Οι ορμονικές μεταβολές της εμμηνόπαυσης έχουν αντίκτυπο στο συνολικό μεταβολικό προφίλ του ατόμου.
Ποιες ακριβώς είναι αυτές οι επιδράσεις;
Τις αναλύουμε παρακάτω, σύμφωνα με μία ανασκόπηση από Πολωνούς επιστήμονες.
Δυσλιπιδαιμία
Η μείωση της οιστραδιόλης οδηγεί σε μεγαλύτερη ευαισθησία σε παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Συγκεκριμένα από την εμμηνόπαυση παρατηρείται αύξηση της LDL χοληστερόλης και μείωση της HDL, επιταχύνοντας την ανάπτυξη της αθηρωματικής πλάκας.
Διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων
Η εμμηνόπαυση θεωρείται περίοδος αυξημένης ευαισθησίας στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, λόγω της μείωσης των οιστρογόνων αλλά και της αύξησης του βάρους, του διαταραγμένου μεταβολισμού της βιταμίνης D και της έλλειψης ασβεστίου.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Τα αυξημένα ανδρογόνα συνοδεύουν τις γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες και μετά την εμμηνόπαυση, ενώ το 40% αυτών των γυναικών εμφανίζει παράλληλα διαταραγμένα επίπεδα σακχάρου. Η παχυσαρκία (κυρίως η σπλαχνική εναπόθεση λίπους) σε συνεργασία με την αντίσταση στην ινσουλίνη και τα αυξημένα ανδρογόνα, λοιπόν, συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη εικόνα του μεταβολικού συνδρόμου. Μάλιστα, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών και το μεταβολικό σύνδρομο φαίνεται να συσχετίζονται παθοφυσιολογικά ενώ οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες θεωρούνται κατηγορία αυξημένου κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και θνησιμότητα.
Παχυσαρκία
Το ενδεχόμενο παχυσαρκίας αυξάνεται με την εμμηνόπαυση και ειδικότερα αυξάνεται η σπλαχνική εναπόθεση λίπους -κάτι που με τη σειρά του έχει αντίκτυπο σε μεταβολικές λειτουργίες π.χ. μεταβολικό σύνδρομο, αθηροσκλήρωση. Ακόμα, στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες παρατηρείται αυξημένη λεπτίνη και μειωμένη γρελίνη και αδιπονεκτίνη -ένα μεταβολικό προφίλ που σχετίζεται με αντίσταση στην ινσουλίνη.
Μεταβολικό σύνδρομο
Ο βασικός επιβαρυντικός παράγοντας για το μεταβολικό σύνδρομο στην εμμηνόπαυση είναι η αύξηση του βάρους, με ταυτόχρονη αύξηση του λίπους και μείωση της σωματικής δραστηριότητας – κάτι που έχει σοβαρές συνέπειες και στο λιπιδαιμικό προφίλ. Η υπερινσουλιναιμία, η αντίσταση στην ινσουλίνη και η παχυσαρκία σχετίζονται με αυξημένο οξειδωτικό στρες και προδιάθεση για θρόμβωση.
Θυρεοειδής αδένας
Η εμμηνόπαυση επηρεάζει την κλινική εικόνα μερικών ασθενειών του θυρεοειδή αδένα, και ειδικά των αυτοάνοσων. Παρότι ο θυρεοειδής δεν επηρεάζεται από την εμμηνόπαυση (κυρίως επηρεάζεται από τη γήρανση αυτή καθ’ αυτή) η αθηροσκλήρωση και η οστεοπόρωση είναι πιθανό να εμπλέκονται σε διαταραχές του.
Τι συστήνεται λοιπόν για όλα αυτά;
- Μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα: τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας άσκησης 3 φορές την εβδομάδα, προαιρετικά με δύο φορές ασκήσεις αντιστάσεων.
- Υγιεινή διατροφή: λιγότερο από 5 γραμμάρια αλάτι την ημέρα, λιγότερο από 300mg χοληστερόλης την ημέρα, 1000 mg ασβεστίου και 800 IU βιταμίνης D, μειωμένο ποσοστό λιπαρών και υδατανθράκων (ειδικά των απλών σακχάρων) και αυξημένη κατανάλωση λαχανικών και ψαριών.
- Αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ
- Πνευματική δραστηριότητα, και φυσικά όποια άλλη αγωγή είναι απαραίτητη.
Ολοκληρώνοντας...
Όπως καταλαβαίνουμε, σε μεταβολικό επίπεδο, όλα τα συστήματα είναι αλληλένδετα και οι γυναικολογικές ορμονικές διαταραχές επηρεάζουν τόσο τον καρδιαγγειακό κίνδυνο όσο και επιμέρους ενδοκρινικές διαταραχές όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη. Δεδομένου δε πως είναι πρόκειται για μία ομάδα του πληθυσμού που φτάνει συχνά στην πόρτα του διαιτολόγου, είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε τις αλληλεπιδράσεις ώστε να μπορούμε να τις βοηθήσουμε αποτελεσματικά.
