Εισαγωγή
Η κατάθλιψη είναι μια κοινή διαταραχή που επηρεάζει περισσότερους από 120 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και τουλάχιστον 1 στους 5 ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αν και η κατάθλιψη αντιμετωπίζεται συστηματικά με αντικαταθλιπτικά φάρμακα και ψυχολογική θεραπεία, άλλες θεραπευτικές εναλλακτικές λύσεις έχουν λάβει αυξανόμενη προσοχή τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα η σωματική άσκηση μπορεί να είναι ευεργετική για ασθενείς με κατάθλιψη και ισοδύναμη με την αντικαταθλιπτική θεραπεία.
Μεταξύ των λόγων για τους οποίους η άσκηση μπορεί να βελτιώσει την κατάθλιψη είναι η πεποίθηση ότι μπορεί να αποσπάσει την προσοχή από τις αρνητικές σκέψεις και το γεγονός ότι μια σημαντική πτυχή της άσκησης μπορεί να περιλαμβάνει την απόκτηση μιας νέας δεξιότητας. Επιπλέον, η σωματική δραστηριότητα μπορεί να έχει φυσιολογικές επιδράσεις, όπως αλλαγές στα επίπεδα ενδορφινών και μονοαμινών ή μείωση των επιπέδων της κορτιζόλης που μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση.
Σκοπός Μελέτης
Ο σκοπός της μελέτης ήταν να συγκρίνει την αποτελεσματικότητα της σωματικής άσκησης με εκείνη της θεραπείας με αντικαταθλιπτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως στην κλινική πράξη, όσον αφορά τη μείωση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας σε ασθενείς ηλικίας ≥65 ετών που παρουσιάζουν κλινικά κριτήρια καταθλιπτικού επεισοδίου.
Σχεδιασμός/Μέθοδος
Η δοκιμή περιλάμβανε 2 ομάδες στις οποίες οι ασθενείς κατανεμήθηκαν τυχαία και ισοδύναμα. Η πρώτη ήταν η ομάδα φυσικής δραστηριότητας (PA) και η δεύτερη η ομάδα της αντικαταθλιπτικής θεραπείας(ΑΤ). Οι συμμετέχοντες ήταν άτομα ηλικίας ≥65 ετών που είχαν ένα ήπιο έως μέτριο καταθλιπτικό επεισόδιο και σκορ τουλάχιστον 10 βαθμούς στην κλίμακα κατάθλιψης Montgomery-Åsberg (MADRS). Από τους 432 ασθενείς που είχαν προεπιλεγεί, 347 έδωσαν συγκατάθεση και ξεκίνησαν τη μελέτη και μόλις 159 ολοκλήρωσαν την παρακολούθηση.
Η διάρκεια της παρακολούθησης ήταν 6 μήνες, με αξιολογήσεις κατά την έναρξη τον 1ο , τον 3ο και τον 6ο μήνα, αντίστοιχα. Το κύριο καταληκτικό σημείο ήταν η μείωση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, με ένα θετικό αποτέλεσμα να ορίζεται ως βαθμολογία MADRS <10 βαθμοί, η οποία είναι ενδεικτική απουσίας καταθλιπτικής διαταραχής. Άλλα καταληκτικά σημεία ήταν ο δείκτης μάζας σώματος, η εμφάνιση οποιασδήποτε ανεπιθύμητης ενέργειας, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, το ιστορικό καταθλιπτικής διαταραχής και χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, η ύπαρξη πολυνοσηρότητας ή/και πολυφαρμακίας, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ, η αυτοαντιλαμβανόμενη κατάσταση υγείας (EuroQol EQ-5D), οι κοινωνικοδημογραφικές μεταβλητές και η ικανοποίηση από τη συμμετοχή στη μελέτη.
Τι έδειξαν τα Αποτελέσματα;
- Τόσο η ομάδα PA όσο και η ομάδα ΑΤ μείωσαν την καταθλιπτική συμπτωματολογία μεταξύ των συμμετεχόντων με στατιστικά σημαντικότερη μείωση στην ομάδα ΑΤ.
- Παρότι τον 1ο μήνα παρέμβασης οι δύο ομάδες δεν είχαν στατιστικά σημαντική διαφορά στη μείωση της βαθμολογίας MADRS, τον 3ο και 6ο μήνα η ομάδα ΑΤ παρουσίασε εμφανώς καλύτερα αποτελέσματα.
- Και οι δύο παρεμβάσεις είχαν ευνοϊκή επίδραση στην αυτοαντιλαμβανόμενη κατάσταση υγείας των συμμετεχόντων, με στατιστικά σημαντικές αυξήσεις στις βαθμολογίες και των δύο ομάδων σε σχέση με την αρχική τιμή.
- Το ποσοστό των ατόμων που δεν ολοκλήρωσαν τη μελέτη ήταν μεγαλύτερο στην ομάδα PA από ότι στην ομάδα ΑΤ. Ωστόσο, το ποσοστό των συμμετεχόντων με ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν σημαντικά μεγαλύτερο στην ομάδα AT από την ομάδα PA.
- Η ικανοποίηση από τις παρεμβάσεις ήταν υψηλή και στις δύο ομάδες, με το ποσοστό των ικανοποιημένων ή πολύ ικανοποιημένων συμμετεχόντων να είναι 87,1%, 97,9% και 98,5% στους 1, 3 και 6 μήνες, αντίστοιχα, στην ομάδα PA, και 76,8%, 85,0 %, και 96,8% στην ομάδα ΑΤ.
Ποιο το Συμπέρασμα για τον επαγγελματίας Υγείας;
Δυστυχώς, η συμμετοχή στις συνεδρίες PA ήταν πολύ μικρότερη από την επιθυμητή και ο αριθμός των συμμετεχόντων που εγκατέλειψαν τη μελέτη κατά την περίοδο παρακολούθησης ήταν μεγαλύτερος μεταξύ αυτών που είχαν κατανεμηθεί στην ομάδα ΑΤ. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων αποκλειστικά για εκείνους τους συμμετέχοντες που ολοκλήρωσαν την παρακολούθηση έδειξε ότι το ποσοστό όσων βίωσαν βελτίωση δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των 2 ομάδων σε οποιοδήποτε από τα 3 χρονικά σημεία παρακολούθησης. Επιπλέον, και οι δύο παρεμβάσεις βρέθηκαν ικανοποιητικές από τους συμμετέχοντες και επηρέασαν ευνοϊκά την κατάσταση της υγείας που αντιλαμβάνονταν για τον εαυτό τους.
Σίγουρα απαιτούνται περισσότερα στοιχεία για να αποδειχθεί ότι η άσκηση είναι ένας θεραπευτικός παράγοντας που μπορεί να εφαρμοστεί στην κατάθλιψη. Αδιαμφισβήτητα ως πρόσθετος θεραπευτικός παράγοντας (μαζί με φαρμακευτική αγωγή) θα μπορούσε να έχει ευνοϊκή επίδραση στην υγεία και την ευημερία των ηλικιωμένων και να μειώσει το κόστος υγειονομικής περίθαλψης.
