Βιολογικά Τρόφιμα: Τι πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής;

Ορισμός βιολογικών τροφίμων

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, ολοένα και περισσότερος λόγος γίνεται για τα βιολογικά τρόφιμα, τα οποία κάνουν έντονη την παρουσία τους  στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Η πληροφόρηση για τα προϊόντα αυτά είναι ελλιπής και αποσπασματική και για αυτόν τον λόγο επικρατεί σύγχυση ανάμεσα στους καταναλωτές.

Τα βιολογικά  προϊόντα, είναι τρόφιμα τα οποία προέκυψαν μέσω της Βιολογικής ή Οργανικής Γεωργίας.

Η βιολογική  γεωργία είναι ένα σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων  που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών προϊόντων  ή γενετικών τροποποιήσεων και στην χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων.

Χρησιμοποιούνται τεχνικές παραγωγής και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν την φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους.

Ένα τέτοιο παράδειγμα, μπορεί να αποτελέσει η αντιμετώπιση των εχθρών της ελιάς στην Κρήτη στα πλαίσια της βιολογικής γεωργίας. Στην προκειμένη περίπτωση χρησιμοποιούνται διάφορες καλλιεργητικές πρακτικές εργασίες που βοηθούν ποικιλοτρόπως στην μείωση του πληθυσμού των επιβλαβών εντομών. Αυτό μπορεί να συμβεί, αυξάνοντας τους πληθυσμούς των ωφέλιμων εντόμων. Επίσης, πραγματοποιείται εμποδίζοντας την ανάπτυξη του πληθυσμού των επιβλαβών εντόμων, είτε μειώνοντας την υγρασία η οποία ευνοεί την ανάπτυξη του λεκανίου εντόμου ή αυξάνοντας τον φωτισμό και αερισμό, που εμποδίζουν  την ανάπτυξη του ασπιδιωτού εντόμου είτε ακόμη ελαττώνοντας τα σκονίσματα στα δέντρα που ευνοούν την ανάπτυξη των εντόμων της οικογένειας Diaspididae.

Όσον αφορά το ζωικό κεφάλαιο, η παραγωγή κρέατος και πουλερικών ρυθμίζεται με ιδιαίτερη φροντίδα για την καλή διαβίωση των ζώων με τη χρησιμοποίηση φυσικών ζωοτροφών. Στην βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η γενετική τροποποίηση και η χρήση ουσιών που ευνοούν την ανάπτυξη ή τροποποίηση του κύκλου αναπαραγωγής των ζωών.

Ιστορική αναδρομή και ανάπτυξη τροφίμων μέσω βιολογικής γεωργίας

Η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στην Ευρώπη ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα κυρίως στη Γερμανία , το Ηνωμένο βασίλειο και την Ελβετία. Η ουσιαστική ανάπτυξη της όμως ξεκίνησε τη δεκαετία του ʼ80 με τη συνέχιση της ανάπτυξης νέων μεθόδων παραγωγής αλλά και της αύξησης του ενδιαφέροντος των καταναλωτών για τα βιολογικά προιόντα.Η αύξηση των παραγόμενων και εμπορευόμενων βιολογικών προϊόντων ήταν σημαντική.

Ειδικότερα κατά τη δεκαετία του ʼ90 η ανάπτυξη και εξέλιξη της βιολογικής γεωργίας στο Ευρωπαϊκό τοπίο ήταν ραγδαία και συνεχίζεται με ακόμα υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στις αρχές του 21ου αιώνα σε ορισμένα κράτη. Μολονότι αντιπροσώπευε μόνον το 3% περίπου της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης της Ε.Ε.  το 2000, η βιολογική γεωργία εξελίχθηκε στην πραγματικότητα σε έναν από τους δυναμικότερους γεωργικούς τομείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο τομέας της βιολογικής γεωργίας αυξήθηκε κατά 25% περίπου ετησίως μεταξύ του 1993 και 1998 και, από το 1998, εκτιμάται ότι αναπτύσσεται κατά 30% περίπου ετησίως.

Ανάπτυξη βιολογικής γεωργίας στην Ελλάδα 1993-1999

Η αυξημένη ευαισθησία των καταναλωτών για θέματα που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων καθώς και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες συνέβαλαν στην ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας κατά τα τελευταία έτη.  Η  ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας πρέπει να συμβιβάζει την παραγωγή τροφίμων με τη διατήρηση των πεπερασμένων πόρων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε οι ανάγκες των ανθρώπων που ζουν σήμερα να μπορούν να ικανοποιούνται χωρίς να υπονομεύεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να εκπληρώνουν τις δικές τους ανάγκες.

Εκτός από τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα, αυτά τα συστήματα γεωργίας μπορούν να έχουν σημαντικά οφέλη τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνική συνοχή των αγροτικών περιοχών. Η χρηματοδοτική στήριξη και άλλα κίνητρα για να στραφούν οι γεωργοί στη βιολογική παραγωγή είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να βοηθήσουν να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο ο τομέας και να στηρίξουν τις συνδεόμενες επιχειρήσεις σε όλη την τροφική αλυσίδα. Η αειφορία τόσο της γεωργίας όσο και του περιβάλλοντος αποτελεί βασικό στόχο της σημερινής Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ποιοι είναι οι λόγοι επιλογής των βιολογικών τροφίμων;

Αποτελούν τμήμα της υγιεινής διατροφής

 Η ανθρώπινη υγεία αποτέλεσε το σημαντικότερο λόγο ανάπτυξης της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Η κατανάλωση φρέσκων βιολογικών προϊόντων (γαλακτοκομικών, φρούτων και λαχανικών) προάγει την υγεία των ατόμων μειώνοντας την έκθεσή τους σε φυτοφάρμακα, ενώ θέτει ταυτόχρονα τα θεμέλια και για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών.

Είναι ασφαλή

Τα βιολογικά τρόφιμα περιέχουν, αν όχι μηδενική, ελάχιστη ποσότητα χημικών ουσιών, καθώς παράγονται χωρίς τη χρήση συνθετικών ή/και χημικών λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ορμονών και αντιβιοτικών ουσιών, που συνήθως χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή των συμβατικών τροφίμων και έχουν την ικανότητα να παραμένουν στον οργανισμό χωρίς να διασπώνται.

Έχουν άριστη ποιότητα και είναι πάντα φρέσκα

Η συλλογή αλλά και πώληση των βιολογικών τροφίμων στην εποχή που είναι άμεσα διαθέσιμα, διασφαλίζει το γεγονός ότι τα θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα) που εμπεριέχουν τα τρόφιμα αυτά προσλαμβάνονται στο έπακρον από τον οργανισμό. Επιπρόσθετα, το φυσικό λίπασμα που χρησιμοποιείται στις βιολογικές καλλιέργειες θεωρείται πως είναι ο βασικός παράγοντας στην παραγωγή των προϊόντων αυτών που καθορίζει την ποιότητά τους.

Δεν είναι γενετικώς τροποποιημένα

Τα πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα παράγονται χωρίς τη συμμετοχή γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών.

Είναι θρεπτικότερα

Στα βιολογικά προϊόντα, όπως τα βιολογικά λαχανικά (πράσινα φασόλια, λάχανο, μαρούλι, ντομάτες, πατάτες και σπανάκι) υπάρχει υψηλότερη συγκέντρωση μικροθρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνης C, μαγνησίου, σιδήρου, ασβεστίου και φωσφόρου.

Επιπλέον, η περιεκτικότητά τους σε αντιοξειδωτικές ουσίες (φυσικές ουσίες άμυνας) είναι αυξημένη συγκριτικά με αυτή των συμβατικών τροφίμων, εξαιτίας του «στρεσογόνου» περιβάλλοντος στο οποίο διαβιούν τα φυτά στις βιολογικές καλλιέργειες, γεγονός το οποίο τα εξαναγκάζει στην ανάπτυξη ισχυρών αμυντικών μηχανισμών ενάντια σε διάφορους παθογόνους οργανισμούς.

Πιο συγκεκριμένα, το λυκοπένιο στην ντοµάτα, οι πολυφαινόλες στις πατάτες, οι φλαβονόλες στα μήλα, η ρεσβερατρόλη στο κόκκινο κρασί, το ελλαγικό οξύ στις φράουλες και η κουερσετίνη στα κρεμμύδια, είναι τα αντιοξειδωτικά συστατικά που βρίσκονται σε υψηλή συγκέντρωση στα βιολογικά προϊόντα.

Είναι πιο γευστικά και αρωματικά

Κατά κανόνα τα βιολογικά τρόφιμα εμπεριέχουν μικρότερη ποσότητα νερού και περισσότερη «σάρκα», γεγονός το οποίο τα καθιστά να έχουν εντονότερο άρωμα και πλουσιότερη γεύση σε σύγκριση με τα συμβατικά τρόφιμα, είτε αυτά καταναλώνονται ωμά είτε μαγειρεμένα.

Συμβάλουν στην προστασία του περιβάλλοντος

Η βιολογική γεωργία και η βιολογική κτηνοτροφία συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω της χρήσης ήπιων μεθόδων παραγωγής, καθώς απέχουν από τη χρήση εντομοκτόνων, ζιζανιοκτόνων και μυκητοκτόνων που καταστρέφουν την ατμόσφαιρα, το νερό και το έδαφος.

Επιπρόσθετα, τα βιολογικά προϊόντα δεν ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα με νιτρικά και χλωροϋδρογονάνθρακες, τα οποία ενοχοποιούνται για καρκινογένεση.

Το κόστος αγοράς τους αντισταθμίζεται από την ποιότητά τους

Οι αυξημένες τιμές των βιολογικών προϊόντων οφείλονται κυρίως στη μικρότερη ποσότητα παραγωγής τους και στους αυστηρότερους κανονισμούς που επιβάλλονται κατά τη διαδικασία παραγωγής, μεταφοράς και αποθήκευσης τους.

Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Ευεξία & Διατροφή", τεύχος 64, Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2013.

Τι περιέχει η ειδική σήμανση των βιολογικών προϊόντων;

Τα πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα έχουν ειδική σήμανση, για τη λήψη της οποίας όλοι οι βιοκαλλιεργητές αλλά και οι σχετικές επιχειρήσεις του κλάδου ελέγχονται εξονυχιστικά τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο από πιστοποιημένες εταιρείες. Η ειδική σήμανση των βιολογικών προϊόντων περιλαμβάνει:

1. Το κοινοτικό λογότυπο (Ευρώφυλλο)
   
2. Τον κωδικό αριθμό του φορέα ελέγχου στον οποίο υπόκεινται η επιχείρηση.
3. Την ένδειξη του τόπου που καλλιεργήθηκαν οι πρώτες ύλες.

Πιστοποίηση βιολογικών τροφίμων

Η επιθεώρηση των προϊόντων βιολογικής γεωργίας καλύπτει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων της αποθήκευσης, της εμπορίας και της συσκευασίας. Οι επιθεωρήσεις διενεργούνται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο ενώ ταυτόχρονα γίνονται και επιτόπιοι έλεγχοι.

Στην Ελλάδα τα βιολογικά προϊόντα ελέγχονται και πιστοποιούνται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μέσω της αρμόδιας Διεύθυνσης Βιολογικής Γεωργίας, ενώ ο επιβλεπτικός ρόλος έχει ανατεθεί στον Οργανισμό Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π.). με διακριτικό τίτλο AGROCERT, που είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.2637/98). Οι εγκεκριμένοι Οργανισμοί Ελέγχου και Πιστοποίησης στην Ελλάδα είναι οι εξής:

• Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων "ΔΗΩ" (ΕΛ-01-ΒΙΟ ή EL-O1-BIO)
• ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ Ε.Π.Ε. - Έλεγχοι Πιστοποιήσεις Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας - Προαγωγή Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΛ-02-ΒΙΟ ή EL-O2-BIO)
• Ινστιτούτο Ελέγχου Βιολογικών Προϊόντων ΒΙΟΕΛΛΑΣ Α.Ε.(ΕΛ-03-ΒΙΟ ή EL-O3-BIO)
• QWAYS Διαδρομές ποιότητας Α.Ε (ΕΛ-04-ΒΙΟ ή EL-O4-BIO)
• ACERT Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πιστοποίησης Α.Ε (ΕΛ-05-ΒΙΟ ή EL-O5-BIO)
• «IRIS - Οργανισμός Ελέγχου & Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων (ΕΛ-06-ΒΙΟ ή EL-O6-BIO)
• Έλεγχος Πιστοποίησης Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας - Πράσινος Έλεγχος Θωμάς Μισαηλίδης Ο.Ε.(ΕΛ-07-ΒΙΟ ή EL-O7-BIO)
• Γεωτεχνικό Εργαστήριο Α.Ε. (ΕΛ-08-ΒΙΟ ή EL-O8-BIO)
• LACON Ινστιτούτο Ποιότητας ΕΠΕ - LACON ΕΛΛΑΣ (ΕΛ-09-ΒΙΟ ή EL-O9-BIO)
• Νάουμ Παναγιώτης - Κούντιος Γεώργιος Ο.Ε. GMCERT (ΕΛ - 10 - ΒΙΟ ή EL - 10 - BIO)

Όλοι οι προαναφερόμενοι οργανισμοί έχουν δικαιοδοσία ελέγχου σε ολόκληρη την επικράτεια, γεγονός που δίνει την δυνατότητα στον καλλιεργητή, οπουδήποτε και αν  βρίσκεται να επιλέξει τον οργανισμό που θα τον  ελέγξει.

Σε περίπτωση που κάποιος εκ των οργανισμών διαπιστώσει παράβαση, δεν χορηγεί πιστοποιητικό και έτσι μπορεί να διακόψει αυτόματα την συνεργασία με τον συγκεκριμένο καλλιεργητή.

Ο έλεγχος και η πιστοποίηση των βιολογικών  προϊόντων είναι πολύ σημαντικές αρμοδιότητες διότι προστατεύουν όλους τους εμπλεκόμενους με τα βιολογικά  προϊόντα (παραγωγούς, εμπόρους, καταναλωτές κτλ) αλλά και την ποιότητα των ιδίων των προϊόντων.

Είναι τα βιολογικά προϊόντα μόδα της εποχής;

Ενδεχομένως όλες αυτές οι εξελίξεις να επηρεάσουν τα βιολογικά προϊόντα. Κάποιοι θα σπεύσουν να πουν πως η βιολογική γεωργία & κτηνοτροφία -και τα συχνά ακριβότερα από τα συμβατικά προϊόντα που παράγει- είναι απλώς “in”, μια μόδα της εποχής των παχιών αγελάδων…

Για να φτάνει κάποιος σ’ αυτό το συμπέρασμα, μάλλον δεν απαντάει σωστά στην ερώτηση «τι είναι η βιολογική γεωργία – κτηνοτροφία;». Η πιο συνηθισμένη απάντηση είναι «γεωργία χωρίς συνθετικά χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα».

Όμως αυτή η απάντηση είναι λάθος! Κατ’ αρχάς, γιατί είναι απάντηση στη … διαφορετική ερώτηση: «τι δεν χρησιμοποιούν οι βιοκαλλιεργητές;» Κι ύστερα, γιατί η βιολογική γεωργία είναι πολύ περισσότερα πράγματα απ’αυτό.

Με μια κουβέντα, η ουσία της βιολογικής γεωργίας είναι η παραγωγή αγροτικών προϊόντων με σεβασμό και σε συνεργασία με τα φυσικά συστήματα και κύκλους.

Απλοποίηση και προτυποποίηση στην παραγωγή βιολογικών προϊόντων

Ο δρόμος που ακολουθεί η συμβατική γεωργία είναι ακριβώς ο αντίθετος: η απλοποίηση και προτυποποίηση, για να ασκεί ο παραγωγός το μέγιστο βαθμό ελέγχου σε συγκεκριμένες -ελάχιστες- φυσικές διεργασίες. Ώστε να παράγει τις μέγιστες δυνατές ποσότητες ενός προϊόντος με όσο το δυνατόν σταθερότερες ιδιότητες (αυτό είναι που έχουμε -κακώς- συνηθίσει να λέμε «σταθερή ποιότητα») για να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη στην παγκόσμια αγορά γεωργικών προϊόντων του μεγάλου πλανητικού χωριού μας.

Η παραγωγή βιολογικών καταναλώνει φυσικούς πόρους

«Τι το κακό;», θα πει κανείς, «δεν είναι αυτός μονόδρομος για να έχουμε φτηνά τρόφιμα σε επαρκείς ποσότητες;» Το κακό είναι πως στη φύση δεν απαντώνται πολλοί μονόδρομοι! Το σχήμα της φύσης είναι ο κύκλος. Όπου συναντάμε μια απλή γραμμική διαδικασία, θα βρούμε και αρκετές αντίθετες, εξισορροπητικές. Έτσι η συντήρηση της απλής γραμμικής διαδικασίας κοστίζει. Και τα νομίσματα της φύσης είναι η ενέργεια, οι φυσικοί πόροι και η (γενετική) πληροφορία.

Εμείς οι άνθρωποι μέχρι στιγμής έχουμε καταφέρει να δώσουμε χρηματική αξία μόνο σε κάποιες μορφές ενέργειας και φυσικών πόρων. Και είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες πως τα τρόφιμα στην πραγματικότητα δεν είναι φτηνά, ακόμα κι όταν λογαριάζουμε με τα δικά μας ατελή νομίσματα. Απλώς, όταν περνάμε απ’ το ταμείο πληρώνουμε άμεσα μόνο ένα τμήμα του κόστους τους.

Τι πληρώνουν οι καταναλωτές για την παραγωγή αυτή;

Ένα δεύτερο μεγάλο τμήμα της τιμής το πληρώνουμε έμμεσα, όχι ως καταναλωτές αλλά ως φορολογούμενοι. Αυτό συμβαίνει κυρίως στις πλούσιες χώρες του πλανήτη, για λόγους διατροφικής ασφάλειας (για να συνεχίσουν οι γεωργοί να παράγουν και για να είναι το φαγητό φτηνό στην τσέπη μας). Το τμήμα αυτό πληρώνεται κυρίως μέσω των πάσης φύσεως μέτρων αγροτικής πολιτικής (π.χ. επιδοτήσεις, δασμολογική προστασία, κλπ). Αλλά κι αλλιώς, όπως δείχνει το παράδειγμα του αρδευτικού νερού, όπου την κατασκευή και συντήρηση φραγμάτων και ταμιευτήρων την πληρώνουμε εν μέρει μέσω … των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος.

Πόσο κοστίζει στη φύση η παραγωγή βιολογικών προϊόντων;

Κι ένα τρίτο μεγάλο τμήμα είναι το «κρυμμένο» κόστος των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και την υγεία, το οποίο δεν το επωμίζονται τα γεωργικά προϊόντα, αλλά το μεταθέτουν σε τρίτους και συνήθως στο σύνολο της κοινωνίας και των μελλοντικών γενιών. Αυτά τα κόστη οι οικονομολόγοι τα λένε «εξωτερικές επιβαρύνσεις» ή αρνητικές «εξωτερικότητες».

Τα κόστη αυτά μπορούμε να τα υπολογίσουμε μόνο σε κάποιες περιπτώσεις και μόνο κατά προσέγγιση, με βάση το πόσο κοστίζει στο κράτος η αποκατάσταση της ζημιάς που έχει γίνει. 

Τέτοιου είδους υπολογισμοί έχουν γίνει και σε άλλες χώρες, κυρίως σε ότι αφορά στις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία από τη χρήση φυτοφαρμάκων. Μάλιστα σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες φαίνεται πως το τίμημα στην υγεία των γεωργών κοστολογείται ψηλότερα από το όφελος της μεγαλύτερης παραγωγής λόγω της χρήσης φυτοφαρμάκων. Αλλά και στις ΗΠΑ το 1992 υπολογίστηκε πως η εξωτερική επιβάρυνση της κοινωνίας από τη χρήση φυτοφαρμάκων ισοσκέλιζε το κόστος αγοράς τους.

Τις αρνητικές εξωτερικότητες της γεωργίας – κτηνοτροφίας τις πληρώνουμε, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Κάποιες μάλιστα τις πληρώνουμε χωρίς καν να ξέρουμε πόσο! Τέτοιο παράδειγμα (εκτός αυτών του πίνακα) είναι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της εδαφικής διάβρωσης.

Το έδαφος που μετακινήθηκε λόγω διάβρωσης στις ΗΠΑ το 1997 ήταν τόσο, που αν αντιστοιχιζόταν στη συνολική γεωργική έκταση της χώρας θα σήμαινε πως χάνονται 2,5 εκατοστά χώματος κάθε 34 χρόνια.

Το χώμα όμως είναι ένας πολύ αργά ανανεώσιμος φυσικός πόρος. Για να σχηματιστούν 2,5 εκατοστά υπό κανονικές συνθήκες χρειάζονται 200–1000 χρόνια. Και χωρίς γόνιμο χώμα η ανθρωπότητα δεν έχει μέλλον. Πως όμως να κοστολογηθεί η μελλοντική έλλειψη γόνιμου εδάφους;

Πού οφείλονται οι αρνητικές εξωτερικότητες;

Κάποιες από αυτές τις αρνητικές εξωτερικότητες οφείλονται σε κακή η ανορθολογική διαχείριση από την πλευρά των γεωργών, που στο παρελθόν ενθαρρύνονταν και από πολιτικές επιδοτήσεων χωρίς πρόνοια για το περιβάλλον.
Όμως πολλές από τις αρνητικές εξωτερικότητες οφείλονται απλά στο γεγονός πως απλοποιήσαμε τις φυσικές διαδικασίες, προσπαθήσαμε να ευθυγραμμίσουμε τον κύκλο.

Στο παράδειγμα της διάβρωσης που προαναφέρθηκε, αν προστίθεται κάθε χρόνο στο έδαφος οργανική ουσία, όπως προτείνει η βιολογική γεωργία, ο χρόνος για να σχηματιστούν 2,5 εκατοστά εδάφους μειώνεται στα 30 χρόνια. Που πρακτικά σημαίνει πως στη βιολογική γεωργία το έδαφος «χτίζεται» αντί να καταστρέφεται, γεγονός που απέδειξε και πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ.

Η βιολογική παραγωγή έχει λιγότερες αρνητικές εξωτερικότητες

Πολλά παραπλήσια παραδείγματα προσφέρει η σύγχρονη έρευνα που συγκρίνει τη βιολογική με τη συμβατική παραγωγή. Και τα περισσότερα αποδεικνύουν πως η βιολογική γεωργία – κτηνοτροφία έχει λιγότερες αρνητικές εξωτερικότητες. Και τα βιολογικά προϊόντα έχουν λιγότερο «κρυμμένο κόστος», η τιμή τους είναι πιο κοντά στην πραγματική τιμή των τροφίμων, περιλαμβάνουν στην τιμή τους και ένα τίμημα σεβασμού στο περιβάλλον και την κοινωνία.

Με όλη αυτή την υπεραξία υπευθυνότητας που εμπεριέχουν τα βιολογικά προϊόντα, ποιος μπορεί άραγε να πει ότι το “in” δεν τα χαρακτηρίζει;

Στη Μεγάλη Βρετανία τη 10ετία του ’90, αν συνυπολογίζονταν οι αρνητικές εξωτερικότητες

• Η μέση αξία των γεωργικών προϊόντων θα επιβαρυνόταν κατά 13,3%.

• Το καθαρό εισόδημα των γεωργών θα μειωνόταν κατά 89%.

• Το κόστος καλλιέργειας θα αυξανόταν κατά 22,9£ (περίπου 35€) ανά στρέμμα αρόσιμης γης.

Τι πρέπει να προσέχετε όταν αγοράζετε βιολογικά τρόφιμα;

• Όλα τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι συσκευασμένα και να διαθέτουν την ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
• Τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά πρέπει να πωλούνται μόνο στην εποχή τους.
• Πλέον μπορούν να πωλούνται χύμα, είτε στις αποκλειστικά βιολογικές λαϊκές αγορές είτε από το κτήμα του παραγωγού. Υποχρεωτικά όμως και στις δυο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχουν σε εμφανές σημείο, διαθέσιμα προς ανάγνωση από τον καταναλωτή, τα πιστοποιητικά του οργανισμού πιστοποίησης για την ποσότητα, την ημερομηνία και το είδος τις κάθε παρτίδος παραγωγής. Επίσης χύμα δύνανται να διατίθενται και στα καταστήματα αμιγώς βιολογικών προϊόντων, με ετικέτες που θα αναφέρουν την προέλευσή τους και την πιστοποίησή τους. Επίσης ο καταναλωτής δύναται να ζητήσει να δει τα παραστατικά διακίνησής των, εάν συμφωνούν με τα όσα ισχυρίζεται το κατάστημα.
• Τα παραδοσιακά προϊόντα, δεν είναι κατʼ ανάγκη βιολογικά, εκτός και αν υπάρχει ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα  βιολογικής γεωργίας.