Οι μυοσκελετικές παθήσεις αποτελούν ένα από τα συχνότερα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιστήμονες υγείας στην καθημερινή τους πράξη. Ο ρόλος του Ορθοπαιδικού Χειρουργού είναι η διάγνωση και η θεραπεία ενός μεγάλου αριθμού τέτοιων επώδυνων καταστάσεων είτε αυτές είναι χρόνιες είτε προκύπτουν μετά από έναν οξύ τραυματισμό.
Οι παθήσεις αυτές αφορούν το σύνολο των μεγάλων αρθρώσεων όπως του γόνατος, του ώμου και του ισχίου, την σπονδυλική στήλη, τις αθλητικές κακώσεις, μυϊκούς πόνους και συνδεσμικές κακώσεις, καθώς και παθήσεις του χεριού και του ποδιού.
Τα τελευταία χρόνια σύμμαχος μας είναι η τεχνολογία που βρίσκει εφαρμογή στην Ιατρική μέσα από θεραπείες ελάχιστης επεμβατικότητας (minimal invasive surgery) που δημιουργούν συνθήκες ταχείας ανάρρωσης στον ασθενή. Καταστάσεις που παλαιότερα ταλαιπωρούσαν σημαντικά τον ασθενή και απαιτούσαν μακρόχρονη αποθεραπεία, πλέον με την συνεχή κατάρτιση του Ορθοπαιδικού σε νέες τεχνολογίες και θεραπευτικά πρωτόκολλα αντιμετωπίζονται επαρκώς οδηγώντας στην ταχύτερη επιστροφή στην εργασία, την καθημερινότητα και τον αθλητισμό.
Ας δούμε όμως ορισμένες από αυτές τις σύγχρονες θεραπείες αλλά και ορισμένες από τις πιο συχνές παθήσεις που καλείται ο Ορθοπαιδικός να αντιμετωπίσει.
Αρθροσκόπηση ώμου
Πρόκειται για μία χειρουργική πράξη ελάχιστα επεμβατική που έχει σαν σκοπό τη διάγνωση και την αντιμετώπιση στον ίδιο χρόνο των περισσοτέρων παθήσεων της ωμικής ζώνης. Γίνεται διαμέσου 3-4 οπών του δέρματος κάτω του 1 εκ. από τις οποίες διέρχονται ειδικά μικρά εργαλεία και κάμερα υψηλής ανάλυσης και μεγέθυνσης που μας δίνουν πρόσβαση στο σημείο της βλάβης.
Με την αρθροσκόπηση του ώμου αντιμετωπίζονται:
- Οι ρήξεις των τενόντων του ώμου
- Τα πολλαπλά εξαρθρήματα ώμου
- Η ασβεστοποιός τενοντίτιδα
- Η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου
- Το σύνδρομο πρόσκρουσης
- Ο παγωμένος ώμος
- Το εξάρθρημα ακρωμιοκλειδικής
- Η εμμένουσα τενοντοπάθεια του δικεφάλου
Τα πλεονεκτήματα της αρθροσκόπησης ώμου είναι πολλαπλά. Ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο από το νοσοκομείο την ίδια ημέρα, ο πόνος είναι απόλυτα αντιμετωπίσιμος με κοινά παυσίπονα και η μετεγχειρητική αποκατάσταση ταχεία. Ταυτόχρονα αποφεύγονται οι δύσμορφες ουλές των ανοιχτών επεμβάσεων και ο σημαντικός τραυματισμός των ιστών.
Τενοντίτιδα του ώμου και ρήξη τενοντίου πετάλου
Η άρθρωση του ώμου αποτελεί την πιο ευκίνητη και χαλαρή άρθρωση στο ανθρώπινο σώμα. Ο ώμος κάνει συνδυαστικές κινήσεις στο χώρο, αυτές της έκτασης, της κάμψης και των στροφών. Οι τένοντες που εφάπτονται με το οστό σχηματίζουν έναν χιτώνα που περιβάλλει τη βραχιόνιο κεφαλή. Πιο συχνά τραυματιζόμενος τένοντας είναι αυτός του υπερακανθίου, του υποπλατίου και του δικεφάλου.
Ο τένοντας μπορεί είτε να έχει υποστεί έναν τραυματισμό και να έχει σκιστεί ένα μέρος ή ολόκληρη η μάζα του είτε να έχει μια χρόνια φλεγμονή λόγω υπέρχρησης του άκρου. Και οι δύο αυτές καταστάσεις δημιουργούν μία επώδυνη κίνηση του ώμου η οποία τις περισσότερες φορές επιτείνεται το βράδυ και οδηγεί σε μυϊκή αδυναμία και δυσλειτουργία στην καθημερινότητα του ασθενούς.
Η θεραπεία για την τενοντίτιδα στον ώμο και την ρήξη του τενοντίου πετάλου εξαρτάται από το είδος και τη χρονιότητα της βλάβης, την ηλικία του ασθενούς και το επίπεδο δραστηριότητας του και μπορεί να είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική με αρθροσκόπηση ώμου.
Ασβεστοποιός τενοντίτιτδα του ώμου.
Τα ασβεστώματα του ώμου προκαλούν οξύ πόνο και συχνά ο ασθενής αναζητά άμεση και επείγουσα ιατρική βοήθεια όταν η πάθηση είναι σε φάση έξαρσης. Ο όρος περιαρθίτιδα πολλές φορές χρησιμοποιείται για να τα περιγράψει, αλλά στην ουσία δεν αποτελεί μία παθολογία του χόνδρου της άρθρωσης αλλά μία από τις πιο κοινές μορφές της τενοντίτιδας του ώμου.
Τα ασβεστώματα είναι ενδοτενόντια, δηλαδή βρίσκονται μέσα στη μάζα του τένοντα και συνηθέστερα στον υπερακάνθιο και η πάθηση είναι καλοήθης και αυτοπεριοριζόμενη.
Σχηματίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν εμφανίζονται συμπτώματα και κάποια στιγμή αρχίζει η ρευστοποίηση τους, ο ερεθισμός και η φλεγμονή του τένοντα. Η οξεία φάση της ασβεστοποιού τενοντίτιδας στον ώμο αντιμετωπίζεται με ισχυρά παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη, ενώ όταν δημιουργούν παρατεταμένο πόνο και δυσκαμψία μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν αρθροσκοπικά.
Τελικός στόχος της θεραπείας της ασβεστοποιού τενοντίτιδας είναι το πλήρες και ανώδυνο εύρος κίνησης της άρθρωσης του ώμου.
Αρθροσκόπηση γόνατος
Διαμέσου 2 ή 3 οπών του δέρματος ολίγων χιλιοστών αποκτούμε πρόσβαση στην άρθρωση του γόνατος με κάμερα υψηλής ανάλυσης και ευκρίνειας. Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι η πιο διαδεδομένη θεραπεία μικρής επεμβατικότητας στην Ορθοπαιδική και προτείνεται για την αντιμετώπιση μίας σειράς ενδαρθρικών παθήσεων όπως:
- Η ρήξη μηνίσκου
- Η ρήξη πρόσθιου χιαστού
- Η ρήξη οπίσθιου χιαστού
- Το εξάρθρημα επιγονατίδας
- Οι χόνδρινες βλάβες του γόνατος
- Η θεραπεία πρώιμης αρθρίτιδας σε νέους ασθενείς
- Η υμενίτιδα
Ο ασθενής μετά την επέμβαση της αρθροσκόπησης στο γόνατο, εξέρχεται συνήθως την ίδια ημέρα από το νοσοκομείο και στη συνέχεια θα ακολουθήσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσικοθεραπείες και ασκήσεις κινησιοθεραπείας έχοντας στόχο την ταχεία επιστροφή του στην ομαλή και ανώδυνη βάδιση καθώς και στις αθλητικές δραστηριότητες.
Ρήξη μηνίσκου του γόνατος
Η άρθρωση του γόνατος έχει δύο μηνίσκους (έσω και έξω) που παρεμβάλλονται μεταξύ μηρού και κνήμης. Χρησιμεύουν στην ομοιόμορφη κατανομή των φορτίων του γόνατος και αποτρέπουν να έρχονται σε επαφή ο χόνδρος του μηρού και της κνήμης. Η ρήξη μηνίσκου είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις που προκαλούν πόνο και αδυναμία κατά τη βάδιση.
Μπορεί να είναι οξεία τραυματική όπως για παράδειγμα μετά από μία κάκωση στον αθλητισμό σε νεαρότερες ηλικίες. Επίσης μπορεί να εμφανιστεί ως χρόνια εκφυλιστική στους πιο μεγάλους συνανθρώπους μας.
Ανάλογα με το είδος και την εντόπιση της ρήξης, ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός θα προτείνει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο. Η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη, φυσικοθεραπείες και αποχή από καταπόνηση του γόνατος, π.χ ανέβασμα σε σκάλες, περπάτημα σε ανώμαλο έδαφος.
Η χειρουργική θεραπεία γίνεται με αρθροσκόπηση γόνατος κατά την οποία είτε θα γίνει συρραφή του μηνίσκου είτε καθαρισμός και μερική μηνισκεκτομή.
Ο χρόνος αποθεραπείας και πλήρης επιστροφής σε δραστηριότητες διαφέρει ανάλογα με το είδος της επιλεγόμενης θεραπείας, τη χρονιότητα της βλάβης και τη φυσική κατάσταση του ασθενούς.
Αυτόλογες βιολογικές θεραπείες 4ης γενιάς
Με τον όρο “αυτόλογες” αναφερόμαστε στις θεραπείες οι οποίες προέρχονται από τα κύτταρα του ιδίου του ασθενούς και συμβάλουν στη θεραπεία των μυοσκελετικών παθήσεων, την αναγέννηση των τραυματισμένων ιστών και επιταχύνουν τη διαδικασία της επούλωσης. Αυτές είναι είτε το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP) είτε τα βλαστοκύτταρα.
Το PRP (platelets rich plasma) ξεκινάει με μία απλή διαδικασία αιμοληψίας στο ιατρείο και το δείγμα θα υποστεί φυγοκέντρηση, δηλαδή διαχωρισμό σε ειδικό μηχάνημα. Το τελικό προϊόν περιέχει αιμοπετάλια, πρωτεΐνες και άλλους αυξητικούς παράγοντες που στη συνέχεια θα εγχυθούν στο σημείο της βλάβης με την καθοδήγηση υπερήχου. Προτείνεται σε τενοντίτιδες, μυϊκούς τραυματισμούς και θλάσεις, συνδεσμικές κακώσεις και αρχόμενη αρθρίτιδα.
Τα βλαστοκύτταρα συλλέγονται από περιοχές όπως η λεκάνη, η κνήμη και το βραχιόνιο και με κατάλληλη επεξεργασία λαμβάνουμε κύτταρα που βοηθούν στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας, της χονδροπάθειας και του εκφυλισμένου ιστού προάγοντας την αναγέννηση του.
Και οι δύο διαδικασίες είναι ανώδυνες και αναίμακτες, διαρκούν περίπου μισή ώρα και ο ασθενής δεν εμφανίζει αλλεργίες ή άλλες ανεπιθύμητες αντιδράσεις.
Παναγιώτης Παπαδόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρούργος, Γλυφάδα
