Blog

5 στοιχεία για να καταλάβεις αν ένα επιστημονικό άρθρο είναι αξιόπιστο

του Γεώργιου Σαλταούρα
13 Ιουλίου 2017
20523 Προβολές
1 λεπτό να διαβαστεί
aksiopisti bibliografia

Photo source: www.bigstockphoto.com

Η έρευνα στον τομέα της διατροφής είναι συνεχής και αποτυπώνεται στην ολοένα και αυξανόμενη δημοσίεση εργασιών σε επιστημονικά περιοδικά. Η συνεχής ενημέρωση του επαγγελματία διαιτολόγου γύρω από τις εξελίξεις της επιστήμης είναι βασικό στοιχείο επαγγελματισμού και σεβασμού απέναντι στον πελάτη και το κοινό. Για να ενημερωθούμε όμως σωστά, θα πρέπει η επιστημονική εργασία να είναι μεθοδολογικά άρτια και τα αποτελέσματά της αξιόπιστα. Πώς, λοιπόν, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη «δύναμη» μιας δημοσιευμένης εργασίας και να αξιολογήσουμε την ποιότητα των αποτελεσμάτων; Τα παρακάτω στοιχεία, μεμονωμένα ή συνδυαστικά, θα σου δώσουν την απάντηση.

1. Περιεχόμενο της περίληψης

Η περίληψη του άρθρου δίνει μια πρώτη εικόνα του θέματος, της μεθολογίας και των αποτελεσμάτων που περιέχονται στο κυρίως κείμενο. Μία περιεκτική περίληψη δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να αξιολογήσει άμεσα αν το άρθρο είναι κατάλληλο για περαιτέρω ανάγνωση.

2. Αναλυτική παρουσίαση της μεθόδου και των υλικών

Η ενότητα «Υλικά και Μέθοδοι» είναι ίσως η σημαντικότερη ενότητα ενός επιστημονικού άρθρου. Σε αυτή την ενότητα οι αρθρογράφοι περιγράφουν βήμα-βήμα το ερευνητικό πρωτόκολλο, όλα τα εργαλεία που χρησιμοποίησαν (π.χ. ερωτηματολόγιο, εργαστηριακός εξοπλισμός, πρωτόκολλο ανάλυσης βιοχημικών δεικτών κλπ), καθώς και την κατάλληλη στατιστική ανάλυση των δεδομένων που προέκυψαν. Στην ουσία, στην ενότητα αυτή θα πρέπει να παρουσιάζονται όλα τα βήματα της διεξαγωγής μίας μελέτης, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί (θεωρητικά) να επαναλάβει τη μελέτη αυτή. Ελλιπής παρουσίαση των μεθόδων είναι βασικό κριτήριο απόρριψης μίας εργασίας.

3. Παρουσίαση των αποτελεσμάτων με τρόπο κατανοητό

Γραφήματα και πίνακες διευκολύνουν την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Θα πρέπει να περιέχουν, εκτός από τα αποτελέσματα των αναλύσεων, τις κατάλληλες επεξηγήσεις με τη μορφή υποσημειώσεων για την καλύτερη κατανόηση από τον αναγνώστη. Πολύπλοκες στατιστικές αναλύσεις δυσκολεύουν την ερμηνεία των αποτελεσμάτων και θα πρέπει να μας βάζουν σε υποψίες για την ποιότητα των δεδομένων που αποκτήθηκαν στην έρευνα αυτή.

4. Οι ενότητες «Υλικά και Μέθοδοι» και «Αποτελέσματα» θα πρέπει να «ταιριάζουν»

Απόκρυψη αποτελεσμάτων ή παρουσίαση αποτελεσμάτων που δεν προκύπτουν από τη μεθοδολογία που ακολούθησαν οι ερευνητές μειώνει την αξιοπιστία της εργασίας.

5. Καταγραφή των περιορισμών

Κάθε έρευνα έχει μεθοδολογικούς περιορισμούς που μπορεί να προκύπτουν είτε ως μέρος του πρωτοκόλλου είτε λόγω των εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν. Για παράδειγμα, κάθε εργαλείο συλλογής διατροφικών συνηθειών (ερωτηματολόγιο συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων, ημερολόγιο καταγραφής, ανάκληση 24ώρου) έχει τις δικές του «αδυναμίες». Σε κάθε περίπτωση, οι αρθρογράφοι οφείλουν να παρουσιάζουν τους περιορισμούς που ενδέχεται να επηρέασαν τα τελικά αποτελέσματα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Durbin CG. How to Read a Scientific Research Paper. Respiratory Care 2009;54(10):1366 –1371

Matarese, V. “Using strategic, critical reading of research papers to teach scientific writing,” Supporting Research Writing: Roles and challenges in multilingual settings,” Chandos Publishing, Elsevier (2012)

Γεώργιος Σαλταούρας
Γεώργιος Σαλταούρας Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, PhD, ANutr