Κολοκάσι

Πρόκειται για φυτό που καλλιεργείται κυρίως για τους εδώδιμους βολβούς του και ευδοκιμεί σε περιοχές τροπικού κλίματος. Θεωρείται ως μια εκ των πρώτων ποικιλιών φυτικής καλλιέργειας στην ιστορία του ανθρώπου. Είναι πλούσιο σε άμυλο και η γεύση του θυμίζει τη γλυκοπατάτα. Το συναντάμε σε πολλά μέρη του κόσμου με θερμό και υγρό κλίμα, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου. Στις μέρες μας έλαβε ιδιαίτερη διασημότητα μέσω της Ικαρίας όπου καλλιεργείται και καταναλώνεται εκτεταμένα, νησί που έγινε γνωστό για την μακροζωία των κατοίκων του και το μεσογειακό διατροφικό του μοτίβο. Θεωρείται υπερτροφή αφού είναι μια φυσική τροφή που θωρακίζει σημαντικά το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Ποιές είναι οι ιδιότητές του;

• Τονώνει το ανοσοποιητικό, καθώς είναι πολύ θρεπτικό κι αποτελεί πλούσια πηγή βιταμινών A, C και αμινοξέων.
• Διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Νεότερες έρευνες αναφέρουν ως καταπολεμά αποτελεσματικά τις ελεύθερες ρίζες, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα και του στόματος.
• Θεωρείται αντιδιαβητική τροφή, καθώς λόγω του χαμηλού γλυκαιμικού του δείκτη και της υψηλής περιεκτικότητάς του σε φυτική ίνα, συμβάλλει στον έλεγχο των αυξημένων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
• Βελτιώνει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, καθώς περιέχει σημαντικές ποσότητες καλίου.
• Συμβάλλει στην καλή υγεία του εντέρου, καθώς περιέχει πρεβιοτικές ίνες (ινουλίνη). Συνολικά, προάγει την υγεία του πεπτικού συστήματος συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων όπως η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, τα αέρια, η δυσπεψία και οι στομαχικές κράμπες.
• Βοηθάει στην αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμία, καθώς αποτελεί εξαιρετική φυτική πηγή σιδήρου και επιπλέον διεγείρει τη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.
• Συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας του δέρματος, μέσω των βιταμινών Α και Ε που περιέχει (αντιγήρανση). Επίσης φαίνεται ότι επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης των τραυμάτων.

Υπάρχουν παρενέργειες;

• Οι βολβοί του περιέχουν οξαλικό ασβέστιο, μια ουσία που συμβάλλει στη δημιουργία πέτρας στα νεφρά και είναι τοξική. Με σωστό μαγείρεμα εξουδετερώνεται και ακόμα καλύτερα με την παραμονή του μια νύχτα πριν το μαγείρεμα σε νερό.Δεν καταναλώνεται ποτέ ωμό γιατί περιέχει τοξίνες που μόνο με μαγείρεμα αδρανοποιούνται.

Με ποιούς τρόπους μπορούμε να το εντάξουμε στη διατροφή;

• Αποτελεί συστατικό βρεφικών κρεμών (λόγω του εύπεπτου αμύλου του)
• Είναι δημοφιλές συστατικό μαγειρικής στη Κυπριακή κουζίνα (εκτεταμένη χρήση)
• Καταναλώνεται ως κυρίως πιάτο (ψητό, βραστό ή γιαχνί) ή ως συνοδευτικό ή σε σαλάτες

Λίγα ιστορικά στοιχεία

Πατρίδα του φυτού θεωρείται η Μαλαισία. Εκτιμάται ότι καλλιεργούνταν στην Ινδία το 5.000 πχ απ' όπου μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο και εν συνεχεία στην Τουρκία και στις Μεσογειακές ακτές. Η πρώτη ιστορική αναφορά που αφορά το κολοκάσι στην Κύπρο, χρονολογείται το 1191 μΧ, οπότε αποτέλεσε έδεσμα στο γαμήλιο δείπνο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου στη Λεμεσό.

Κυπριακά κολοκάσια κορυφαίας ποιότητας καλλιεργούνταν στη Λάπηθο και στη Πάφο, ενώ σήμερα τα πιο γνωστά επί Κυπριακού εδάφους, είναι αυτά που παράγονται στην επαρχία της Αμμοχώστου, όπου μάλιστα κάθε Σεπτέμβρη γιορτάζουν το Φεστιβάλ Κολοκασίου (χωριό Σωτήρας).

Όσον αφορά την Ικαρία, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το νησί δεν υπέφερε από πείνα, καθώς είχε αυτάρκεια σε βολβούς κολοκάσιας, που βρίσκονταν σε αφθονία στο νησί.