Στη σύγχρονη εποχή, η οστεοπόρωση αποτελεί τη συνηθέστερη μεταβολική νόσο των οστών- πλήττει γυναίκες αλλά και άνδρες, κυρίως στον δυτικό κόσμο. Η μεγαλύτερη πρόκληση σε σχέση με αυτήν την πάθηση είναι ότι, αν χαθεί οστική μάζα, δεν μπορεί να αντικατασταθεί- ως εκ τούτου, ακόμη πιο σημαντική από τη θεραπεία της οστεοπόρωσης, είναι η πρόληψή της.
Διαβάστε επίσης: Οστεοπόρωση: Διατροφική Αντιμετώπιση [ΟΔΗΓΟΣ]
Τι είναι η οστεοπόρωση;
Ως οστεοπόρωση, ορίζεται η σκελετική πάθηση που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική αντοχή και προδιαθέτει ένα άτομο σε αυξημένο κίνδυνο κατάγματος (NIH, 2001). Η οστική αντοχή, καθορίζεται από την ελάχιστη ικανή για πρόκληση κατάγματος δύναμη και εξαρτάται ισότιμα από την οστική ποιότητα και ποσότητα.
Η οστεοπόρωση είναι κατά βάση μια νόσος που απασχολεί πιο συχνά τον γυναικείο πληθυσμό, καθώς μόνο το 20% του αντρικού πληθυσμού μπορεί να εμφανίσει οστεοπόρωση. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι οι βάσεις για έναν δυνατό σκελετό μπαίνουν μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι γονείς είναι αυτοί που πρέπει να βάλουν το λιθαράκι τους για την καλύτερη μετέπειτα σκελετική υγεία των παιδιών τους.
Για να μάθουμε τους τρόπους αντιμετώπισης μιας νόσου, πρέπει πρώτα να βρούμε την «πηγή του κακού». Έτσι, στη ραδιοφωνική εκπομπή του ΑΝΤ1 97,2 Fm, μίλησα στον δημοσιογράφο κ. Λασκαράτο για το τι είναι η οστεοπόρωση, πώς προκαλείται και τι να προσέξουμε στη διατροφή μας για να την προλάβουμε. Ακούστε παρακάτω το απόσπασμα από τη συνέντευξη!
Ποιος είναι ο δείκτης για την οστεοπόρωση;
Ο σημαντικός δείκτης της οστεοπόρωσης είναι η σκελετική μάζα στην ηλικία των 16 ετών. Γι΄αυτό και η ισσοροπημένη διατροφή αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για μια σκελετική υγεία, καθώς συμμετέχει τόσο στην πρόληψη, όσο και στη θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Η πάθηση χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες. Στην πρωτοπαθή, όπου δεν υπάρχει άλλη ασθένεια και στη δευτεροπαθή όπου η οστεοπόρωση προκαλείται λόγω κάποιας άλλης πάθησης. Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση οφείλεται πάντοτε από κάποια υποκείμενη πάθηση, όπως είναι τα χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, ο υπερθυρεοειδισμός, η χρήση κορτικοστεροειδών φαρμάκων κ.ά.
Παράγοντες που έχει φανεί ότι σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης και αυξάνουν έμμεσα ή άμεσα τον κίνδυνο είναι:
- Η ανεπαρκής λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D
- Το κάπνισμα και η μεγάλη κατανάλωση το αλκοόλ, καφέ ή τσαγιού
- Η εμμηνόπαυση
- Η αυξημένη κατανάλωση πρωτεϊνών (κυρίως ζωικής προέλευσης)
- Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα – ακινησία
Πώς γίνεται η πρόληψή της;
Ξεκινώντας από την παιδική ηλικία με καλή διατροφή και άσκηση.
Ποια τρόφιμα είναι καλές πηγές ασβεστίου;
Καλές πηγές ασβεστίου από τη διατροφή, είναι:
- Τα μικρά ψάρια με τον σκελετό τους
- Τα γαλακτοκομικά
- Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- Τα αμύγδαλα
Το περίεργο με τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι ότι είτε είναι light είτε πλήρη έχουν την ίδια περιεκτικότητα σε ασβέστιο, χωρίς όμως να έχουν την ίδια απορρόφηση από τον οργανισμό. Για παράδειγμα, το ασβέστιο από τα γαλακτοκομικά χωρίς καθόλου λιπαρά (0%) δεν απορροφάται, αφού καταλύτης της απορρόφησης είναι το λίπος. Έτσι, πρότεινα στους ακροατές μας να επιλέγουν γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά (1,5% και 2%).
Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι ο οργανισμός μας μπορεί να απορροφήσει έως και 500mg ασβεστίου από κάθε γεύμα
Αυτό σημαίνει ότι αν εμείς καταναλώσουμε τα 3 ισοδύναμα γάλακτος που μας αναλογούν σε ένα και μόνο γεύμα δεν θα προσλάβουμε περισσότερο ασβέστιο από εκείνο που μπορούμε, δηλαδή τα 500 mg.
Ποιος ο ρόλος της άσκησης;
Ο ρόλος της άσκησης στην οστεοπόρωση είναι διπλός. Η άσκηση αποτελεί πρόληψη, γιατί αυξάνει την οστική μάζα μέχρι και κατά τη διάρκεια της εφηβείας (αύξηση οστών σε μήκος, κυρίως υπό την επίδραση των ορμονών του φύλου), στοχεύοντας στην απόκτηση μέγιστης οστικής πυκνότητας έως και την ηλικία των 30 ετών και συμβάλλοντας στα μεγαλύτερα επίπεδα οστικής πυκνότητας κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής.
Η άσκηση αποτελεί και θεραπεία για την οστεοπόρωση, καθώς:
- διατηρεί την οστική πυκνότητα στον ενήλικα
- μειώνει την απώλεια οστικής πυκνότητας στην εμμηνόπαυση
- αργοπορεί τον ρυθμό απώλειας οστικής πυκνότητας με την αύξηση της ηλικίας κατά τη μέση και γεροντική ηλικία και προφυλάσσει από τις πτώσεις
