Σε πρόσφατη έκθεση δημοσιεύτηκε η νέα μελέτη του οργανισμού έρευνας κ ανάλυσης διαΝΕΟσις με θέμα «Παχυσαρκία και συνοδά καρδιομεταβολικά νοσήματα: Αιτίες - Συνέπειες – Λύσεις». Συγκεκριμένα, για την αναλυτική έκθεση συνεργάστηκαν τρία πανεπιστημιακά ιδρύματα από Ελλάδα και Αυστραλία υπό τον συντονισμό του καθηγητή Γιάννη Μανιού από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.
Στη μελέτη αποτυπώθηκε το μέγεθος του προβλήματος της παχυσαρκίας στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι το 63% των Ελλήνων ηλικίας άνω των 18 είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, ενώ τα παιδιά στην Ελλάδα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας και υπέρβαρου στην Ευρώπη.
Αναλυτικότερα, εξετάζοντας τα δεδομένα σε επίπεδο οικογένειας φαίνεται ότι στο 75% των ελληνικών οικογενειών τουλάχιστον ένας από τους δύο γονείς είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος, ενώ στο 25% αυτών είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και οι δύο γονείς.
Στη έκθεση αναλύθηκαν οι συνέπειες που έχει η παχυσαρκία στην υγεία, την κοινωνία και την οικονομία μας αλλά και τα αίτιά της. Βάσει δεδομένων του ΟΟΣΑ, το 3% των ετήσιων δαπανών υγείας στην Ελλάδα που οφείλονται στην παχυσαρκία για το 2019, ενώ κατά 9% μικρότερο προβλέπεται να είναι το ετήσιο ΑΕΠ στη χώρα μας κατά την περίοδο 2020-2050 εξαιτίας των οικονομικών συνεπειών της παχυσαρκίας.
Σχετικά με τα αίτια της παχυσαρκίας, φαίνεται ότι εντοπίζονται τόσο στην ελλιπή συμμόρφωση με τις συστάσεις των διεθνών οργανισμών αλλά και ελλιπή γνώση αυτών. Μόνο το 8% των Ελλήνων γνωρίζουν τις συστάσεις του ΠΟΥ για τη σωστή διατροφή και μόνο το 35,2% γνωρίζουν τις αντίστοιχες για τη σωματική δραστηριότητα. Επίσης, μόνο το 25% των ενηλίκων καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά στις ποσότητες που προτείνουν οι σχετικές διατροφικές συστάσεις. Το 68% των Ελλήνων ενηλίκων δεν γυμνάζονται και δεν ασχολούνται με κανένα άθλημα -το μεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ, ενώ από την άλλη καταναλώνουν πάνω από 3 ώρες καθημερινά μπροστά σε οθόνες εκτός εργασίας -περισσότερο από τους κατοίκους 15 άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Για την εμφάνιση της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία, πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος των γονέων. Περιγεννητικοί παράγοντες όπως το βάρος της μητέρας πριν από την εγκυμοσύνη, το αν η μητέρα καπνίζει, ο θηλασμός το πρώτο εξάμηνο της ζωής του βρέφους και άλλοι επηρεάζουν το αν ένα παιδί γίνει παχύσαρκο ή υπέρβαρο στην παιδική ηλικία. Επίσης, η παχυσαρκία των γονέων αυξάνει την πιθανότητα να γίνουν παχύσαρκα και τα παιδιά, ενώ από την άλλη πολύ συχνό φαινόμενο είναι και η άγνοια επί του προβλήματος καθώς το 88% των γονέων με παιδιά προσχολικής ηλικίας που είναι υπέρβαρα και το 55,8% των γονέων με παιδιά που είναι παχύσαρκα θεωρούν ότι το παιδί τους έχει φυσιολογικό σωματικό βάρος. Τα παραπάνω δεδομένα είναι κρίσιμης σημασίας καθώς τα παχύσαρκα παιδιά έχουν πέντε φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες απ’ ό,τι τα παιδιά με φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Τέλος, στα πλαίσια της μελέτης προτάθηκε η υλοποίηση ενός σχεδίου δράσης με δύο άξονες: αφενός τον σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων παρέμβασης σε σχολεία για την προώθηση της υγιεινής διατροφής και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, και αφετέρου τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας διαδικασίας εύκολου και έγκαιρου εντοπισμού των οικογενειών υψηλού κινδύνου για την παχυσαρκία και τα συνοδά της νοσήματα, με κέντρο της παρέμβασης τις δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στοχεύοντας να ελεγχθεί το φαινόμενο της παχυσαρκίας και οι συνέπειές του στην Ελλάδα.
Που καταλήγουμε;
Από τα δεδομένα της συγκεκριμένης μελέτης τονίστηκε η αναγκαιότητα για την λήψη μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου της παχυσαρκίας. Οι προτεινόμενες δράσεις βασιζόμενες σε παλαιότερες επιτυχημένες παρεμβάσεις φαίνονται πολλά υποσχόμενες για την πολυεπιπέδη αντιμετώπιση του προβλήματος. Μεγάλη σημασία έχει ωστόσο, η ενεργή συμμετοχή και η ευαισθητοποίηση των εμπλεκόμενων φορέων ώστε να ενστερνιστούν την προσπάθεια και να υλοποιήσουν πιστά τις προτεινόμενες δράσεις.
