Διατροφή

Αλάτι, Ζάχαρη & Αλεύρι: «λευκοί» δολοφόνοι απειλή για την υγεία μας

02 Δεκεμβρίου 2015
60426 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
alati zaxarh kai aleuri

Στην εκπομπή OnΕΡΤ έγινε μια αναφορά στα τρία λευκά συστατικά της διατροφής μας, το αλάτι, τη ζάχαρη και το αλεύρι. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην παρουσία του αλατιού στη διατροφή μας και στις επιπτώσεις του στην υγεία μας.

O μέσος άνθρωπος στις δυτικού τύπου κοινωνίες καταναλώνει περίπου 3,400 mg νατρίου τη μέρα, την ώρα που η συνιστώμενη πρόσληψη για τους υγιείς ενήλικες είναι 2,400 mg, που αντιστοιχούν σε 6γρ αλατιού, ενώ για τα άτομα με υπέρταση μόλις 1,500. Για να αντιληφθούμε πόσο εύκολο είναι να υπερβούμε αυτήν την ποσότητα, απλά να αναφέρουμε ότι ένα κουταλάκι του γλυκού αρκεί για να την φτάσουμε.

Μόνο το 10% της ημερήσιας κατανάλωσης αλατιού προέρχεται από το επιτραπέζιο αλάτι, το αλάτι δηλαδή που προσθέτουμε εμείς στα φαγητά μας

Το αλάτι -το χλωριούχο νάτριο δηλαδή- είναι μαζί με το κάλιο ηλεκτρολύτες ουσιαστικής σημασίας για τη ζωή. Προκαλεί κατακρατήσεις, που μας φουσκώνουν και μας κάνουν να δείχνουμε τελικά βαρύτεροι. Συχνά καταναλώνουμε, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα, πολύ μεγαλύτερη ποσότητα αλατιού-νατρίου από όση χρειαζόμαστε. Αυτό αποβάλλεται με τα ούρα και έτσι αυξάνεται το αίσθημα της δίψας που νιώθουμε.

Πού βρίσκεται το «κρυμμένο» αλάτι;

Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουμε το λάθος να θεωρούμε ότι αν δεν προσθέτουμε αλάτι στο φαγητό μας δεν καταναλώνουμε σχεδόν καθόλου. Δυστυχώς, όσοι από εμάς θέλουμε να γνωρίζουμε πόσο αλάτι παίρνουμε ή πρέπει να το ελαττώσουμε για άλλους λόγους, π.χ. ιατρικούς, θα πρέπει να μάθουμε ότι το πολύ αλάτι της διατροφής μας είναι το κρυμμένο σε έτοιμα ή συσκευασμένα τρόφιμα, ακόμα και σε κάποια που έχουν γλυκιά γεύση (π.χ. μπισκότα, κρουασάν, ντόνατς), όσο περίεργο κι αν μας φαίνεται αυτό. Και για να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται, αρκεί ίσως να αναφέρουμε ότι στις Η.Π.Α. εκτιμάται ότι το 75-80% του αλατιού καταναλώνεται μέσω των τροφίμων του εμπορίου.

Αλμυρά με «κρυμμένη» ζάχαρη

Μεγάλες ποσότητες ζάχαρης περιέχουν το ψωμί και όλα τα αρτοποιήματα (π.χ. κριτσίνια, παξιμάδια), σως όπως η κέτσαπ, η μουστάρδα και η μαγιονέζα, έτοιμες σάλτσες για σαλάτες ή ζυμαρικά, τα πατατάκια, τα κρεμώδη τυριά αλλά και αλλαντικά όπως η βραστή γαλοπούλα, όπου η ζάχαρη λειτουργεί και ως συντηρητικό.

Γλυκά με «κρυμμένο» αλάτι

Γλυκά ή γλυκίσματα που περιέχουν αρκετό αλάτι είναι τα κέικ, τα ντόνατ και τα κρουασάν, τα μπισκότα (ακόμα και αυτά που περιέχουν φυτικές ίνες), τα δημητριακά πρωινού αλλά και η σοκολάτα (και μάλιστα εάν περιέχει ξηρούς καρπούς ή καραμέλα, η περιεκτικότητά της σε αλάτι είναι μεγαλύτερη)

Ζάχαρη

Επίσης έγινε αναφορά στις επιπτώσεις της ζάχαρης στην υγεία καθώς και στη σχέση της κατανάλωσης της με μεταβολικά νοσήματα όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης. Αναφέρθηκε ότι η συνολικά κατανάλωση σε απλά ζάχαρα πρέπει να κυμαίνεται συνολικά στο 10% αλλά και η συμβολή των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών υλών π.χ. στέβια, ασπαρτάμη στη μείωση της ζάχαρης από τη διατροφή μας.

Κατανάλωση ζάχαρης και σωματικό βάρος

Η μελέτη έδειξε πως, αν και η επίπτωση της μείωσης της ζάχαρης είναι σχετικά μικρή, παρ’όλα αυτά μπορεί να υπάρχουν θετικές επιπτώσεις στην παγκόσμια υγεία, όσον αφορά στα κόστη, ενώ μια μείωση της ζάχαρης κάτω από το 10% της συνολικά προσλαμβανόμενης ενέργειας μπορεί να μειώσει την επιδημία της παχυσαρκίας.

Βέβαια, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η αλλαγή στο σωματικό λίπος-βάρος, μέσα από τη μείωση της πρόσληψης της ζάχαρης, σχετίζεται κυρίως με την αλλαγή στο ενεργειακό ισοζύγιο, παρά με τις μεταβολικές ή φυσιολογικές επιπτώσεις των μονοσακχαριτών ή των δισακχαριτών. Για αυτόν τον λόγο, η σύσταση για μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης πρέπει να αποτελεί κομμάτι της συνολικής στρατηγικής, για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, στις περισσότερες χώρες.

Αλεύρι

Τέλος έγινε αναφορά στα προϊόντα ολικής (ψωμί, ζυμαρικά, αρτοσκευάσματα) τα οποία πρέπει να αντικαταστήσουν το λευκό αλεύρι στην καθημερινή μας διατροφή.

Χάρης Δημοσθενόπουλος
Χάρης Δημοσθενόπουλος Κλινικός Διαιτολόγος & Βιολόγος, M.Med.Sci. S.R.D.

O Xάρης Δημοσθενόπουλος είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, με μεταπτυχιακές σπουδές (PostGraduate Diploma-MMedSci) και υποψήφιος διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συγγραφέας του βιβλίου "Διατροφή στο Διαβήτη - Μια «γλυκιά»... συνήθεια" των εκδόσεων medNutrition.