμένη ή σκισμένη.
2. Όταν το χρώμα, ή η υφή του τροφίμου είναι διαφορετική, από ό,τι συνήθως.
3. Όταν η μυρωδιά του τροφίμου είναι διαφορετική, από τη συνηθισμένη.
4. Όταν η γεύση του τροφίμου είναι διαφορετική, από τη συνηθισμένη.
5. Όταν είναι εμφανώς αλλοιωμένο.
6. Όταν, κατά την μάσησή του, αντιληφθούμε να υπάρχει κάποιο ξένο σώμα (συνήθως κάτι πιο σκληρό, από το τρόφιμο).
7. Σε κάθε περίπτωση, που μας δημιουργηθεί υποψία, για ένα τρόφιμο, δεν το καταναλώνουμε.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ. εφιστά την προσοχή των Καταναλωτών. Για καταγγελίες ή περισσότερες πληροφορίες, ας απευθυνθούμε στο ΚΕ.Π.ΚΑ., τηλ. 2310-233333, ώρες 09:00 – 14:30.