Ίσως την έχεις ακούσει ως «Η επιστήμη της ζωής» ή ίσως να μην έχεις ξανακούσει αυτόν τον όρο ή και πάλι μπορεί να τον έχεις ακούσει, αλλά να μην ξέρεις τίποτα γι’αυτόν. Έχει έρθει η ώρα να μάθουμε περισσότερα γιατί πραγματικά αξίζει να γνωρίσεις αυτή την φιλοσοφία και αυτόν τον τρόπο ζωής, ξεκινώντας από την ετυμολογία της λέξης:
Ayurveda Ayur = ζωή, Veda = επιστήμη ή γνώση
Αγιουρβέδικη Διατροφή: Τι είναι;
Όπως ανέφερα παραπάνω, είναι ένας τρόπος ζωής ο οποίος υποστηρίζει πως η ασθένεια, είναι αποτέλεσμα έλλειψης ισορροπίας ,η οποία ανακτάται με την βοήθεια των βοτάνων αλλά και μέσω της διατροφής. Προέρχεται από την Ινδία και τα πρώτα κείμενα της Αγιουβέρδα χρονολογούνται το 2.500 π.Χ.,αλλά παρόλο που με την πάροδο των χρόνων κάποιοι προσπάθησαν να την τροποποιήσουν και να την επισκιάσουν αλλά η γνώση κατάφερε να σωθεί.
Δίνει έμφαση στην <<ολιστική προσέγγιση>> θεραπεύοντας το άτομο ως σύνολο, με τις κατάλληλες ιατρικές οδηγίες για το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα. Η θεραπεία μπορεί συμπληρωματικά να περιλαμβάνει διαλογισμό, μασάζ ,μουσικοθεραπεία αλλά και βότανα,τα οποία εστιάζουν σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο του σώματος.
Είναι μια πολύπλοκη επιστήμη, καθώς έχει 15 υποδιαιρέσεις για τις διαθέσεις(θα δούμε παρακάτω),δίνοντας μεγάλη έμφαση στις προηγούμενες ζωές-κάρμα- αλλά και στην υγεία της σημερινής ζωής.
Αγιουρβέδικη Διατροφή: Πως λειτουργεί;
Η Αγιουρβέδα συνδέει τον μικρόκοσμο του ατόμου με το σύμπαν. Στην καρδιά του συστήματος είναι οι 3 πρωταρχικές δυνάμεις. Την prana (πράνα),η αναπνοή της ζωής,agni (άγκνι),το πνεύμα του φωτός ή της φωτιάς και soma(σόμα), μια εκδήλωση αρμονίας, συνοχής και αγάπης.
Υπάρχουν ακόμη 5 στοιχεία από τα οποία αποτελείται όλη η ύλη: χώμα, νερό, φωτιά, αέρας και αιθέρας (ένα νεφελώδες στοιχείο που γεμίζει όλο το διάστημα και ήταν επίσης γνωστό στους αρχαίους Έλληνες).
Τα πέντε παγκόσμια στοιχεία μετατρέπονται από το agni(πνεύμα του φωτός),σε τρεις διαθέσεις οι οποίες υπάρχουν σε κάθε άνθρωπο αλλά με διαφορετική ισορροπία.
Ιδιοσυγκρασίες (Doshas)
Υπάρχουν και οι τρεις σε όλους τους ανθρώπους αλλά με διαφορετική ισορροπία.
- Ο αιθέρας και ο αέρας δίνουν τη διάθεση Vata Dosha-άνεμος(Βάτα Ντόσα).
- Η φωτιά παράγει τη διάθεση Pitta Dosha-φωτιά ή χολή(Πίτα Ντόσα).
- Το χώμα και το νερό συνδυάζονται για να δώσουν το Kapfa Dosha-φλέγμα (Κάφα Ντόσα).
Η διάθεση που κυριαρχεί, χαρακτηρίζει την ιδιοσυγκρασία του ατόμου. Η ποιότητα της τροφής, το ποτό, το φως, η ικανοποίηση των αισθήσεων, ο καθαρός αέρας και οι πνευματικές δραστηριότητες χρησιμοποιούνται για να φέρουν σε μια επιθυμητή ισορροπία τις διαθέσεις.
Πολύ σημαντικό ρόλο για την εξισορρόπηση των διαθέσεων έχουν οι γεύσεις, τις οποίες βρίσκουμε στα τρόφιμα αλλά και στα βότανα,όπου η Αγιουρβέδα συστήνει σε κάθε άτομο ξεχωριστά, ανάλογα με τις ανάγκες του.
Αγιουρβέδικη Διατροφή: Κυριότερα Βότανα
Τα βότανα είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία της Αγιουρβέδα για ηρεμία ισορροπία, αφού θεωρείται πως αποτοξινώνουν τον οργανισμό, προσφέρουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και βοηθούν στην αντιγήρανση. Χρησιμοποιούνται κυρίως 3 βασικά αφεψήματα, τα οποία είναι ένα μείγμα που αποτελείτε από διάφορα βότανα.
- Chyawanprash : Το πιο δυνατό μείγμα 54 βοτάνων,το οποίο διατηρεί την φρεσκάδα και την ζωντάνια καθώς και την ελαστικότητα του δέρματος. Ανακουφίζει από τον πυρετό, τις ναυτίες και διευκολύνει τη διαδικασία της πέψης.
- Triphala: Σε αυτό το μείγμα θα βρούμε 3 διαφορετικά είδη βοτάνων, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση .Βοηθάει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας αλλά και στα οδοντικά προβλήματα.
- Guggulu: Το βότανο αυτό προέρχεται από ένα φυτό ,πλούσιο σε στερόλες και αυτό το κάνει ιδανικό για τη ρύθμιση της χοληστερόλης. Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, την αθηροσκλήρωση και τη ρύθμιση του θυρεοειδή αδένα.
Εξισορρόπηση Διαθέσεων
Τα πάντα καθορίζονται από την ισορροπία των 6 γεύσεων: γλυκό, όξινο, αλμυρό, πικάντικο, πικρό και στυφό. Κάθε τροφή ορίζεται ως ενέργεια(θερμή ή ψυχρή) από την γεύση της καθώς και από τον τρόπο που επιδρά στο σώμα μας αλλά και στον ψυχισμό μας, μετά την πέψη.
Χαρακτηριστικά
Η κάθε ιδιοσυγκρασία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά αλλά και τις δικές της οδηγίες και συμβουλές.
Ιδιοσυγκρασία PITTA (φωτιά)
Η ιδιοσυγκρασία PITTA χαρακτηρίζεται από την θερμική ενέργεια, η οποία απελευθερώνεται από το σώμα, κατά τη διάρκεια της πέψης, όταν η τροφή διασπάται στο έντερο. Είναι υπεύθυνη για την ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και για το χρώμα του δέρματος. Οι κύριες περιοχές που επηρεάζει είναι το συκώτι, το στομάχι, η χοληδόχος κύστη, η σπλήνα, η καρδιά, το αίμα, το δέρμα, τα μάτια καθώς και η όραση.
Το άτομο που χαρακτηρίζεται από την διάθεση PITTA έχει μια τάση στα αλμυρά τρόφιμα. Τα θέλει όλα αλατισμένα ακόμη και αν είναι ήδη αλμυρά!
Η διατροφή τους συστήνεται να περιλαμβάνει σιτάρι, ρύζι και βρώμη από την ομάδα των δημητριακών, από την ομάδα των λαχανικών ωμα μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, αγγούρι, μαρούλι, αρακάς, κολοκύθα, πατάτες, καλαμπόκι, πιπεριές, σπα-ράγγια και αγκινάρες. Τα φρούτα έχουν ηρεμιστική και δροσιστική δράση στην ιδιοσυγκρασία της PITTA αφού η θερμική ενέργεια είναι αυξημένη. Τα καλύτερα φρούτα για αυτήν την ομάδα είναι: μήλο, αχλάδι, σταφύλι, πορτοκάλι, γκρειπ φρουτ, δαμάσκηνα, ανανάς, καρπούζι, μάνγκο, σύκα, χουρμάδες. Από τα όσπρια βοηθούν ο αρακάς , τα ρεβίθια, το τόφου και τα φασόλια. Από τα γαλακτοκομικά το τυρί κότατζ.
Όσον αφορά τις γλυκές γεύσεις καλό είναι να προέρχονται από φυσικά γλυκαντικά όπως το μέλι ή το σιρόπι σφενδάμου. Τα καυτερά μπαχαρικά, καλό είναι να έχουν περιορισμένη χρήση και καλό θα ήταν να χρησιμοποιούντα μόνο ο κόλιανδρος, το μάραθο, το κάρδαμο, η μέντα, το λεμονόχορτο και ο κουρκουμάς. Τα καλύτερα υγρά που μπορούν να καταναλώσουν είναι το καθαρό νερό, τα αφεψήματα από βότανα και το γάλα.
Ιδιοσυγκρασία VATTA (άνεμος)
Η ιδιοσυγκρασία VATTA είναι η πιο δυνατή DOSHA.Εκδηλώνεται στον οργανισμό μέσω των ψυχοσωματικών λειτουργιών, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος αλλά και της λέμφου και τέλος μέσω του νευρικού και αναπνευστικού συστήματος. Οι κύριες περιοχές που εκδηλώνεται είναι το παχύ έντερο ,η περιοχή της πυέλου, η κοιλιακή περιοχή, τα οστά, οι μηροί, το κεφάλι, τα αυτιά και τα μάτια. Όταν η ισορροπία διαταραχθεί, έχουμε ως αποτέλεσμα της απώλειας του ενθουσιασμού και της φρεσκάδας, αύξηση της νευρικότητας, του άγχους και του φόβου με πιθανότητα να καταλήξει σε κάποια μορφή κατάθλιψης.
Άλλα εξωτερικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που ανήκουν σε αυτή την ιδιοσυγκρασία είναι ο λεπτός σωματότυπος, υποφέρουν σε χαμηλές θερμοκρασίες και έχουν ξηρό και ευαίσθητο δέρμα. Δυσκολεύονται να κοιμηθούν και συχνά υποφέρουν από αλλεργίες.
Η διατροφή τους συστήνεται να περιλαμβάνει τρόφιμα με αλμυρή και ξινή γεύση. Δεν συστήνονται τα καυτερά αλλά ένα ισορροπημένο γεύμα χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις. Από την ομάδα των δημητριακών καλό είναι να καταναλώνεται ρύζι, κινόα, σιτάρι και βρώμη. Από την ομάδα των λαχανικών να προτιμούνται τα μαγειρεμένα ή ψητά με λάδι, ή καρότο, παντζάρι , κολοκύθάκια, κολοκύθα, αγγούρι, κρεμμύδι, σπαράγγια, αγκινάρα, γλυκοπατάτα και φασόλια. Σε αυτή την ομάδα ταιριάζουν επίσης τα αμύγδαλα, τα κάσιους και τα φουντούκια, τα καρύδια, το σησάμι και οι ηλιόσποροι. Αυτό που κάνουν οι καρποί είναι να καθαρίζουν την ενέργεια, να ενισχύουν το νευρικό σύστημα και να δίνουν απαλότητα στο δέρμα.
Από τα φρούτα επιτρέπονται το πορτοκάλι, σταφύλι, γκρειπ-φρουτ, αχλάδι, μήλο, ροδάκινο βερίκοκο, μάνγκο, ανανάς, φράουλες, σμέουρα, σύκα και χουρμάδες. Από τα όσπρια είναι κατάλληλα μόνο τα πράσινα φασόλια, οι φακές και το τόφου. Όσον αφορά τα μπαχαρικά, μπορούν να χρησιμοποιούνται το τζίντζερ, το κάρδαμο, η κανέλα, ο βασιλικός,
Ιδιοσυγκρασία KAPFA (φλέγμα)
Η ιδιοσυγκρασία KAPFA είναι η ιδιοσυγκρασία που χαρακτηρίζεται από δύο στοιχεία. Το νερό και τη γη. Συνδέεται με το ανοσοποιητικό σύστημα και την εκδήλωση ψυχοσωματικών νοσημάτων. Τα άτομα που κυριαρχεί η ιδιοσυγκρασία KAPFA έχουν συνήθως μεγάλο σωματότυπο, ανοιχτούς θωρακικούς μύες. Έχουν την τάση να προσλαμβάνουν εύκολα βάρος και τους επηρεάζει σωματικά η υγρασία στον χώρο. Έχουν καθαρό βλέμμα, είναι φιλικοί, ανοιχτόκαρδοι με πολλή καλή μνήμη. Είναι πεισματάρηδες αλλά και αξιόπιστοι, υπομονετικοί, δεν τους αρέσει να αλλάζουν συνήθεις και είναι ανοιχτοί σε νέα κίνητρα. Τους αρέσει η ασφάλεια που τους προσφέρει η καθημερινότητα ,είναι αργοί και νωχελικοί και τους λείπει το κίνητρο για να αλλάξουν συνήθειες. Έχουν καλή αίσθηση συνεργασίας, γενικά έχουν καλή υγεία με τάση για κατάθλιψη και οι συνηθέστερες ασθένειες που τους προσβάλουν είναι το κοινό κρυολόγημα, βήχας, καταρροή, ευαισθησία στο ρινικό σύστημα, υψηλή χοληστερίνη και παχυσαρκία.
Όσον αφορά τις διατροφικές συνήθειες, οι καταλληλότερες γεύσεις για αυτή την ομάδα είναι τα καυτερά και τα πικρά. Δεν συνιστάται να καταναλώνουν γλυκές τροφές ,λόγω της τάσης να παίρνουν εύκολα βάρος, αλλά ούτε και αλμυρά και ξινά. Καλό είναι να καταναλώνουν από την ομάδα των δημητριακών κριθάρι, καλαμπόκι, φαγόπυρο, κους-κους και καλαμπόκι. Από τα λαχανικά κατάλληλα είναι το μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, καρότα, αρακάς, καλαμπόκι, σπαράγγια, μαρούλι, πατάτες, σπανάκι, πιπεριές. Από τα φρούτα το μήλο, τα βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινο, αχλάδι, σταφύλι. Τα όσπρια είναι πολύ ευεργετικά για τη υγεία τους ,ιδιαίτερα το τόφου, τα φασόλια και ο αρακάς.
Συστήνεται η περιορισμένη κατανάλωση γαλακτοκομικών, ιδιαίτερα του αγελαδινού. Τα καυτά μπαχαρικά βοηθούν στην αύξηση του μεταβολισμού, όπως πιπέρι, σκόρδο, τζίντζερ, μουστάρδα, κανέλα, κουρκουμάς, γαρύφαλλο, κάρδαμο, κόλιανδρος, μέντα, βασιλικός και κύμινο. Η κατανάλωση νερού αλλά και αφεψημάτων είναι πολύ ευεργετικά.
Αγιουρβέδικη Διατροφή: Είναι Ασφαλής; Πως μπορώ να μάθω σε ποια Ομάδα Ανήκω;
Η Αγιουρβέδα, θα μπορούσε κανείς να πει, πως έχει αρκετά κοινά σημεία με τη διατροφή των αρχαίων Ελλήνων αλλά και την διατροφή του Ιπποκράτη, καθώς και οι δυο υποστηρίζουν πως η τροφή μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά σε πολλές ασθένειες και να αποτελέσει το φάρμακό τους. Είναι ένας ολόκληρος τρόπος ζωής, που μόνο θετικές επιδράσεις μπορεί στην υγεία μας αφού δεν απαγορεύει αυστηρά να μην καταναλώνονται κάποιες τροφές. Στο διαδίκτυο μπορεί να κάνει κανείς, τις ερωτήσεις –το τεστ-που δείχνουν την ιδιοσυγκρασία σας και στη συνέχεια να ξαναδιαβάσετε αυτό το άρθρο για να σας βοηθήσει ακόμα περισσότερο.
