Είναι πλέον γνωστό ότι η υγεία του ανθρώπου έχει άμεση σχέση με την ποιότητα της διατροφής του, της διατροφής στην πρόληψη, την αντιμετώπιση και στη θεραπεία διαφόρων χρόνιων νοσημάτων, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι γενικές συστάσεις για μία ισορροπημένη διατροφή είναι λίγο έως πολύ γνωστές στο ευρύ κοινό.
Πόσο εύκολο είναι να εφαρμοστούν οι συστάσεις στην πράξη;
Ο καταναλωτής βασίζεται στις ετικέτες των τροφίμων για να επιλέξει τα τρόφιμα που ταιριάζουν στη δική του κατάσταση της υγείας. Οι ετικέτες των τροφίμων έχουν σκοπό να προβάλουν στον καταναλωτή με απλό και κατανοητό τρόπο όλες εκείνες τις πληροφορίες που θα πρέπει να γνωρίζει πριν κάνει την επιλογή του τροφίμου. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να συνάδουν πλήρως με τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της διατροφής καθώς και τις ανάγκες του πληθυσμού στον οποίο απευθύνονται.
Οι κυριότερες αλλαγές στις νέες ετικέτες τροφίμων
Προς αυτή την κατεύθυνση, η Διεύθυνση Τροφίμων & Φαρμάκων των Η.Π.Α. (FDA, USA Food and Drug Administration) πρότεινε αλλαγές στις ετικέτες των τροφίμων οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη την τρέχουσα γνώση όσον αφορά στη συσχέτιση της διατροφής και των χρόνιων νοσημάτων. Παρακάτω αναφέρονται οι κυριότερες αλλαγές που περιμένουμε σύντομα να δούμε στις νέες ετικέτες των τροφίμων.
Ξεχωριστή αναφορά σε πρόσθετα σάκχαρα
Στις νέες ετικέτες των τροφίμων τα πρόσθετα σάκχαρα θα αναγράφονται ξεχωριστά από τα συνολικά σάκχαρα του τροφίμου. Με αυτόν τον τρόπο, ο καταναλωτής θα γνωρίζει την ποσότητα των φυσικών σακχάρων του τροφίμου καθώς και πόσα σάκχαρα έχουν προστεθεί τεχνητά στο συγκεκριμένο τρόφιμο. Η επισήμανση αυτή αποτελεί και έναν τρόπο αξιολόγησης του πόσο επεξεργασμένο ή μη είναι ένα τρόφιμο.
Ανανέωση μεγέθους μερίδας
Οι πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος της μερίδας θα ανανεωθούν με σκοπό να αντικατοπτρίζουν το μέγεθος της μερίδας που καταναλώνεται στις μέρες μας. Σύμφωνα με το νόμο, στην Αμερική, το μέγεθος της μερίδας που αναγράφεται στις ετικέτες των τροφίμων θα πρέπει να αντικατοπτρίζει το μέγεθος της μερίδας που καταναλώνεται στην πραγματικότητα και όχι αυτό που θα "έπρεπε" ο κόσμος να καταναλώνει. Επίσης, οι θερμίδες και η συνολική διατροφική αξία του τροφίμου δεν θα αναγράφονται πλέον ανά 100γρ προϊόντος αλλά θα αναφέρονται τόσο ανά μερίδα όσο και ανά συσκευασία του τροφίμου.
Αναφορά σε μικροθρεπτικά συστατικά
Οι νέες ετικέτες θα περιέχουν πληροφορίες σχετικά με την περιεκτικότητα των τροφίμων σε κάλιο και βιταμίνη D. Ο αμερικάνικος πληθυσμός εμφανίζει ελλείψεις στα συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο χρόνιων νοσημάτων που σχετίζονται με το κάλιο και τη βιταμίνη D, όπως υπέρταση και οστεοπόρωση. Σχετικά με την αναγραφή των βιταμινών Α και C, δεν θα είναι πλέον απαραίτητη, αλλά θα μπορεί να εμφανίζεται σε περίπτωση που οι βιομηχανίες τροφίμων το επιθυμούν.
Περιγραφή των θερμίδων του λίπους
Θα παραμείνουν οι ενδείξεις για το "Ολικό λίπος", το "Κορεσμένο λίπος" και τα "Τρανς λιπαρά" και στις νέες ετικέτες των τροφίμων, αλλά πλέον δεν θα εμφανίζονται οι θερμίδες που αποδίδουν τα συνολικά λιπαρά. Νεότερες μελέτες παρουσιάζουν ότι μεγαλύτερη σημασία έχει η ποιότητα των λιπαρών που καταναλώνονται, παρά η ποσότητά τους.
Έμφαση σε σηματνικές πληροφορίες
Τέλος, οι νέες ετικέτες τροφίμων θα σχεδιαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να δίνουν έμφαση σε συγκεκριμένες πληροφορίες, όπως οι θερμίδες, το μέγεθος των μερίδων και τα ποσοστά ημερήσιας πρόσληψης, οι οποίες θεωρούνται πιο σημαντικές στην πρόληψη διαφόρων νοσημάτων.
Ο στόχος του FDA
Με αυτές τις αλλαγές, ο Αμερικανικός FDA στοχεύει στην αντιμετώπιση των υψηλών ποσοστών παχυσαρκίας που παρατηρούνται στη χώρα, καθώς οι νέες ετικέτες εστιάζουν στις συνολικές θερμίδες που καταναλώνονται και στο μέγεθος των μερίδων. Και ενώ η Αμερική αναγνωρίζει τα προβλήματά της στον τομέα της δημόσιας υγείας και ενεργεί προς την επίλυσή τους, η Ευρώπη και κατ’ επέκταση και η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε εμβρυϊκό στάδιο στον τομέα αυτό.
Ετικέτες τροφίμων στις Ευρωπαϊκές χώρες
Σχετικά με τις ετικέτες των τροφίμων στις χώρες της Ευρώπης, δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη κάποιος νόμος ο οποίος να υποχρεώνει τις βιομηχανίες των τροφίμων να αναγράφουν τη διατροφική αξία των τροφίμων. Πρόσφατα, το κενό αυτό κάλυψε ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σχετικά με την υποχρεωτική καταγραφή των θρεπτικών συστατικών των τροφίμων, ο οποίος όμως θα είναι υποχρεωτικός από το Δεκέμβριο του 2016.
Αν και είναι σημαντικό βήμα η θέσπιση νομοθεσίας σε αυτόν τον τομέα, οι ετικέτες τροφίμων που θα εμφανίζονται στις χώρες τις Ευρώπης θα υστερούν σε σχέση με τις αντίστοιχες της Αμερικής σε διάφορα σημεία, όπως η έλλειψη μεγέθους της μερίδας, η μη υποχρεωτική αναφορά στη Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη καθώς και η μη υποχρεωτική αναγραφή διαφόρων θρεπτικών συστατικών με αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία. Ας ελπίσουμε ότι και οι ευρωπαϊκές χώρες, ακολουθώντας το παράδειγμα της Αμερικής, θα δώσουν τη πρέπουσα σημασία στη σωστή διατύπωση και χρήση των ετικετών των τροφίμων, καθώς η σωστή επιλογή των τροφίμων από τους καταναλωτές συμβάλλει στη βελτίωση της δημόσιας υγείας.
