Σε μία επιτυχημένη εγκυμοσύνη και έναν επιτυχημένο θηλασμό συμβαίνουν οι απαιτούμενες συνεχόμενες μεταβολές στο σώμα της μητέρας, στον μεταβολισμό και στις λειτουργίες του παθολογικού της συστήματος. Μία διατροφή που καλύπτει τις ανάγκες της μητέρας, συμβάλλει στην έκβαση των παραπάνω μεταβολών και περαιτέρω στην καλή της υγεία αλλά και στην υγεία του εμβρύου αρχικά και αργότερα βρέφους.
Πού οφείλονται οι αυξημένες ανάγκες σε υγρά κατά την εγκυμοσύνη;
Σε μία φυσιολογική κύηση, το νερό αποτελεί το 62% της συνολικής αύξησης του βάρους της εγκύου, το 30% είναι λίπος και το υπόλοιπο 8% πρωτεΐνη. Κατά την εγκυμοσύνη και μετέπειτα κατά τη διάρκεια του θηλασμού οι ανάγκες της γυναίκας σε υγρά αυξάνονται κατά πολύ.
Οι αυξημένες ανάγκες σε υγρά στην εγκυμοσύνη οφείλονται στην αύξηση του όγκου του αίματος, στην παραγωγή αμνιακού υγρού και σε κάποιες περιπτώσεις στην αύξηση των εμετών, λόγω της λεγόμενης «πρωινής αδιαθεσίας».
Διαβάστε επίσης: Θηλάζω, υπάρχουν τροφές που βοηθούν; [Δωρεάν EBOOK]
Το μητρικό γάλα περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά
Κατά τον θηλασμό, το μητρικό γάλα αποτελεί το νερό και την τροφή για το βρέφος, κυρίως τους 6 πρώτους μήνες ζωής του, αλλά και αργότερα. Περιέχει 90% νερό, επαρκής ποσότητα για την ενυδάτωση του βρέφους ακόμα και σε συνθήκες καύσωνα, ενώ προσφέρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για το βρέφος τους 6 πρώτους μήνες, αλλά και ένα ποσοστό 30-40% των ενεργειακών του αναγκών μετέπειτα.
Η παραγωγή γάλακτος σε μία καλά σιτιζόμενη γυναίκα ανέρχεται στα 750 ml/ ημέρα τους 4-6 πρώτους μήνες της πλήρους διατροφής του βρέφους με μητρικό γάλα. Με την εισαγωγή στερεάς τροφής στο διαιτολόγιο του βρέφους η παραγωγή γάλακτος μειώνεται στα 600 ml την ημέρα.
Πώς η ενυδάτωση επηρεάζει το θηλασμό;
Η επαρκής ενυδάτωση είναι απαραίτητη για την καλή έκβαση της κύησης και την ικανοποιητική παραγωγή γάλακτος κατά τον θηλασμό. Μία ήπια αφυδάτωση της θηλάζουσας δεν επηρεάζει την παραγωγή γάλακτος.
Επίσης, όταν ο βαθμός της αφυδάτωσης μεγαλώνει, η ποιότητα και η ποσότητα του γάλακτος που παράγεται από την μητέρα επηρεάζεται αρνητικά. Επιπλέον, η αφυδάτωση αυξάνει την κούραση της μητέρας στην ιδιαίτερα στρεσογόνο περίοδο που διανύει.
Ποιες οι συστάσεις για την ημερήσια πρόσληψη νερού;
Σύμφωνα με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής αρχής για την ασφάλεια τροφίμων (European Food Safety Authority- EFSA) η επιπλέον ημερήσια πρόσληψη νερού για μία έγκυο και για μία θηλάζουσα θα πρέπει να είναι 300 ml και 600-700 ml αντίστοιχα, υπό την προϋπόθεση ότι η κατανάλωση υγρών υπό φυσιολογικές συνθήκες είναι 2 lt ημερησίως.
Πώς μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες σε υγρά;
Το νερό είναι απαραίτητο για την ζωή μας, όμως η δίψα μας ενημερώνει ότι είμαστε ήδη αφυδατωμένοι και η πρόσληψη νερού είναι αναγκαία και επιτακτική. Μικρή και συχνή πρόσληψη νερού διαφυλάσσει από ανεπιθύμητες καταστάσεις. Καλό είναι οι έγκυες να έχουν ένα μπουκαλάκι νερού και χωρίς να διψάνε απαραιτήτως να δίνουν στον οργανισμό τους μικρές δόσεις νερού.
Η θηλάζουσα μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιρρεπής στην αφυδάτωση. Η επαρκής ενυδάτωση εξασφαλίζει την επαρκή παραγωγή γάλακτος. Καλό είναι κατά τον θηλασμό, οι μητέρες να έχουν δίπλα τους νερό ή κάποιο αφέψημα.
Τι ποτό μπορεί να επιλέξει η έγκυος, ή η θηλάζουσα;
Κατά την επιλογή του ποτού που θα καταναλώσει η έγκυος, ή η θηλάζουσα, θα πρέπει να λαμβάνεται πάντοτε υπόψη ότι μικρές ποσότητες μπορούν να μεταφερθούν στο έμβρυο μέσω του πλακούντα και στο βρέφος μέσω του γάλακτος αντίστοιχα.
Καφεΐνη
Έτσι για παράδειγμα καλό είναι να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης (>200mg/ημέρα). Η καφεΐνη περιέχεται σε ροφήματα καφέ και λιγότερο σε αναψυκτικά, τσάι και σοκολάτα. Για τις μητέρες που αγαπούν τον καφέ όμως, μπορούν να καταναλώνουν 1 φλιτζάνι την ημέρα (220mL) που φαίνεται να είναι εντός του ασφαλούς ορίου, ενώ εναλλακτικά μπορούν να επιλέγουν και ντεκαφεϊνέ που έχει πολύ μικρότερη ποσότητα καφεΐνης.
Άλλα ροφήματα
Μετά το νερό, βρύσης ή εμφιαλωμένο, καλές επιλογές ενυδάτωσης είναι οι φρουτοχυμοί, τα αφεψήματα από βότανα, το γάλα, τα αναψυκτικά. Εάν υπάρχει φόβος για την πρόσληψη επιπλέον θερμίδων, μπορεί να χρησιμοποιηθεί άπαχο γάλα και άγλυκα αναψυκτικά.
Έχει υπολογισθεί ότι το 70-80% των αναγκών σε υγρά ενός ατόμου προέρχονται από νερό και τα υπόλοιπα αφεψήματα, ενώ το 20-30% προέρχεται από τα τρόφιμα.
Φρούτα και λαχανικά
Ιδιαίτερα υψηλής περιεκτικότητας σε νερό είναι τα φρούτα και λαχανικά (π.χ. μαρούλι, καρπούζι), μέτριας περιεκτικότητας είναι το κρέας και το ψάρι.
Αλκοόλ
Το αλκοόλ δεν συγκαταλέγεται στα ποτά της ενυδάτωσης. Αντίθετα, αντενδείκνυται και στις δύο περιπτώσεις, καθώς η κατανάλωσή του συσχετίζεται αρνητικά με την υγεία του βρέφους.
