Εισαγωγή
Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού εμφανίζει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ), γνωστό και ως σπαστική κολίτιδα αποτελεί μια λειτουργική γαστροεντερική διαταραχή η οποία συνοδεύεται από ήπια έως και αρκετά έντονα συμπτώματα.
Μερικά από τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, φουσκώματα, μετεωρισμό, αέρια δυσφορία, συμπτώματα που εμφανίζονται με το φαγητό και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου. Τα άτομα μπορεί να εμφανίζουν διάρροια, δυσκοιλιότητα ή και συνδυασμό αυτών των δύο.
Πολλοί ασθενείς με ΣΕΕ δοκιμάζουν διάφορους διαιτητικούς περιορισμούς για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα τους αλλά οι τύποι δίαιτας με έναν παράγοντα αποκλεισμού είναι ακόμα άγνωστοι. Ενώ τα τρέχοντα φάρμακα που στοχεύουν σε συγκεκριμένους μηχανισμούς προσφέρουν περιορισμένα θεραπευτικά οφέλη, η διατροφή έχει αναδειχθεί ως κρίσιμος παράγοντας για την διαχείριση του ΣΕΕ. Διάφορες δίαιτες περιοριστικού τύπου όπως χαμηλή σε FODMAP (LFD), δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε άμυλο και σακχαρόζη (SSRD) και δίαιτες αποκλεισμού IgG, φαίνεται να είναι αρκετά υποσχόμενες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Στόχος της μετα-ανάλυσης
Η συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών (RCTs) είχε ως στόχο την διερεύνηση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας διαφορετικών διαιτητικών περιορισμών σε ενήλικους ασθενείς με ΣΕΕ.
Πως σχεδιάστηκε η μετα-ανάλυση;
Στην παρούσα μετα-ανάλυση συμπεριλήφθηκαν 14 μελέτες τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών που αξιολόγησαν μια δίαιτα περιοριστικού τύπου έναντι μιας δίαιτας ελέγχου και αξιολόγησαν την βελτίωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με ΣΕΕ παγκοσμίως. Οι 14 μελέτες RCTs προέκυψαν ύστερα από συστηματική αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων MEDLINE, EMBASE, Cochrane Central Register of Controlled Trials και Clinicaltrials.gov. Οι αναζητήσεις αυτές διήρκησαν έως τις 21 Ιουλίου 2021. Δύο ανεξάρτητοι αναθεωρητές πραγματοποίησαν την αξιολόγηση της καταλληλόλητας και του αποκλεισμού δεδομένων.
Τι έδειξαν τα Αποτελέσματα;
Η ανάλυση εξέτασε διάφορα μέτρα έκβασης, όπως βελτίωση των συμπτωμάτων, ποιότητα ζωής και ανεπιθύμητες ενέργειες. Με βάση τα ευρήματα προέκυψαν τα εξής αποτελέσματα:
- Η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs (LFD) αναδείχθηκε ως μια εξέχουσα προσέγγιση για τη διαχείριση των συμπτωμάτων IBS με σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα από μια συνηθισμένη δίαιτα Αρκετές μελέτες απέδειξαν την αποτελεσματικότητά της στην ανακούφιση του κοιλιακού πόνου, στη βελτίωση των συνηθειών του εντέρου και στη μείωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με το φαγητό
- Η δίαιτα με μειωμένη περιεκτικότητα σε άμυλο και σακχαρόζη (SSRD) και η δίαιτα χαμηλή σε FODMAP (LFD) έδειξαν σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα στη μείωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS) σε σύγκριση με μια συνηθισμένη δίαιτα
- Άτομα τα οποία ακολουθούν μια διατροφή χωρίς γλουτένη είχαν σημαντικά λιγότερες εξάρσεις συμπτωμάτων σε σχέση με αυτά που ακολουθούσαν δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη. Η διατροφή χωρίς γλουτένη ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική σε άτομα με δυσανεξία ή ευαισθησία στη γλουτένη.
- Η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs και η δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε άμυλο και σακχαρόζη είχαν λόγους σχετικών πιθανοτήτων (OR) χαμηλότερους από 1, υποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητά τους στη μείωση των συμπτωμάτων, ενώ η δίαιτα υψηλή σε FODMAPs εμφάνισε OR υψηλότερο από 1 σε σύγκριση με τη συνηθισμένη δίαιτα.
- Η δίαιτα αποκλεισμού IgG επέδειξε κάποια αποτελεσματικότητα, αν και υπήρχαν περιορισμένα στοιχεία λόγω της σπανιότητας των RCTs για αυτού του τύπου δίαιτα.
Συμπεράσματα
Με βάση τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα αμύλου και σακχαρόζης (SSRD), χαμηλή σε FODMAP (LFD) και χωρίς γλουτένη (GFD) έχουν επιδείξει ανώτερα αποτελέσματα στη μείωση των συμπτωμάτων του ΣΕΕ. Η LFD, ειδικότερα, έχει δείξει σταθερή αποτελεσματικότητα στη μείωση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της συνολικής ευημερίας των ασθενών.
Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν αυτές τις διατροφικές προσεγγίσεις και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους στη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη συνολική ευημερία σε ασθενείς με ΣΕΕ. Επιπλέον, οι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να επικεντρωθούν στη σύγκριση διαφορετικών διατροφικών περιορισμών για τον προσδιορισμό της βέλτιστης προσέγγισης για μεμονωμένους ασθενείς. Η κατανόηση του αντίκτυπου των διατροφικών παρεμβάσεων μπορεί να προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για επαγγελματίες υγείας και άτομα με ΣΕΕ που αναζητούν αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης.
