Τα τελευταία χρόνια, ερευνητικές μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά μπορούν να δράσουν ανοσορυθμιστικά στον ανθρώπινο οργανισμό. Η σοβαρή κακή θρέψη και καταστάσεις μεταβολικού στρες συνοδεύονται με έκπτωση της ανοσολογικής λειτουργίας και αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων και άλλων επιπλοκών. Η θρεπτική υποστήριξη ασθενών με ανοσολογική έκπτωση και κακή θρέψη μπορεί να βελτιωθεί εάν στη βασική πρωτεϊνική και ενεργειακή κάλυψη προστεθούν ανοσορυθμιστικές ουσίες σε φαρμακολογικές δόσεις.
Θρεπτικά συστατικά και ανοσοδιεγερτικές ιδιότητες
Πράγματι, υπάρχουν ασφαλείς ενδείξεις ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά, χορηγούμενα μεμονωμένα ή σε συνδυασμό, έχουν την ικανότητα να ενισχύουν την απάντηση του ανοσολογικού συστήματος του ασθενούς στους διάφορους παράγοντες στρες.
Τέτοιες ανοσοδιεγερτικές ιδιότητες φαίνεται να έχουν:
- τα αμινοξέα γλουταμίνη και αργινίνη
- τα ω-3 λιπαρά οξέα
- τα νουκλεοτίδια
- ορισμένα ιχνοστοιχεία, όπως ο ψευδάργυρος και το σελήνιο, και ορισμένες βιταμίνες όπως η βιταμίνη C, η Α και η Ε
Η πρακτική αυτή οδήγησε στη γένεση της έννοιας της ανοσοδιατροφής.
Στόχος της ανοσοδιατροφής είναι η ρύθμιση του ανοσολογικού συστήματος ώστε να επιτευχθεί μικρότερη νοσηρότητα με επακόλουθη μείωση του χρόνου και του κόστους νοσηλείας του ασθενούς
Επίσης, σκοπός της είναι η γρηγορότερη επούλωση των τραυμάτων, η διατήρηση της μυϊκής μάζας του ασθενούς και η αναπνευστική του επάρκεια.
Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται;
Με βάση τα υπάρχοντα μέχρι σήμερα στοιχεία, η χορήγηση ανοσοδιατροφής ενδείκνυται στις παρακάτω κατηγορίες ασθενών:
- Προ και μετεγχειρητικά ασθενείς που υποβάλλονται σε μείζονες χειρουργικές επεμβάσεις του γαστρεντερικού συστήματος
- Πολυτραυματίες ασθενείς
- Ασθενείς με σοβαρά εγκαύματα
- Ασθενείς στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ)
- Ασθενείς που έχουν υποστεί μεταμόσχευση μυελού των οστών
- Ασθενείς με μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις κεφαλής και τραχήλου, οι οποίοι είχαν προϋπάρχουσα κακή θρέψη
Πότε η ανοσοδιατροφή αναμένεται να μην έχει όφελος;
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι υπάρχουσες έρευνες αφορούν την ανοσοδιατροφή με εντερική και όχι τόσο παρεντερική διατροφή και ότι έχει μεγάλη κλινική σημασία στην αποτελεσματικότητά της εάν η χορήγησή της είναι πρώιμη. Δεν αναμένεται να υπάρχει όφελος με τη χορήγηση ανοσοδιατροφής σε προεγχειρητικούς ασθενείς με καλή θρέψη ή σε ασθενείς που αναμένεται να σιτιστούν φυσιολογικά σε 5 ημέρες από τη στιγμή έναρξης της νόσου.
Επίσης, δεν αναμένεται όφελος σε ασθενείς που έχουν αντένδειξη για χορήγηση εντερικής διατροφής, ούτε σε ασθενείς που δεν μπορούν να βοηθηθούν με οποιαδήποτε μορφή θρεπτικής υποστήριξης για την κύρια νόσο τους.
Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθούν όλα τα παραπάνω δεδομένα, να καθοριστεί ποιο είναι το ειδικό συστατικό, ο ιδανικότερος συνδυασμός αυτών των διατροφικών στοιχείων, αλλά και η ποσότητα που απαιτείται για καλύτερα αποτελέσματα. Λόγω του μεγαλύτερου κόστους της εντερικής ή παρεντερικής (πιο σπάνια) διατροφής εμπλουτισμένης με αυτά τα συστατικά, πρέπει να αξιολογείται σε ποιους ασθενείς ενδείκνυται η χορήγησή της. Τέλος, καλό είναι να συνεχιστεί η έρευνα και προς άλλες ουσίες με πιθανή ανοσορυθμιστική δράση.
Συμπερασματικά
Η ανοσοδιατροφή πλέον αποτελεί μια νέα πραγματικότητα στην αντιμετώπιση ασθενών με κακή θρέψη ή ανοσολογική εκτροπή. Είναι ωφέλιμη σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών και ασφαλής εφόσον χρησιμοποιείται σωστά. Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να δοθούν σωστές απαντήσεις για τη χορήγηση της ανοσοδιατροφής σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, όπου η επίδραση των διαφόρων φαρμακο-θρεπτικών συστατικών ποικίλλει ανάλογα με την υποκείμενη παθοφυσιολογία της νόσου στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
