Οι ετικέτες τροφίμων είναι, χωρίς αμφιβολία, ένα χρήσιμο εργαλείο για την εκτίμηση του περιεχομένου και σωστή επιλογή ενός τροφίμου. Σύμφωνα με τον κώδικα τροφίμων και ποτών, πρέπει να αναγράφονται στη συσκευασία τροφίμων η ονομασία πώλησης, τα συστατικά, η καθαρή ποσότητα (για τα προσυσκευασμένα), η χρονολογία ελάχιστης διατηρησιμότητας, ή η τελική χρονολογία για προϊόντα ευαλλοίωτα από μικροβιολογικής άποψης, οι ιδιαίτερες συνθήκες συντήρησης και χρήσης, το όνομα ή η εμπορική επωνυμία και η διεύθυνση του παρασκευαστή ή του συσκευαστή, ο τόπος παραγωγής, ή της προέλευσης.
Στις ετικέτες τροφίμων μπορούν να αναγραφούν προαιρετικά και τα διατροφικά συστατικά, όπως η ενέργεια, τα λιπαρά, οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες, τα λίπη, οι φυτικές ίνες, το νάτριο κ.α., εκτός εάν προβάλλουν ένα διατροφικό ισχυρισμό π.χ «light» », οπότε σε αυτή την περίπτωση η αναγραφή των διατροφικών συστατικών είναι υποχρεωτική.
Λίστα Αγορών: Συμπλήρωσε με θρεπτικές επιλογές το Shopping List σου [APP]
Πόσο ενημερωμένος είναι ο καταναλωτής σήμερα;
Έχουν γραφτεί πολλά άρθρα από διατροφολόγους για τις ετικέτες τροφίμων και έχουν γίνει αρκετές προωθητικές ενέργειες από φορείς και συλλόγους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το Νοέμβριο του 2006, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων – Διατροφολόγων (www.hda.gr) έκανε μια προσπάθεια να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει τον καταναλωτή, στην κατανόηση των ετικετών τροφίμων, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στη διαθρεπτική επισήμανση.
Αυτές οι συντονισμένες ενέργειες σαφέστατα είναι προς την σωστή κατεύθυνση και πρέπει να γίνονται, ωστόσο πρέπει να συνεχιστούν και να αποτελέσουν μέρος μια ευρύτερης προσπάθειας, διότι ο καταναλωτής δεν έχει ακόμη εξοικειωθεί με τις ετικέτες τροφίμων.
Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών
Σύμφωνα με έρευνα που συμμετείχαν 880 Καταναλωτές, από όλη την Ελλάδα, για το χρονικό διάστημα 10/7/2006-31/7/2006. όσον αφορά τις διατροφικές συνήθειες του Έλληνα που έγινε για λογαριασμό του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ), η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών (60,14%) επηρεάζεται από τη συσκευασία, τον τρόπο προώθησης των προϊόντων, καθώς και την τοποθέτηση τους στα ράφια, για να επιλέξει τα τρόφιμα που θα αγοράσει.
Το 61,65% δυσκολεύεται να εντοπίσει τα συστατικά που αναγράφονται στη συσκευασία των προϊόντων, ενώ το 68,21% δυσκολεύεται να τα καταλάβει. Το 89,4%, δηλαδή 9 στους 10 καταναλωτές, πιστεύει πως πρέπει να βελτιωθεί ο τρόπος αναγραφής των συστατικών στις συσκευασίες. Απαραίτητη θεωρείται η χρήση πιο εκλαϊκευμένων όρων (47,75%).
Ίδρυμα "Αριστείδης Δασκαλόπουλος"
Από έρευνες που διενήργησε το Ίδρυμα <Αριστείδης Δασκαλόπουλος>, για την περίοδο 25/01/2006 έως 07/02/2006, σε δείγμα 1300 ατόμων, φαίνεται ότι σχεδόν 7 στους 10 καταναλωτές προσέχουν την ημερομηνία λήξης στις ετικέτες τροφίμων και 4 στους 10 τα συστατικά αυτών. Όλες οι άλλες πληροφορίες διαβάζονται σε πολύ μικρότερο βαθμό.
Τι είναι τα GDAs - Ενδεικτική Ημερήσια Πρόσληψη;
Τα GDAs είναι έγκυρο και επιστημονικά τεκμηριωμένο σύστημα που δείχνει απλά και κατανοητά το συνολικό ποσό που ενδείκνυται να προσλαμβάνεται ημερησίως από θερμίδες, πρωτεΐνες, σάκχαρα, λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, αλάτι, και φυτικές ίνες.
Δημιουργήθηκαν το 1998 με τη συνεργασία της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, οργανώσεων καταναλωτών και της βιομηχανίας τροφίμων, και επιβλέπονταν από το Ινστιτούτο Διανομής Προϊόντων (IGD). Το 2007, οκτώ μεγάλες εταιρείες και ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Τροφίμων και Ποτών (CIAA) ένωσαν τις δυνάμεις τους και αποφάσισαν να εισάγουν τη σήμανση με τα GDAs.
Ο σκοπός αυτής της προσπάθειας είναι να βοηθήσει και να εκπαιδεύσει τον καταναλωτή στο να επιλέγει και γνωρίζει με απλό και κατανοητό τρόπο την συμβολή του τροφίμου που επιλέγει στην ημερήσια διατροφή του. Επιπρόσθετα, οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν ποια από αυτές τις παραμέτρους είναι πιο σημαντική για τη δίαιτα τους, να συγκρίνουν προϊόντα.
Τα GDAs βασίστηκαν στην έκθεση της Επιτροπής Ιατρικών Θεμάτων Διατροφικής Πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου (CΟΜΑ) για τις Διαιτητικές Συστάσεις, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για τις διαιτητικές συστάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα ποσοτικά στοιχεία που προβάλλονται στα GDAs σήμερα, είναι δημοσιευμένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Ο λόγος που επιλέχθηκε η προβολή των ενδεικτικών προσλήψεων των γυναικών στις ετικέτες των τροφίμων, είναι η κάλυψη των κατώτατων προσλήψεων και η αποφυγή πρόσληψης περισσότερων θερμίδων και θρεπτικών συστατικών [λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, σάκχαρα, αλάτι] που επιβαρύνουν την υγεία του οργανισμού.
Ο τρόπος προβολής τους που ακολουθεί καλύπτει όλη την ΕΕ, με εξαίρεση την Αγγλία, όπου υπάρχουν εθνικές σχετικές οδηγίες.
Τρόπος προβολής των GDAs
Υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες για τον τρόπο που θα προβάλλεται η Ενδεικτική Ημερήσια Πρόσληψη, ώστε να υπάρχει μια ομοιομορφία, διασφαλίζοντας ότι η πληροφορία που θα λάβει ο καταναλωτής να είναι συγκεκριμένη και κατανοητή. Οι Οδηγίες είναι κοινές για όλες τις εταιρείες , που συμφωνούν να εφαρμόσουν το Σύστημα επισήμανσης των Ενδεικτικών Ημερησίων Προσλήψεων (GDAs), υιοθετώντας και την γραφική απεικόνιση. Ορισμένες βασικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής είναι:
Στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας, θα αναγράφεται η ενέργεια εκπεφρασμένη σε kcal (όχι σε kJ), ανά μερίδα και το ποσοστό της ημερήσιας προτεινόμενης ενέργειας για ένα μέσο ενήλικα με βάση τις 2000 kcal.
Στο πίσω μέρος της συσκευασίας, θα αναγράφονται η ποσότητα και την ποσοστιαία αναλογία των θερμίδων, των σακχάρων, των λιπαρών, των κορεσμένων λιπαρών, του αλατιού/ νατρίου που περιέχονται σε κάθε προτεινόμενη μερίδα προϊόντος.
Πρόσθετα εικονίδια στα 5 υπάρχοντα του συστήματος μπορούν να εισαχθούν στα δεξιά. Οποιοδήποτε πρόσθετο εικονίδιο πρέπει να εμφανίζει διατροφικά στοιχεία, για τα οποία υπάρχουν τιμές GDAs, καθορισμένες από την CIAA (πχ Φυτικές Ίνες). Τα τέσσερα θρεπτικά στοιχεία (σάκχαρα, λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά και αλάτι/ νάτριο) που επιλέχθηκαν να προβάλλονται οπωσδήποτε σε αυτό το σύστημα, είναι αυτά που θεωρούνται «ύποπτα» για την εμφάνιση προβλημάτων υγείας.
Συμπερασματικά
Τα GDAs είναι μια προσπάθεια που ολοένα περισσότερες εταιρείες θα το εντάξουν στις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων τους. Ήδη τα μηνύματα που έρχονται από το εξωτερικό είναι ενθαρρυντικά.
Ανεξάρτητες έρευνες στη Μεγάλη Βρετανία, αποκάλυψαν ότι το 87% των συμμετεχόντων θεωρούσαν το σχήμα των GDAs να είναι «ξεκάθαρο και απλό». Παρόλο που το σύστημα των GDAs είναι προαιρετικό, η κατάσταση σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο το επιβάλει, ώστε ο καταναλωτής να ενημερώνεται και να επιλέγει με ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά ένα προϊόν.
