Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του οργανισμού. Μέσω των ορμονών που παράγει, επιταχύνεται ο μεταβολισμός και ρυθμίζονται πολλές άλλες λειτουργίες του οργανισμού, όπως της καρδιάς, της αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος.
Πώς η διατροφή επηρεάζει το θυρεοειδή;
Για να συντεθούν οι ορμόνες του θυρεοειδούς απαραίτητο στοιχείο είναι το ιώδιο, το οποίο παίρνουμε από τα θαλασσινά και το μαγειρικό αλάτι. Τόσο η έλλειψη του ιωδίου όσο και η υπερπρόσληψή του μπορούν να διαταράξουν τη θυρεοειδική λειτουργία.
Ποια είναι η λειτουργία των ορμονών που παράγει;
Ο θυρεοειδής αδένας παράγει τρεις ορμόνες:
- Τη θυροξίνη (Τ4)
- Την τριωδοθυρονίνη (Τ3) και
- Την καλσιτονίνη
Οι πρώτες δύο είναι και οι σημαντικότερες καθώς είναι απαραίτητες για το μεταβολισμό, την ωρίμανση και την ανάπτυξη όλων των κυττάρων και των ιστών. Ιδιαίτερα στη βρεφική και την παιδική ηλικία οι ορμόνες αυτές είναι απαραίτητες για τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη και σε περίπτωση έλλειψής τους το αποτέλεσμα μπορεί να είναι σωματική και διανοητική καθυστέρηση.
Ορμόνες θυρεοειδή και διατροφή
Για να συνθέσει ο θυρεοειδής αδένας τις δύο αυτές ορμόνες χρειάζεται ιώδιο το οποίο προσλαμβάνει από το αίμα και κατ’ επέκταση από τη διατροφή του ατόμου. Σε περίπτωση που το προσλαμβανόμενο ιώδιο δεν επαρκεί για την παραγωγή των ορμονών, ο αδένας αναγκάζεται να υπερλειτουργήσει με αποτέλεσμα να διογκωθεί, δημιουργώντας αυτό που ονομάζουμε βρογχοκήλη. Η τρίτη ορμόνη, η καλσιτονίνη, δεν έχει καμία σχέση με τις άλλες δύο. Συντίθεται σε διαφορετικά κύτταρα του θυρεοειδούς και παίζει ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου. Για τον λόγο αυτό, τα τελευταία χρόνια, η καλσιτονίνη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, ιδιαίτερα σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Η ποσότητα των ορμονών που συνθέτει και εκκρίνει ο θυρεοειδής αδένας ρυθμίζεται από μία άλλη ορμόνη, την θυρεοτρόπο ορμόνη (TSH), η οποία παράγεται από την υπόφυση και είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση της λειτουργίας του θυρεοειδούς, με έναν μηχανισμό που ονομάζεται παλίνδρομη αλληλορύθμιση.
Ποιες είναι οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα;
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς διακρίνονται σε ανατομικές και λειτουργικές.
- Ανατομικές παθήσεις: σχετίζονται με το μέγεθος, τη σύσταση, τη διόγκωση και οποιαδήποτε άλλη ανατομική παραμόρφωση του αδένα. Περιλαμβάνουν τη διόγκωση του αδένα, τη βρογχοκήλη, τους όζους καθώς και τα νεοπλάσματα του θυρεοειδούς (καλοήθη και κακοήθη).
- Λειτουργικές παθήσεις: σχετίζονται με τον τρόπο λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα. Έτσι για παράδειγμα, εάν ο θυρεοειδής λειτουργεί περισσότερο από το φυσιολογικό τότε έχουμε τον υπερθυρεοειδισμό, ενώ εάν λειτουργεί λιγότερο τον υποθυρεοειδισμό. Περιλαμβάνουν τον αυτοάνοσο υποθυρεοειδισμό, κατά τον οποίο ο ίδιος ο οργανισμός, λανθασμένα, συνθέτει ουσίες οι οποίες επιτίθενται εναντίον των κυττάρων του θυρεοειδούς καταστρέφοντάς τα.
Για τη διάγνωση οποιονδήποτε δυσλειτουργιών του θυρεοειδούς υπεύθυνος είναι πάντα ο θεράποντας ιατρός, ο οποίος αφού λάβει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, θα συνταγογραφήσει μία σειρά εξετάσεων όπως αίματος, απεικονιστικές (υπερηχογράφημα, σπινθηρογράφημα) ή και παρακέντηση και βιοψία.
Υποθυρεοειδισμός & υπερθυρεοειδισμός
Ο υποθυρεοειδισμός -κατάσταση όπου υπάρχει μειωμένη έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών- είναι από τις πιο συχνές παθήσεις της σύγχρονης εποχής. Αντίθετα, ο υπερθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από υπερδραστηριότητα, δηλαδή ο θυρεοειδής αδένας παράγει σε μεγάλες ποσότητες τις θυρεοειδικές ορμόνες.
Τα συμπτώματα μιας θυρεοειδοπάθειας ποικίλλουν και κάποιες φορές περνούν απαρατήρητα. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να είναι οι μεταβολές του σωματικού βάρους, η ταχυκαρδία, η βραδυκαρδία, η ατονία, η νευρικότητα, οι εξάψεις και πολλά άλλα. Όμως τα συμπτώματα σε άτομα τρίτης ηλικίας μπορεί να διαφέρουν καμιά φορά σε σχέση με τα νέα άτομα.
Αν και οι ορμόνες του θυρεοειδούς παίζουν ρόλο στη ρύθμιση των καύσεων δεν μπορούμε να πούμε ότι το πρόβλημα της παχυσαρκίας οφείλεται στον θυρεοειδή. Όμως, όταν κάποιος θέλει να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους και έχει πρόβλημα με τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα θα πρέπει, με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή που θα του συστήσει ο γιατρός του, να αποκαταστήσει αρχικά τη θυρεοειδική λειτουργία.
Τι να προσέξετε;
Όσοι πάσχουν από υποθυρεοειδισμό πρέπει να είναι προσεκτικοί με την κατανάλωση των κραμβοειδών λαχανικών γιατί κάποιες ουσίες που περιέχουν μειώνουν την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών.
Κάντε το παρακάτω Quiz και ανακαλύψτε γνώσεις που... μπορεί να έχετε ήδη!
