Μέχρι πρόσφατα, η αλλεργία στα φιστίκια θεωρείτο μία από τις λίγες τροφικές αλλεργίες που διαρκούν όλη την διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι περισσότερο από το 20% των αλλεργικών στα φιστίκια, ξεπερνούν την αλλεργία μετά από μερικά χρόνια (Grundy et al, 2002).
Ως μέλος της οικογενείας των ψυχανθών, το φιστίκι δεν είναι στην πραγματικότητα ένας ξηρός καρπός αλλά ένα όσπριο, άμεσα συσχετιζόμενο με τα φασόλια. Γι’ αυτό το λόγο, αν διαγνωσθείτε με αλλεργία στα φιστίκια είναι πιθανό να σας ζητήσουν να αποφεύγετε τα φασόλια, τις φακές και τα άλλα όσπρια. Επίσης, αν υπάρχει αντίδραση σε όσπρια όπως τα Άλφα Άλφα, τα ρεβίθια και τα προϊόντα σόγιας, ο γιατρός πιθανόν θα σας συστήσει να αποφεύγετε τα φιστίκια.
Η αλλεργία στα φιστίκια μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη, με εκδηλώσεις όπως το αγγειοοίδημα και η κνίδωση, η δυσκολία στην κατάποση, ο έντονος κνησμός, η βραχνάδα και η αναφυλαξία. Μερικές πρωτεΐνες των φιστικιών έχουν ταυτοποιηθεί (ara h1, arah2 κ.λπ.). Το κατώφλι για την εκδήλωση συμπτωμάτων από τα φιστίκια κυμαίνεται από 100μg έως 1 γρ πρωτεΐνης, ενώ για την εμφάνιση κλινικών σημείων, κυμαίνεται από 10-30 μg. Οι αλλεργίες στα φιστίκια αυξάνονται στο δυτικό κόσμο, αφού η συχνότητα εμφάνισής τους έχει σχεδόν διπλασιαστεί, από 0.5% το 1989, στο 1% το 2002.
Aυτή η αύξηση έχει αποδοθεί στην αύξηση του αριθμού των ατόμων που ασχολούνται με την υγιεινή διατροφή και ή/και την χορτοφαγία. Ερευνητές του Κέντρου Ερευνών Άσθματος και Αλλεργιών David Hide στην νήσο του Wright της Αγγλίας, εξέτασαν 1.273 παιδιά γεννημένα μεταξύ των ετών 1994 και 1996. Ένα ερωτηματολόγιο, συμπληρωμένο από τους γονείς χρησιμοποιήθηκε για να συλλέξουν πληροφορίες, σχετικά με πρόσφατα αλλά και παλαιότερα συμπτώματα ατοπίας, όπως το άσθμα, η αλλεργική ρινίτιδα αλλά και οποιαδήποτε αναφυλακτική αντίδραση που να σχετιζόταν με την κατανάλωση φιστικιών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι 41 από τα 1.246 παιδιά είχαν θετική αντίδραση στο φιστίκι, στα δερματικά τεστ αλλά και υψηλό επίπεδο ατοπίας, η οποία είναι η γενετική τάση ανάπτυξης αλλεργιών αλλά και συμπτωμάτων άσθματος.
Η συγκεκριμένη έρευνα συγκρινόμενη με μια παρόμοια του 1989 έδωσε υψηλότερο ποσοστό κατά 1.1 % πιθανότατα λόγου του ότι:
- γίνεται πλέον κατανάλωση φιστικιών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης
- τα βρέφη εκτίθενται στο φιστίκι, μέσω του μητρικού γάλακτος, που ενδέχεται να περιέχει μεγάλες ποσότητες αλλεργιογόνων φιστικιού
- της αύξησης του αριθμού των χορτοφάγων
Το φιστικέλαιο ή αραχιδέλαιο δεν συνιστά ιδιαίτερο κίνδυνο για την εκδήλωση συμπτωμάτων, αν και είναι πιθανή η επιμόλυνσή του με την πρωτεΐνη των φιστικιών, οπότε συνίσταται προσοχή στην κατανάλωσή του. Δυστυχώς, πολλοί παρασκευαστές τροφίμων προσθέτουν συχνά φυτικό λάδι στα προϊόντα τους, που πολλές φορές μπορεί να προέρχεται από φιστικέλαιο.
Υπάρχουν αρκετά φαγητά που περιέχουν φιστίκια, ακόμη και σαν «κρυμμένο» συστατικό γι’ αυτό και θα πρέπει να εξετάζονται προσεκτικά οι ετικέτες τροφίμων.
Τρόφιμα επικίνδυνα να σας προκαλέσουν αλλεργία θα πρέπει να εισάγονται σταδιακά στη διατροφή σας και πάντα υπό διαιτολογική και ιατρική παρακολούθηση.
Φαγητά που ίσως χρειαστεί να αποφύγετε (η λίστα είναι ενδεικτική)
- Μπισκότα: μπισκότα με άρωμα ή γεύση καρύδας, macaroons
- Spreads: φιστικοβούτυρο, αλοιφή πραλίνας φουντουκιού
- Κέικ: όλα τα κέικ που περιέχουν φυτικά έλαια, κέικ καρότου
- Δημητρικά πρωινού: Crunchy Nut Cornflakes
Αν πάσχετε από αλλεργία στα φιστίκια, καλό είναι να εξετάζετε διεξοδικά τις ετικέτες των τροφίμων και σε οποιαδήποτε αντίδραση, να αναζητείτε τη συμβουλή αλλεργιολόγου.
Επίσης, κάποια καλλυντικά ίσως περιέχουν φιστικέλαιο, το οποίο όμως αναφέρεται στα λατινικά ως: Arachis Hypogaea ή Prunus Amara.
